Беларусь, як і кожная іншая краіна, багатая гістарычнымі і мастацкімі каштоўнасцямі. Аднак час і падзеі бываюць бязлітаснымі да рарытэтных прадметаў. Нямала выпадкаў, калі антыкварныя рэчы проста знішчаліся падчас пажараў, рабаванняў і пры змене ўлады. Многія ж каштоўнасці спрабавалі вывезці з Беларусі, аднак пільныя супрацоўнікі мытных службаў своечасова затрымвалі «выкрадальнікаў».

А такіх прадметаў, дарэчы, было нямала. Знаходлівыя гісторыкі ў сувязі з гэтым нават вырашылі заснаваць тэматычны музей у Брэсце. Так, у 1989 годзе адбылося ўрачыстае адкрыццё музея «Выратаваныя мастацкія каштоўнасці», у якога, дарэчы, няма аналагаў на ўсёй тэрыторыі СНД. Тут можна ўбачыць антыкварныя і рарытэтныя рэчы, якія былі канфіскаваны мытнікамі на мяжы з Польшчай пры спробе вывазу іх за тэрыторыю краіны. Гэта месца яшчэ неафіцыйна завуць музеем мытнага канфіскату.

Сам музей знаходзіцца ў будынку, што ўваходзіць у разрад архітэктурных помнікаў. Гэта пабудова 1925-1927 гадоў належыць рукам таленавітага архітэктара Юльяна Лісецкага, які спраектаваў будынак у стылі сядзібы. У адрэстаўраваным будынку ў 1989 годзе наведвальнікам музея была прадстаўлена першая экспазіцыя. Цяпер гэта культурная ўстанова адносіцца да абласнога краязнаўчага музея горада Брэста.

Хоць музей і адкрыўся ў канцы XX стагоддзя, сама калекцыя пачала збірацца яшчэ ў 1953 годзе. Цяпер у фондзе музея знаходзіцца больш за 4000 экспанатаў. Калі пералічыць каштоўнасць экспазіцыі ў грошах, то яе кошт можна ацаніць у некалькі дзясяткаў мільёнаў даляраў! І гэта толькі па самых сціплых падліках.

Музейныя экспазіцыі выстаўлены ў 10 залах. Значную частку калекцыі ўскладаюць рускія абразы, датаваныя XVI-XX стагоддзямі. Велізарнай культурнай і гістарычнай каштоўнасцю адрозніваюцца выявы «Спас у сілах», «Сёмуха Старазапаветная», «Шасціднеў» і многія іншыя.

Некаторыя абразы маюць сваю незвычайную гісторыю. Нарыклад, «Святы Уласій Севастыйскі з жыццём» кантрабандысты падзялілі на шэсць частак і спрабавалі схаваць і правезці праз мяжу. Але іх планам не атрымалася спраўдзіцца, дзякуючы рабоце мытнікаў. Рэстаўратарам давялося прыкласці нямала намаганняў, каб выратаваць і аднавіць гэту найважнейшую культурную каштоўнасць.

Асаблівай папулярнасцю ў наведнікаў карыстаецца і ўнікальная калекцыя рэчаў свецкага прызначэння. Гонар музея – гэта туалетны набор, зроблены з горнага крышталю ў срэбнай аправе. Гэтыя прадметы выраблены сусветна вядомай і культавай фірмы Фабержэ.

Мужчыны любяць слухаць аповеды пра каўказскія кінжалы са срэбнай аправай, а жанчыны не праходзяць міма каўказскіх срэбных жаночых паясоў. Для знатакоў усходняй культуры будзе цікава зірнуць на японскія малюнкі на шоўку, даведацца пра гісторыю будыйскіх скульптур і адчуць усё хараство кітайскіх ваз.

Знатакі мастацтва па заслугах ацэняць палотны Айвазоўскага, Вінаградава, Дэрбі, Мясаедава, Руда, Антанэлі і іншых вядомых мастакоў. Разыначкай калекцыі лічыцца карціна «Дэман зрынуты» аўтарства Урубеля. Такім чынам, музей «Выратаваныя мастацкія каштоўнасці» будзе цікавы шырокаму колу наведвальнікаў.