Помнік Вінцэнту Дуніну-Марцінкевічу ў вёсцы Малая Люцынка

Сэрца любога горада, нават самай невялікай і ўсімі забытай вёсачкі б'ецца, калі б'юцца сэрцы яго жыхароў. Ажывае горад у моманты святаў і ўрачыстасці, у часы памятных вечароў і канцэртаў. У кожным горадзе з'яўляюцца бронзавыя манументы, прысвечаныя памятным гістарычным асобам розных часоў і эпох. Вось не так даўно і ў Мінску ўзвялі помнік стваральнікам нацыянальнай беларускай оперы - Станіславу Манюшка і Вінцэнту Дуніну-Марцінкевічу. Нават месца для гэтай скульптурнай кампазіцыі выбралі зусім невыпадкова. Цяпер манумент лічыцца буйным помнікам не толькі гэтых двух вядомых асоб, але і адлюстраваннем гісторыі развіцця культуры і мастацтва ў Беларусі.

Праўда, мала хто ведае, што такому вядомаму гістарычнаму дзеячу, як Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч, усталяваны яшчэ адзін, не менш важны помнік - у невялікай вёсачцы Малая Люцынка ў Мінскай вобласці. У параўнанні з помнікам у Мінску, гэты мемарыял быў усталяваны яшчэ ў 1986 годзе. Зараз жыхары вёскі ганарацца, што менавіта на іх малой радзіме стаіць своеасаблівая стэла з барэльефам гэтага знакамітага пісьменніка, выдатнага драматурга і класіка беларускай літаратуры.

Вёска Малая Люцінка невыпадкова была абраная для ўстанаўлення памятнай скульптуры гэтаму чалавеку. Вінцэнт адрозніваўся асаблівай харызмай, да яго заўсёды цягнуліся людзі, ён быў самай сапраўднай душой кампаніі, валодаючы пры гэтай тонкім пачуццём гумару і будучы рознабакова адораным маладым чалавекам. У гэтай вёсцы Дунін-Марцінкевіч стварыў хатні тэатр, у якім выконвалі ролі яго дзеці і сябры пісьменніка, а часам і вучні прыватнай школы. Дарэчы, гэтую школу трымалі таксама Дуніны-Марцінкевічы. Менавіта з гэтай невялікай адукацыйнай установы выйшаў яшчэ адзін вядомы беларускі пісьменнік Ядвігін Ш.

У доме Вінцэнта заўсёды было поўна сяброў, сям'я пісьменніка магла ствараць цёплую атмасферу і хатнюю абстаноўку, у якую кожны раз так прыемна было вяртацца. Сярод частых гасцей у доме Дуніна-Марцінкевіча былі і таленавіты кампазітар Станіслаў Манюшка, і паэт Уладзіслаў Сыракомля, і мноства іншых, не менш вядомых людзей з розных абласцей мастацтва. У большасці выпадкаў госці прыязджалі на прэм'еры сатырычных вадэвіляў або на невялікую пастаноўку оперы, аўтарам якіх і з'яўляўся Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч.

У вёсцы Малая Люцінка пражыў пісьменнік нямала шчаслівых гадоў - практычна паўстагоддзя (з 1840 па 1884 гады). Праўда, толькі адзін раз згадаў класік гэтае месца ў сваіх творах у гістарычным нарысе «Люцiнка, Або шведы на Лiтве», хоць менавіта гэтае месца стала калыскай яго творчасці, месцам, дзе з'явілася на свет большасць яго твораў. На жаль, сёння ад старой хаты сям'і Дуніна-Марцінкевіча засталося зусім няшмат: прыступкі на ганку і падмурак ад дома. Пасля смерці пісьменніка дом быў цалкам спалены.

Акрамя ўсім вядомага бюста пісьменніка ў Малой Люцынкi, тут ёсць яшчэ вельмі незвычайнае сведчанне жыцця і творчасці класіка беларускай паэзіі - пень ад ліпы, якую пасадзіў сам Вінцэнт. Як распавядаюць мясцовыя старажылы, менавіта пад ценямі гэтага дрэва калісьці даўно была напісана «Пінская шляхта» - культавы твор драматургіі XIX стагоддзя. Акрамя гэтага, кожны год у вёсцы праходзіць свята ў гонар памяці Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча.