Ратуша ў Слоніме

Гістарычна так склалася, што на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь размяшчаецца мноства невялікіх гарадоў з вельмі багатай гісторыяй. Амаль заўсёды здаралася так, што гэтыя гарады атрымлівалі Магдэбургскае права. Калі вы не ведаеце што гэта такое, то гэта - прызнанне самастойнасці горада ў сярэднявеччы. З атрыманнем Магдэбургскага права жыхары горада вызваляліся ад усіх феадальных падаткаў і маглі самі рэгуляваць жыццё і адносіны ўнутры горада. Як адметная рыса гарадоў, якія атрымалі гэта права — свой сцяг і герб. Адной з найбольш значных адметных рыс самакіравання сярэднявечных гарадоў з'яўлялася ратуша, у якой праходзілі пасяджэнні мясцовых органаў улады і знаходзіліся іншыя гарадскія арганізацыі, аж да гарадской казны.

Адзін з гарадоў, што атрымаў у свой час Магдэбургскае права — гэта горад Слонім, які размясціўся на скрыжаванні рэк Шчара і Іса, што ў Гродзенскай вобласці. Слонім лічыцца адным з найстарэйшых гарадоў у нашай краіне, бо па археалагічных дадзеных першае з знойдзеных умацаваных селішчаў на тэрыторыі сучаснага горада датуецца 1036 годам. А першае пісьмовае згадванне пра Слонім датуецца 1252 годам — у Іпацьеўскім летапісе, дзе горад згадваецца як Услонім або Вслонім, што са стараславянскага азначае «ўмацаванне». Прызнанне самастойнасці горада Слоніма адбылося ў далёкім 1531 годзе дзякуючы князю Вялікага княства Літоўскага Жыгімонту I Старому. Герб горад атрымаў у 1591 годзе ад князя Жыгімонта III Вазы. Ён уяўляе сабою выяву прысутнага на задніх лапах, залатога па афарбоўцы льва са срэбнай стралой, якая мае дзве папярочныя перакладзіны, якія размешчаны на блакітным фоне на геральдычным шчыце. А вам вядома, што «леў» лічыцца радавым гербам роду Сапегаў з XV стагоддзя? У момант надзялення горада гербам яго старастам быў Леў Сапега, падканцлер Вялікага княства Літоўскага. Звычайна гэта паказвала на прыналежнасць горада да роду Сапегаў.

З гістарычных крыніц мы ведаем, што першая ратуша ў горадзе была пабудавана ў XVII стагоддзі з дрэва, як і большасць будынкаў у тыя часы. У ратушы, акрамя магістрата, таксама размяшчаліся зала суда і гарадскі архіў. Зразумела, што вакол гарадской ратушы вырасла Рынкавая плошча з гандлёвымі радамі, на якой увесь час праходзілі шматлікія кірмашы. У XVIII стагоддзі ратуша была перабудавана. Будынак стаў каменным, прамавугольным і нічым не вылучаўся сярод іншых радавых забудоў горада. У вышыню будынак дасягае двух паверхаў, што не вельмі высока. Таксама ёсць службовыя памяшканні, якія ўтвараюць адзіны замкнёны двор.

Сёння ратуша горада Слонім размяшчаецца на скрыжаванні вуліц Савецкая і Першамайская. Нягледзячы на розныя падзеі гісторыі, асабліва на мноства войн і паўстанняў, фасад XVIII стагоддзя быў захаваны, што дазваляе ацаніць першапачатковы экстэр'ер будынка. Побач размяшчаецца бульвар, які ўтварыўся на месцы, дзе знаходзілася Рынкавая плошча. У будынку былой гарадской ратушы сёння размяшчаецца гарадская бібліятэка.