Бітва на рацэ Бярэзіна - адно з самых векапомных і значных падзей у ходзе вайны 1812-га года. І адбылася яна на тэрыторыі Беларусі, а менавіта ў Барысаўскім раёне Мінскай вобласці, у непасрэднай блізкасці ад вёскі Брылі. Гэтая бітва адбылася ў перыяд 26-29 лістапада, і кожны год прыкладна ў гэты ж час тут адбываюцца разнастайныя масавыя мерапрыемствы, якія ў роўнай меры зацікавяць і дарослых, і дзяцей. Аднак перш, чым апісаць забавы, спынімся некалькі падрабязней на трагічным баку незабыўнай пераправы.

Як гэта было

Разгрому французскага палкаводца папярэднічала некалькі падзей. Першым чынам, 16 лістапада саюзныя войскі Чычагава занялі Мінск, дзе размяшчаўся адзін з ключавых тылавых пунктаў забеспячэння арміі Банапарта, а таксама асноўны напрамак адступлення. Пасля гэтага быў захоплены Барысаў - другі па значнасці стратэгічны пункт. Таксама асноўнай перашкодай французскім войскам служыла на той момант толькі армія пад камандаваннем Чычагава, таму без сур'ёзных страт Напалеон змог перабрацца на заходні бераг ракі Бярэзіны.

Аднак 28-29 лістапада падаспелі саюзныя сілы, якія ў значнай меры скарацілі колькасць французскіх воінаў у ходзе іх пераправы (усяго пры правядзенні гэтай аперацыі загінула або было паранена некалькі дзясяткаў тысяч чалавек). У далейшым страты яшчэ больш павялічыліся за кошт спадарожных маразоў, а таксама аслабленых і змардаваных байцоў. Такім чынам, да канца трэцяга дня пасля пераправы, згодна з шматлікімi дакладнымi крыніцамi, армія Напалеона налічвала ўжо каля 9-ці тысяч чалавек супраць першапачатковага паказчыка прыкладна ў 60 тысяч чалавек. Не застаецца сумнення, што страты французскай арміі былі сапраўды няўяўныя і прывялі да далейшага паражэння ўсяго паходу.

Вечная памяць

У сувязі з такой грандыёзнай ў гісторыі падзеяй было прынята рашэнне аб стварэнні недалёка ад месца бітвы свайго роду мемарыяльнага комплексу, які і размясціўся сёння паблізу вёскі Брылі. Наведванне яго ўваходзіць у некалькі экскурсійных праграм, у тым ліку тых, што прадугледжваюць тур да вёскі Студзёнка, дзе жадаючыя таксама могуць азнаёміцца ​​з усімі дэталямі буйнамаштабнай падзеі.

Цікава, што кожны год тут праходзяць сапраўдныя касцюміраваныя фэсты, закліканыя аднавіць у памяці падзеі мiнулых гадоў і паказаць гледачам усю трагічнасць і значнасць мінулых бітваў. У падобнага роду мерапрыемствах удзельнічаюць гістарычныя клубы з усяго свету, уключаючы Францыю, Германію, Польшчу і, вядома ж, Расію. У выніку звычайнае ўяўленне ператвараецца ў сапраўдную рэканструкцыю.

Калі вы сур'ёзна цікавіцеся гісторыяй і, у прыватнасці, падзеямі вайны 1812-га года, то, разам з наведваннем знакамітага мясцовага краязнаўчага музея, вам абавязкова варта надаць належную ўвагу мемарыяльнаму комплексу, якi ўтульна і зручна размясціўся непадалёк ад вёскі Брылі. Асабліва калі вам пашчаслівіцца бываць у гэтых краях ў канцы лістапада.