Манастыр Баніфратаў у Высокім

Прадстаўнікі ордэна Баніфратаў разгортвалі сваю актыўную дзейнасць на тэрыторыі ўсяго свету, у тым ліку і ў Беларусі. Яны звалі сябе «літасцівымі братамі» і лічыліся манаскім ордэнам Рымска-Каталіцкай царквы. Заснаваны, дарэчы, гэты ордэн быў у пачатку XVI стагоддзя ў Іспаніі.

З лацінскага «баніфрат» можна перавесці як добры чалавек. І сапраўды, усіх, хто ўваходзіў у гэту суполку, можна было смела зваць такімі. Галоўнай сваёй задачай баніфраты лічылі дагляд за хворымі і ўсімі, хто меў ў гэтым патрэбу. Усе браты гэтага ордэна працавалі ў бальніцах і клапаціліся пра пацыентаў. Многія баніфраты мелі вышэйшую медыцынскую адукацыю, аднак асноўны від іх дзейнасці ўключаў лячэнне хворых травамі, асабліва гэта датычылася людзей з псіхічнымі растройствамі і тых, хто пакутваў на нярвовыя зрывы. У ваенныя часы браты актыўна працавалі ў шпіталях.

Дапамагалі баніфраты тым, хто меў патрэбу, і ў Беларусі. Адзін з іх манастыроў размяшчаўся на тэрыторыі Брэсцкай вобласці, у горадзе Высокае. Усяго ў Беларусі ў ордэна было пяць прадстаўніцтваў: у Мінску, Наваградку, Ракаве, Гародні і Высокім. Манастыр у Высокім быў пабудаваны ў канцы XVIII стагоддзя.

З'явіліся прадстаўнікі каталіцкага ордэна Святога Іаана Боскага на тэрыторыі Беларусі невыпадкова – іх запрасіў сюды Аляксандр Сапега. Згодна з дырэктывай літоўскага канцлера прыдворны архітэктар Сапегаў Ян Бэкер распрацаваў праект манастырскага комплексу. Па задумцы аўтара, тут знаходзіліся жылы корпус для манахаў, шпіталь на 20 месцаў, і касцёл Святога Іаана. Дарэчы, гэты ж архітэктар, Ян Бэкер, быў аўтарам перабудаванага палаца Сапегаў у Ружанах.

На франтальным боку касцёла дагэтуль можна ўбачыць надпіс, які сведчыць пра тое, што будынак быў пабудаваны па загадзе канцлера Вялікага княства Літоўскага Аляксандра Сапегі ў 1785 годзе. Хоць манастыр будаваўся грунтоўна, аднак функцыяніраваў ён на працягу ўсяго 60 гадоў. Манахі, якія жылі тут больш за паўстагоддзе, за гэты доўгі час здабылі павагу і падзяку ад мясцовых жыхароў. І ў адну ноч усе манахі зніклі, дагэтуль невядома, якім чынам і куды.

Шпіталь праіснаваў без баніфратаў яшчэ некаторы час, знаходзячыся пад эгідай савецкай улады, і неўзабаве зачыніўся. Аднак тое загадкавае і таямнічае знікненне манахаў дагэтуль не дае спакою гісторыкам і мясцовым жыхарам, якія любяць расказваць гасцям горада паданні і легенды пра прывід манаха. Па іх словах, гэта існасць дагэтуль блукае па алеях і сцежках мясцовага парка, з'яўляючыся перад позіркамі цікаўных на заходзе сонца. Прывід, якога нібы ў апошні раз бачылі у пачатку 2000-ых гадоў, павольна прахаджваецца па валах і нястомна глядзіць у бок манастыра, быццам чакае кагосьці.

Цяпер у Высокім захаваўся толькі жылы корпус, у якім жылі манахі. Пасля Вялікай Айчыннай вайны будынак выкарыстоўваўся ў якасці складаў і гаражоў. Гэта пабудова хоць і не прадстаўляе асаблівай мастацкай каштоўнасці, адрозніваецца ад іншых сваёй унікальнай гісторыяй і мясцовымі легендамі і паданнямі. Усе гэтыя факты прыцягваюць у Высокае турыстаў з усіх абласцей Беларусі. На дадзены момант былы будынак манастыра выстаўлены на продаж.