Геаграфічнае распалажэнне

Мсціслаў - горад у Магілёўскай вобласці, які знаходзіцца ў 95 кiламетрах ад цэнтра вобласцi.

Гістарычныя звесткі

Заснаваны горад у 1135 годзе пад кіраўніцтвам смаленскага князя Расціслава Мсціслававіча, які даў гораду назву ў гонар свайго бацькі Мсціслава Вялікага.

Насельніцтва

Па апошніх звестках у Мсціславе жыве 10376 чалавек.

Славутасці

Мсціслаў цяжка ўявiць без помніка Пятру Мсціслаўцу, іх у горадзе два. Адзін з іх быў пастаўлены ў 2001 годзе. З'яўленне славутасці было прызначана да Дня пісьменства. Помнік размяшчаецца на цэнтральнай плошчы Мсціслава і сустракае ўсіх наведвальнікаў райвыканкама. Скульптура беларускага друкара выканана з бронзы і пастаўлена на мармуровы пастамент. Пётр Мсціславец стаiць з адкрытай кнігай у адной руцэ, а яго погляд накіраваны ў светлую будучыню беларускага народа. Скульптарам помніка выступіў А. Матвянёнак. Па яго праекце трохметровая постаць друкара ўвасабляе мудрасць і ідэю прасвятлення.

Другі помнік Пятру Мсціслаўцу быў устаноўлены ў горадзе раней, у 1986 годзе. Ён знаходзіцца побач з езуіцкiм касцёлам на вуліцы Першамайскай, а па-за помнікам стаіць будынак былой мужчынскай гімназіі. Па задумцы архітэктара першадрукар сядзіць на камні, які ў сваю чаргу размяшчаецца на пастаменце з валуноў. Жэстыкуляцыя скульптуры робiць уражанне, што Мсціславец як быццам задаў пытанне і чакае на яго адказ. Левай рукой ён паказвае ў бок Расіі. Друкар паказаны ў свае юнацкія гады, яго постаць прыбрана ў манаскае адзенне.

Дакладная дата нараджэння Пятра Мсціслаўца невядома. Маюцца звесткі, што ён з'явіўся на свет у Мсціславе ў першай палове XVI стагоддзя. Бiяграфiчныя звесткi пра друкара адсутнічаюць да 1564 года, калі разам з Іванам Фёдаравым ён выпусціў першую на тэрыторыі цяперашняй Расiі кнігу «Апостал». Яе стварэнне было завершана праз год пасля адкрыцця таварышамі друкарні. У 1565 годзе паспяховае супрацоўніцтва прывяло да выпуску яшчэ адной кнігі - «Часоўнік». Гэты поспех выклікаў з'яўленне шматлiкiх зайздроснікаў і злосць з боку чарняцоў-перапісчыкаў. Пётр Мсціславец і Іван Фёдараў былі вымушаны пакінуць Маскву. Яны пасяліліся ў Заблудаве, дзе гетман Вялікага Княства Літоўскага Рыгор Хадкевіч дапамог друкарам у іх рамястве. Так, у 1569 годзе свет убачыла кніга «Евангелле павучальнае». У гэтым жа годзе Пётр Мсціславец пераязджае ў Вільню, дзе працягвае друкарскую справу і выпускае кнігі «Евангелле напрастольнае», «Часоўнік» і «Псалтыр». Далей у біяграфіі культурнага дзеяча ажно да яго смерці маецца вялікі прабел. Дата смерцi таксама не вядома. Большасць гісторыкаў скланяецца да таго, што не стала Пятра Мсціслаўца пасля 1580 года.

Нягледзячы на ​​мноства невядомых фактаў з біяграфіі Пятра Мсціслаўца, рабiць вывад аб яго значэнні для культуры і пісьменства Беларусі, Расіі і Польшчы трэба па яго справах. Заснаванне і развіццё друкарскай справы, распрацоўка ўнікальнага евангельскага шрыфта, а таксама далучэнне простых людзей да чытання - вось вынік жыцця знакамітага ўраджэнца беларускага горада Мсціслава.