Сабор Святога Міхала Архангела ў Слуцку

Нягледзячы на досыць доўгую і насычаную гісторыю, Слуцк захаваў мала помнікаў архітэктуры. Нейкія з іх з часам былі скасаваны і разбураны, многія сур'ёзна папакутавалі падчас шматлікіх войн і нашэсцяў, што выпалі на лёс беларускай зямлі. Аднак тыя, што захаваліся, заслугоўваюць асаблівай увагі.

Гісторыя Канстанцінопальскай царквы

Менавіта так у канцы XVII – пачатку XVIII стагоддзяў называўся сучасны будынак сабора Святога Міхала Архангела. Царква была ўзведзена па вуліцы Капыльскай і прысвечана князю Кастусю і царыцы Алёне. Яна была выканана з дрэва, з'яўляючыся пры гэтым характэрным узорам барочнай архітэктуры і да сённяшняга прыцягваючы ўвагу гісторыкаў і мастацтвазнаўцаў сваім непаўторным абліччам і гарманічнасцю.

У цэнтры кампазіцыі – тры зруба з аб'ёмным завяршэннем. Яны аточаны невялікай галерэяй, якая раскрываецца ўбок сярэдняга зруба. Нягледзячы на тое, што ў дадзеным узоры драўлянага дойлідства адсутнічаюць якія-небудзь вычварныя дэкаратыўныя дэталі, а сілуэт яе хутчэй можна назваць строгім, чым лёгкім і вытанчаным, усё збудаванне выглядае прыгожа і ўрачыста.

Дарэчы, у частцы Старога горада царква прастаяла нядоўга і ўжо ў сярэдзіне XVIII стагоддзя была перанесена бліжэй да не менш знакамітай, але, на жаль, не захаванай да нашых дзён Міхайлоўскай царквы. Характэрна, што пасля яе скасавання ў 1797 годзе Канстанцінопальскай царкве перайшлі ўсе яе грашовыя сродкі і царкоўная спадчына. Тое ж тычыцца і закрыцця Козьмадземьянаўскай царквы.

У 1798 годзе Канстанцінопальская царква, нарэшце, атрымала імя Святога Архангела Міхала, з чаго і пачалася новая вяха ў яе гісторыі.

 Лёс храма пасля напалеонаўскіх нашэсцяў

У 1812 годзе храм панёс сур'ёзную страту ад арміі Напалеона, якая разрабавала і панесла з сабой каля паловы царкоўных святыняў. На шчасце, даволі хутка царква аднавіла свае сілы і моц.

Да канца XIX стагоддзя пры царкве знаходзілася драўляная званіца, урэшце рэшт разбураная вятрамі. Замест яе ў 1880 годзе была пабудавана новая, трох'ярусная, выкананая ў гармоніі з усёй канцэпцыяй царкоўнага збудавання. Гэта надало ўсёй кампазіцыі папулярнае ў той час аблічча псеўдарускага стылю, і менавіта такой мы бачым яе сёння.

Перайменавана ў сабор яна была ўжо ў 90-х гадах мінулага стагоддзя.

Цікавыя дэталі

У непасрэднай блізкасці ад уваходу ў сабор Святога Міхала Архангела размешчаны яшчэ адзін даволі значны для жыхароў Слуцка будынак, дзе размяшчаецца Духоўна-адміністрацыйны цэнтр Слуцкай набожнасці, які суседнічае з рэдакцыяй даволі вядомай газеты «Ператварэнне».

На ўваходзе ў сабор першае, што бачаць наведвальнікі, – гэта невялікая капліца ў гонар Уладзімірскага абраза Божай Маці. Па паданні, яна была напісана яшчэ ў I стагоддзі Святым Лукой і пасля доўгіх падарожжаў ад Канстанцінопаля ў Вышгарад апынулася нарэшце ва Уладзіміра-Суздальскіх землях – спачатку ў Багалюбскім манастыры, а потым ужо ва Уладзіміру, ва Успенскім храме.

Сцены сабора Святога Міхала Архангела ўпрыгожвае таксама мазаістае пано з выявай дадзенага абраза. А ў самой капліцы кожны ахвотнік можа набыць спецыялізаваную літаратуру і разнастайную царкоўную атрыбутыку.

Цікава, што дадзены сабор – адзіны з захаваных у Слуцку з XIX стагоддзя, хоць першапачаткова тут налічвалася 3 манастыра і 13 цэркваў.