Помнік чатыром канфесіям у Іўі

Выдатна, калі розныя рэлігіі мірна ўжываюцца ў адным горадзе, не засланяючы і не перашкаджаючы адна адной. У маленькім старадаўнім горадзе Іўі склалася менавіта такая сітуацыя. Праваслаўе, каталіцызм, мусульманства і іўдаізм суіснуюць тут на працягу многіх гадоў. У гонар гэтага тут усталяваны велічны манумент, прысвечаны сяброўству і адзінству чатырох канфесій. Часам гэта ўтульнае мястэчка завуць «беларускім Ерусалімам».

Іўе – шматвяковы горад, які знаходзіцца ў ста трыццаці шасці кіламетрах ад Мінска ў Гродзенскай вобласці. Першае згадванне пра горад было ў XV стагоддзі. Паводле адной з версій, назва горада пайшла ад татарскага слова «гняздо». У гэтым месцы на працягу многіх дзесяцігоддзяў жывуць беларускія татары, якія пабудавалі тут у 1884 годзе мячэць. Сродкі на пабудову вылучыла графіня Эльвіра Замойская. Іўе лічыцца неафіцыйнай татарскай сталіцай Рэспублікі Беларусь, а іўеўская татарская абшчына з'яўляецца адной з найбуйнейшых у краіне. Мясцовая мячэць была адзінай у Беларусі дзейнай на працягу ўсяго савецкага перыяду. Таксама яна не пацярпела падчас войнаў.

У 1995 годзе ў Іўі адкрылі праваслаўны Храм святога пакутніка немаўляці Гаўрылы Беластоцкага. Будынак храма першапачаткова быў жылым, пасля Вялікай Айчыннай вайны тут размяшчаўся радзільны дом, а пазней – дзіцячы сад. Толькі ў 1993 годзе памяшканне аддалі праваслаўнай абшчыне. Адкрытую тут царкву ў 1995 годзе наведаў Найсвяты Патрыярх Маскоўскі і ўсёй Русі Алексій Другі.

Каталіцкі касцёл – самая яркая славутасць горада. Каля касцёла стаіць статуя Хрыста, што напамінае падобную, толькі буйнейшую статую, усталяваную ў Рыа-дэ-Жанэйра. Дзякуючы гэтаму падабенству, Іўе часта завуць «беларускім Рыа». Манумент паставілі ў 2002 годзе і ён бачны на вялікай адлегласці, бо размешчаны на ўзвышшы.

Касцёл Пятра і Паўла пабудаваны ў стылі барока ў 1787 годзе. Яго ўзвялі на месцы разбуранага гатычнага храма, пабудаванага ў XV стагоддзі. Каталіцкі касцёл у Іўі наведвае больш за ўсё вернікаў.

Будынкі трох захаваных сінагог горада цяпер выкарыстоўваюцца не па прызначэнні. Справа ў тым, што калісьці больш за палову насельніцтва мястэчка складалі яўрэі, але падчас Халакосту іх абшчына была практычна цалкам знішчана. Таму памяшканні былых сінагог прыстасавалі пад краму, гараж і дзіцячую спартыўную школу. У горадзе таксама захаваліся цікавыя двухпавярховыя будынкі, пабудаваныя яўрэямі.

Помнік чатыром канфесіям усталявалі ў цэнтры горада. Ён уяўляе сабою чатыры высокія стэлы з аркамі, прысвечаныя розным рэлігіям. Помнік знаходзіцца на пастаменце з прыступкамі. Кожная з чатырох стэл паказвае кірунак да храма адпаведнай рэлігіі. Турыст зможа без цяжкасці знайсці праваслаўную царкву, каталіцкі касцёл, яўрэйскую сінагогу ці мусульманскую мячэць. Падчас адкрыцця помніка каталікі, іудзеі, мусульмане і праваслаўныя асвяцілі кожны сваю стэлу. За шмат гадоў існавання горада тут ужываліся людзі розных нацыянальнасцяў і рэлігій і паміж імі заўсёды былі сяброўства і разуменне. У цэлым, у Іўеўскім раёне зарэгістравана васямнаццаць рэлігійных абшчын, што адносяцца да чатырох канфесій.

Іўе – прыклад суіснавання грамадзян рознай нацыянальнасці і веравызнання. Гэта той горад, дзе шмат гадоў мірна жывуць па шматлікім прыкметах адрозныя адзін ад аднаго людзі. Іўе – маленькая мадэль ідэальнага талерантнага свету. Гэта месца прасякнута рознымі культурамі. Тут вельмі цікава пабываць.