Ратуша - орган гарадскога самакіравання, яна ж - будынак, дзе гэты орган чыніць сваю ўладу. Гэтыя паняцці з'явіліся на пэўнай стадыі развіцця феадалізму, з'яўленню ратуш у развітых гарадах папярэднічала прысваенне ім (дарэнне) Магдэбургскага права - рэгламенту, паводле якога ажыццяўлялася гандлёвае, юрыдычнае, рамеснае жыццё горада. Слова ратуша і з'явы, якія за ім стаяць, прыйшлі да нас з Заходняй Еўропы (Польшча, Германія).

Магдэбургскае права Мінск атрымаў у 1499 годзе. У сувязі з гэтым спачатку быў узведзены драўляны будынак ратушы, 1582 - год пабудовы каменнага. Ён размяшчаўся на Саборнай плошчы, тут засядаў суд, магістрат, архіў, захоўваліся эталоны мер і вагаў, знаходзілася гаўптвахта, а ў склепе размяшчаліся турэмныя камеры. Унутры і каля будынка праводзіліся грамадскія мерапрыемствы, а пазней і тэатральныя паказы. Гэта значыць тут быў цэнтр горада ў літаральным сэнсе.

Знешні выгляд і архітэктурны стыль           

Ратуша ў Мінску была пабудавана на роўнай пляцоўцы, мела тыповую для падобных пабудоў планіроўку ў духу Паўночнага Адраджэння, прамавугольнай у падставе, з вежай. На вежы былі звон і гадзіны, што было рэдкасцю і практыкавалася толькі ў значных, забяспечаных гарадах.

У канцы XVIII стагоддзя ратуша падвергнулася рэканструкцыі, набыла рысы класіцызму (аўтар праекта - архітэктар Ф. Крамер). Цэнтральная частка і тарцы сталі порцікамі з 4 іанічнымі калонамі. Вежу ўвянчаў круглы купал са шпілем. Порцік, балконы, кованыя рашоткі - элементы дэкору, якія ўпрыгожылі самы важны будынак у горадзе.

Развітанне з ратушай

Мяняліся часы і законы, змянялася статутнасць горада і краіны - яна стала Паўночна-Заходняй правінцыяй Расійскай Імперыі, не было ідэалагічна вывераным пакідаць ратушу як напамін пра ранейшыя вольнасці і свабоды. Таму сам Імператар Мікалай I выдаў указ аб зносе Мінскай ратушы пад фармальнай падставай, што яна псавала выгляд на новыя саборныя збудаванні і прысутныя месцы.

Будынак быў падарваны, будматэрыялы пайшлі на пакрыццё маставых, пабудову малых архітэктурных формаў горада, з металічных канструкцый былі адлітыя таблічкі на дамы гараджан.

Адраджэнне старой ратушы

У выніку раскопак у XX стагоддзі былі знойдзены рэшткі падмурка пабудовы, а культурныя пласты з прылеглых тэрыторый далі гісторыкам шмат матэрыялу для складання поўнай карціны побыту старых часоў.

Аднаўленне ратушы праводзілася па праекту архітэктара С. Багласава. Будаўнікі і рэстаўратары пастараліся выканаць усе вядомыя тонкасці старой пабудовы ў дэталях, праведзена дакладная рэканструкцыя прылеглага да ратушы парку, алей. На месцы былога помніка імператару Аляксандру II размяшчаецца шкляная піраміда, а ўнутры яе - макет Мінска канца XIX стагоддзя. Стыльныя лаўкі і ліхтары дадаюць рэтра-зачараванне акрузе.

Пад дахам ратушы размяшчаецца музей горада Мінска, на другім паверсе - зала для форумаў, сходаў і прыёму VIP-персон.

Касцюміраваныя мерапрыемствы, авеяныя рамантыкай стагоддзяў існавання ратушы, глядзяцца дарэчы і прыгожа, канцэрты музычных калектываў дапаўняюць гармонію месца.

На шпілі адноўленага будынка ратушы замацаваны флюгер і герб Мінска, куранты гадзін кожную гадзіну адбіваюць мелодыю з «Песні пра Мінск» І. Лучанка, дадаючы жыхарам горада грамадзянскай самасвядомасці.

Дзень горада - свята, цэнтр якога па праве размяшчаецца тут, ля ратушы.

Жыве слаўны горад, захоўвае сваю гісторыю, б'юць гадзіны на старой вежы, адлічваючы час на шляху ў будучыню.