Не так даўно ў Гродна з'явіўся помнік - знак «Пагоня на Грунвальд». Яго ўстаноўка была прымеркавана да юбілею знакамітай бітвы, якой 15 ліпеня 2010 года споўнілася цэлых шэсцьсот гадоў! Лічыцца, што менавіта адсюль, з тэрыторыі Гродна, і адправіліся саюзныя войскі Вялікага княства Літоўскага і Польскага каралеўства на вялікую бітву, якая паклала канец кровапралітнай трохгадовай вайне з рыцарамі Тэўтонскага ордэна.

Гістарычныя перадумовы вайны

Хрысціянскі Тэўтонскі ордэн – старажытная рыцарская арганізацыя, якая несла на паганскія землі веру «агнём і мячом». Іх дзейнасць актыўна пачалася яшчэ ў 1232 годзе, калі яны абгрунтаваліся непадалёк ад літоўскіх і прускіх зямель. Неўзабаве яны звярнулі свой позірк і на ВКЛ, дзе ў тыя часы яшчэ на ўсю моц практыкавалі паганства.

У 1385 годзе, пасля заключэння Крэўскай уніі, князь ВКЛ Ягайла стаў з дапамогай дынастычнага шлюбу з польскай князёўнай Ядвігай кіраўніком і польскіх зямель, і земляў Вялікага княства Літоўскага. Цяпер падставы для агрэсіі з боку ваяўнічага хрысціянскага ордэна не павінна было быць. Аднак тагачасны вялікі магістр Конрад Цэлльнер фон Ротэнштайн ставіў пад сумнеў шчырасць Ягайлы. Таму іх канфлікт, нягледзячы на заключаны ў 1343 годзе мір, працягваўся.

Пачатак вайны быў пакладзены, калі на жамойцкіх землях успыхнула антытэўтонскае паўстанне, якое было падтрымана Літвой і Польшчай. Аднак ні адзін з бакоў яшчэ не быў гатовы да поўнамаштабнай вайны, таму пры садзейнічанні рымскага караля Венцэля было падпісана мірнае пагадненне. Перадышка, якая скончылася 21 чэрвеня 1410 года, дазволіла абодвум бакам падрыхтавацца да вайны. Ужо да канца мая 1410 года саюзныя сілы пачалі сцягваць харугвы ў Гродна.

Грунвальдская бітва і вынікі вайны

Грунвальдская бітва стала вырашальнай у вайне супраць тэўтонцаў. Шматлікія крыніцы фіксуюць абсалютна розную колькасць салдат,якія ўдзельнічалі ў бітве з кожнага боку, аднак дакладна вядома, што ў саюзным войску князя Вітаўта і караля Ягайлы воінаў было больш. Бітва пачалася апоўдні, і ўжо да канца дня ад войска Тэўтонскага ордэна не засталося практычна нічога, вялікі магістр Ульрых фон Юнгінген быў забіты, а рыцары, што выжылі падчас бітвы,узятыя ў палон.

Вынікам сакрушальнага паражэння тэўтонцаў стала пазбаўленне імі Жамойці і Добжынскай зямлі, выплата кантрыбуцый пераможцам і выкуп палонных. Фактычна, знакамітая бітва стала першым пунктам на шляху падзення і канчатковага краху Тэўтонскага ордэна.

Памятны знак

У 2010 годзе, калі на тэрыторыі Польшчы адбываліся маштабныя святкаванні, прымеркаваныя да гадавіны гістарычнай падзеі, Гродна таксама не застаўся ў баку. Ля муроў Каложскай царквы, у якой адслужылі малебен перад адпраўкай князя Вітаўта з войскам на поле бою, быў усталяваны памятны знак. Ён уяўляе сабой вялікіх памераў валун з памятнай шыльдай на ім. Дадзеная славутасць карыстаецца папулярнасцю ў турыстаў таму, што пра вялікую Грунвальдскую бітву чулі ўсе.