Сінагога ў Іўі

У Гродзенскай вобласці размешчаны горад чатырох рэлігій - Іўе. У народзе яго называюць маленькім Стамбулам, Ерусалімам або Іўе-дэ-Жанейра, бо ў цэнтры горада ўстаноўлена ўнікальная копія статуі Крышту Рэя, арыгінал якой можна ўбачыць у партугальскім гарадку Алмада. Дарэчы, падобныя помнікі ёсць у Бразіліі, Польшчы і Балівіі.

Пацвярджэннем таго, што ў Іўі прадстаўлены ўсе чатыры канфесіі, з'яўляецца беласнежны велічны помнік «У гонар дружбы і згоды канфесій Іўеўшчыны», кожная з чатырох бакоў якога накіравана на царкву, касцёл, мячэць і сінагогу.

Яўрэйскі народ займае важнае месца ў гісторыі і культуры Беларусі. Да пачатку Вялікай Айчыннай вайны сярод насельніцтва Іўя было больш за 76% яўрэяў, што, вядома, адбілася на архітэктуры горада. Іўе падзелена на некалькі рэлігійных раёнаў. Іўдзеі жылі ў штэтлі, дзе ім належала больш за 150 дамоў і некалькі сінагог: для бедных яўрэяў, для рамеснікаў і заможных яўрэяў. На сённяшні дзень захавалася некалькі яўрэйскіх дамоў малітвы. Большасць з іх была разбурана ў 1929 годзе.

Адну з тых, якія захаваліся да цяперашняга часу сінагог, пабудавалі ў XIX стагоддзі. Аднак дом малітваў ўжо даўно змяніў сваё прызначэнне. Цяпер там размяшчаецца юнацкая спартыўная школа. Недалёка ад яе вы ўбачыце другую сінагогу, у якой зараз адкрыты прадуктовы магазін «Смак». Калі вас цікавіць гісторыя і культура яўрэйскага народа, раім наведаць Музей нацыянальных культур, які таксама размешчаны ў мястэчку Іўе. У Музеі адкрыты чатыры пастаянныя экспазіцыі, прысвечаныя гісторыі і культуры горада, трагічным падзеям часоў Вялікай Айчыннай вайны, і, вядома, татарам, яўрэям, хрысціянам і мусульманам.

Цікава зірнуць і на іншыя рэлігійныя аб'екты беларускага мястэчка Іўе. Невялікае паселішча Мураўшчызна, дзе жыве працавіты татарскі народ, адрозніваецца прыгожымі дагледжанымі ўчасткамі, вялікімі цяпліцамі і багатым ураджаем. Менавіта ў Мураўшчызне можна наведаць татарскую мячэць, якая з'яўляецца экзатычным ўзорам драўлянага культавага дойлідства. Купал мячэці ўпрыгожвае адзін паўмесяц. Татарская святыня была ўзведзена ў 1882 годзе, аднак яе першапачатковае знешняе аблічча захавалася да нашых дзён. Важна адзначыць, што ў ваенныя гады Іўеўская мячэць стала адзінай адкрытай мусульманскай святыняй. У дні нацыянальных святаў у мячэці збіраецца вялікая колькасць вернікаў, як мясцовых, так і гасцей, якія прыязджаюць з іншых гарадоў Гродзенскай вобласці.

Побач са статуяй Ісуса Хрыста размешчаны каталіцкі касцёл, архітэктура якога выканана ў стылі барока. Там жа вы ўбачыце будынак кляштара бернардынцаў, фасад якога ўпрыгожваюць фігуры Пятра і Паўла. Менавіта ў гонар Пятра і Паўла быў асвячоны Іўеўскі манастыр.

Беларускі горад Іўе, нягледзячы на мноства канфесій, з'яўляецца мірным і прыемным месцам. За ўсю гісторыю існавання горада не было ніводнага канфлікту на рэлігійнай глебе. Магчыма, дзякуючы гэтаму, горад Іўе таксама называюць сталіцай верацярпімасці.