Усім беларусам знаёмае словазлучэнне «сінявокая Беларусь». І, зразумела, усе беларусы ведаюць, што так нашу краіну назвалі з-за вялікай колькасці балот і азёр, якія размясціліся на тэрыторыі нашай краіны. Адно з такіх азёр знаходзіцца ў Гродзенскай вобласці паміж Навагрудскім і Карэліцкім раёнамі. Гэта возера Свіцязь, якое з'яўляецца выдатным маляўнічым цэнтрам рэспубліканскага ландшафтнага заказніка «Свіцязянскі».

Гісторыя заказніка пачынаецца з 1970-га года, калі возера Свіцязь і прылеглую да вадаёма тэрыторыю прызналі Дзяржаўным ландшафтным заказнікам «Свіцязянскі». Зроблена гэта было для захавання ўнікальнай для нашай краіны прыроды вакол возера. Бо там можна сустрэць 14 відаў раслін і 6 відаў жывёл, якія ўключаны ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь. А вы ведалі, што, прагуляўшыся па берагах возера Свіцязь і прылегламу да яго кальцу лесу, вы зможаце ўбачыць да 515 відаў раслін і сустрэць парадку 144 прадстаўнікоў жывёльнага свету? А менавіта ж столькі прадстаўнікоў флоры і фаўны можна сустрэць у гэтым унікальным месцы. І, акрамя ўсяго іншага, навукоўцамі былі выяўлены некаторыя прадстаўнікі расліннага і жывёльнага свету, якія не характэрныя не толькі для прыроды нашый краіны, але і для бліжэйшых тэрыторый.

Геаграфічна заказнік размяшчаецца на паўднёвых схілах Навагрудскага ўзвышша, якое пачало ўтварыцца прыкладна 200 тысяч гадоў назад падчас аднаго з ледавіковых перыядаў. У сувязі з гэтым утварылася і цікавая форма возера Свіцязь — яно ўяўляе з сябе практычна роўнае кола, які аблямоўваюць узгоркі вышынёй парадку 10-15 метраў. Максімальная вышыня, якую можна назіраць у наваколлі возера, складае 262 метра. Якіх-небудзь прытокаў возера не мае, што гэтак жа прыўносіць нейкую загадку пра яго ўзнікненне.

А вы ведалі, што існуе легенда пра ўзнікненне возера Свіцязь? Яе апісаў у сваёй баладзе «Свіцязь» наш суайчыннік Адам Міцкевіч. У ёй гаворыцца, што на месцы, дзе цяпер размешчана возера Свіцязь, раней быў аднайменны горад. Было гэта ў XIII стагоддзі, калі ўтварылася Вялікае княства Літоўскае, якім кіраваў першы вялікі князь Міндоўг. Усе ваяры горада на чале з князем Туранам высунуліся на абарону Навагрудка ад войска рускіх князёў. І адбылося тое, што на горад Свіцязь напалі ворагі. Старыя і жанчыны, якія засталіся ў горадзе, не маглі ўтрымаць горад і падпалілі яго. Па нейкіх прычынах горад праваліўся пад зямлю, і на яго месцы ўтварылася возера, вакол якога сталі расці прыгожыя кветкі. Лічыцца, што гэтыя кветкі ўвасаблялі сабой загінулых жыхароў горада, і, па легендзе, ворагі, якія да іх датыкаліся, паміралі.

Рэспубліканскі заказнік «Свіцязянскі» прапануе для сваіх гасцей магчымасць заняцца зборам дзікарослых ягад, грыбоў і раслін. Падчас паходаў па лясах вы зможаце ўбачыць адзін з помнікаў прыроды. Гэта дуб-трайнік, узрост якога налічвае больш 300 гадоў. А таксама тут размешчаны старажытныя курганы, якія прызнаны археалагічнымі помнікамі. Для аматараў рыбнай лоўлі пададзены багатыя воды возера. Акрамя таго, усе ахвотнікі могуць прабавіць час на пляжах возера і пракаціцца на плавальных сродках па азёрнай роўнядзі.