Самалёт-помнік авіяканструктару Паўлу Сухому ў Глыбокім

Нямала цікавых і незвычайных славутасцяў хаваюць буйныя гарады і зусім невялікія населеныя пункты Беларусі. Напрыклад, Гродна ўпрыгожвае скульптура Жабы-вандроўніцы (памятаеце, той самай, якой качкі ў казцы Гаршына дапамагалі з падарожжам на поўдзень). У мястэчку Чырванадворцы яйка з крыламі вырашае дылему, што ж было раней: курыца ці яйка. У нашым артыкуле гаворка пойдзе не пра такі ж незвычайны помнік, як тыя, пра якія вы ўжо напэўна чыталі, аднак пры гэтым не меней цікавыя. Такім чынам, сёння VETLIVA пазнаёміць вас з мемарыялам, установленым у гонар Паўла Сухога — знакамітага авіяканструктара родам з горада Глыбокае.

Павел Сухі і самалёты СУ: старонкі гісторыі

Павел Восіпавіч Сухі нарадзіўся ў Глыбокім у 1895 годзе. На сваёй малой радзіме ён правёў не так шмат часу: ужо ў 1900 годзе яго бацька атрымаў выгадную прапанову па працы, і сям'я пераехала ў Гомель. У 1905 ён стаў вучнем мужчынскай гімназіі і паспяхова скончыў яе ў 1914 годзе. Будучы авіяканструктар цвёрда вырашыў паступіць у Імператарскую Вышэйшую тэхнічную вучэльню ў Маскве — адзіную на той момант навучальную ўстанову, дзе навучалі паветраплаванню і ўсім, што з ім злучана. Ён зразумеў, што гэта яго мара, калі ўпершыню ўбачыў аэраплан. Гэта было найдужэйшае ўражанне дзяцінства Паўла Сухога: усведамленне таго, што над ім ляціць не птушка, а чалавек!

Цікавы факт ад VETLIVA: калі збіраецеся адправіцца ў Гомель на экскурсію ці ў тур, абавязкова пабывайце ў раёне Гомельскага дзяржаўнага тэхнічнага ўніверсітэта, які носіць імя Паўла Сухога. У 2019 годзе тут быў усталяваны помнік у яго гонар — бамбардзіроўшчык Су-24, спраектаваны авіяканструктарам.

Хоць вялікую частку свайго жыцця Павел Сухі і пражыў у Расіі, на радзіме яго заўсёды памяталі і чакалі. Жонкай авіяканструктара стала беларуска Соф'я Танчынская, і пасля ўлетку сям'я часта прыязджала ў Гомель, дзе яе ветліва сустракалі. 

Заслугі Паўла Восіпавіча Сухога цяжка пераацаніць:

  • авіяканструктар стаў адным з першых працаваць над праектамі рэактыўных самалётаў;

  • пад яго кіраўніцтвам сталі распрацоўвацца адразу два кірункі новых машын — са стрэлападобным крылом, якія атрымалі кодавае найменне «З», і з трохвугольным, што атрымалі кодавае найменне «Т»;

  • у агульнай складанасці пад кіраўніцтвам Сухога было распрацавана каля 50 канструкцый самалётаў, шматлікія з якіх зрабілі сапраўдную рэвалюцыю ў авіябудаўніцтве.

Зразумела, што памяць авіяканструктара, які пайшоў з жыцця ў 1975 годзе, увекавечылі і на яго малой радзіме.

Апісанне помніка Паўлу Сухому ў горадзе Глыбокае

Усяго на радзіме знакамітага савецкага авіяканструктара размешчаны тры крылатыя помніка. Першы з іх — самалёт СУ-17 — быў усталяваны пры ўездзе ў Глыбокае з боку Докшыц і Пастаў у чэрвені 1996 года. З'яўленне новай славутасці Глыбокага прымеркавалі да 101-годдзя з дня нараджэння Паўла Сухога. Менавіта на ўездзе ў горад турысты звычайна робяць свае першыя файныя кадры з падарожжа.

Рада ад VETLIVA: жадаеце захаваць помнік асабіста? Няма нічога прасцей: застаецца толькі абраць адну з экскурсій ці тураў у Глыбокае.

СУ-17 — гэта распаўсюджаная мадэль савецкага знішчальніка-бамбардзіроўшчыка, якая была распрацавана ў першай палове 1960-х гадоў. Яго галоўная асаблівасць у тым, што менавіта СУ-17 стаў першым самалётам у СССР з крылом, што магло мяняць стрелападобнасць. На працягу трох дзясяткаў гадоў паспяхова эксплуатаваўся ў Расіі, пастаўляўся на экспарт і ўдзельнічаў у розных ваенных аперацыях.

Цяпер гэта грозная баявая машына сустракае гасцей вішнёвай сталіцы Беларусі. Ён стаіць на пастаменце, прыпадняўшы нос угару, як быццам вось-вось узляціць. Помнік геніяльнаму авіяканструктару стане сапраўдным упрыгожваннем фатаграфій вашага падарожжа па Беларусі.