Лабазы ў Віцебску

Досыць папулярнае ў народзе слова «лабаз» азначае ні што іншае, як адрына ці свіран. Калісьці ў старадаўнія часы менавіта так называліся мучныя ланцугі, якія з'яўляліся самым цэнтрам купецкага жыцця кожнага мястэчка.

У Віцебску ж «лабазы» былі пабудаваны ў 1774 годзе для захавання даволі дарагога прадукту ў тыя часы – солі. Старадаўнія драўляныя пабудовы часта гарэлі, і гандляры цярпелі значныя страты, таму ўзвядзенне каменных складоў было сапраўдным выратаваннем для купцоў. Будынкі свірнаў ажыццяўлялі функцыю гандлёвага комплексу. Тут адбываліся даволі буйныя пагадненні і абмены, імкліва ішоў гандаль у розніцу. Галоўным харчаваннем, якое захоўвалася ў гэтых пабудовах, былі мука, соль і, зразумела ж, зерневыя культуры.

У архітэктурнай кампазіцыі віцебскія лабазы ўяўляюць аднапавярховую пабудову, што складаецца з трох будынкаў. Гэтыя пабудовы аб’яднаны паміж сабой аркавымі зборамі, а таксама маюць цэлую сістэму скляпоў і падземных пераходаў. Значных памераў знешні двор быў абсталяваны для зручнага заезду сюды карэт і вазоў з каляскамі. Канфігурацыя і вонкавы выгляд збудаванняў былі вызначаны іх асноўнай функцыяй, што з'яўлялася галоўнай характарыстыкай стылю эклектыкі.

Варта адзначыць, што на працягу многіх стагоддзяў гэтыя складскія пабудовы не раз рэканструяваліся. Напрыклад, падчас Вялікай Айчыннай вайны яны былі перароблены пад склад для захоўвання ваенныхх запасаў і баявой зброі. Таму першапачатковае аблічча гэтых пабудоў з цягам часу было згублена, аднак агульная стылістыка усё ж бачна і да сённяшняга часу. Таксама да нашага часу ў выдатным стане захаваліся два асноўныя карпусы свірнаў, бакавы правы і цэнтральны, якія размешчаны на вуліцы Чайкоўскага, дом 3.

Параўнальна нядаўна быў ратыфікаваны і прыняты да выканання план глабальнай мастацкай рэфармацыі манумента купецкай архітэктуры XVIII стагоддзя (пад кіраўніцтвам Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь). У пабудовах, дзе ў старадаўнія часы былі размешчаны саляныя склады, утварылі культурна-гістарычны комплекс пад назвай «Задзвінне», дзе сёння размяшчаецца велізарнае мноства прыкладаў тутэйшага дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Наваспечаны турыстычны аб'ект злучыў не толькі выстаўныя і экспазіцыйныя залы, але і  рэстаран нацыянальнай кухні і сувенірную галерэю.

Турысты, якія цікавяцца нацыянальнымі традыцыямі Рэспублікі Беларусь, могуць узяць удзел у вырабе незабыўнага прэзента: напрыклад, выляпіць на доўгую памяць сабе ці ў падарунак гаршочак з гліны ці ж сплесці кошык з лазы. Візіт у комплекс «Задзвінне» ўваходзіць у мноства турыстычных праграм па Віцебшчыне.

Недалёка ад саляных складоў размяшчаюцца і іншыя славутасці горада, якія нельга пакінуць без увагі. Пасля наведвання Віцебскіх «Лабазаў» можна расслабіцца на маляўнічым беразе Дзвіны, адкуль адкрываецца маляўнічая, непаўторная панарама на горад Віцебск.