У самым цэнтры Гродзенскай вобласці знаходзіцца буйны прамысловы горад Ліда. Магчыма, вы падумалі, што горад названы ў гонар нейкай «добрай дзяўчыны Ліды», але, на самой справе, назва адбылася ад старажытнарускага слова «ляда», што азначае «паляна, месца высечкі дрэў».

Беларускі горад Ліда вядомы з 1323 года і захоўвае мноства дзіўных гістарычных аб'ектаў, сярод якіх вы ўбачыце цэрквы, саборы, храмы, касцёлы, замкі і помнікі. Адным з самых папулярных, асабліва для турыстаў, лідскіх помнікаў з'яўляецца скульптура «Камандзіровачны». Гэта забаўная жанравая скульптура была створана мінскім мастаком Уладзімірам Жбанавым. Месца яе ўсталёўкі абрана невыпадкова. «Камандзіровачны», апрануты ў старамодны касцюм 70-х гадоў, сядзіць на чамадане каля цэнтральнага ўваходу ў гасцініцу «Ліда». Безумоўна, скульптура «Камандзіровачны» мае асаблівае значэнне: у савецкі час вольных гасцінічных нумароў часцяком не хапала. Вось і госць Ліды сядзіць у чаканні «дзіва», трымаючы ў адной руцэ карту, а іншую руку працягвае прахожым у знак вітання. Дарэчы, «Камандзіровачны» можа дапамагчы вандроўніку зрабіць яго прыбыццё ў Лідзе лёгкім і цікавым, а таксама дапамагчы стаць багацей. Па павер'і, досыць толькі наступіць бронзаваму турысту на чаравік.

Лідскі «Камандзіровачны» - не адзіная праца выдатнага мастака Уладзіміра Жбанава. Скульптар падарыў Мінску вытанчаны помнік «Дзяўчынка з парасонам». А ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі захоўваюцца яго працы «Вера Харужая» і «Таня». На галоўнай плошчы горада Маладзечна красуецца скульптура-фантан «Залаты трыліснік». Сярод «камічных» скульптур аўтара можна вылучыць вулічныя помнікі «Лазеншчык Вася» і «Прыкурваючы», усталяваныя ў сталіцы Беларусі.

Ліда багатая рознымі скульптурамі, што прывабліваюць асаблівую ўвагу гасцей горада. Сапраўды знакам Ліды з'яўляецца бронзавы герб горада - велічны помнік «Леў з ключамі», усталяваны на рагу вуліц Ленінскай і Перамогі. У 1993 годзе ў Лідзе ўсталяваны першы помнік першадрукару Францыску Скарыне. Помнік увасабляе сілу чалавечай думкі, мудрасць і веды.

Недалёка ад скульптуры, вы зможаце ўбачыць знакаміты Лідскі замак – старадаўні помнік абарончага дойлідства, пабудаваны ў 1323 годзе князем Гедымінам. Замак уяўляе сабою цагляную чырвоную крэпасць з дзвюма вежамі. Лідскі замак неаднаразова падвяргаўся нападам, некалькі разоў быў практычна разбураны. Апошнія дзесяцігоддзі вядуцца рэстаўрацыйныя працы, але гэта не замінае правядзенню культурна-забаўляльных праграм унутры крэпасці. Напрыклад, узімку заліваюць каток, а ўлетку праводзяцца рыцарскія спаборніцтвы і спаборніцтвы па стральбе з лука.

Папулярнай экскурсіяй з'яўляецца «Вяселле Ягайлы ў Лідскім замку». Турысты, якія становяцца жаніхом і нявестай, бяруць удзел у старадаўнім абрадзе шлюбу. Такая незвычайная экскурсія звязана з гістарычнымі падзеямі, што адбыліся ў Лідзе ў 1422 годзе. Па паданні, у Лідскім замку адбылося вяселле старога Ягайлы і сямнаццацігадовай красуні Соф'і, якая нарадзіла яму траіх дзяцей.

Паглядзець на пацешныя і сімвалічныя скульптуры ў Лідзе можна як самастойна, так і ў рамках экскурсіі. Спыніцца і перадыхнуць можна якраз у гасцініцы «Ліда», каля якой сядзіць знакаміты беларускі «Камандзіровачны».