Касцёл Ушэсця Панны Марыі ў Пружанах

Усім вядома, што ў нашай краіне мноства славутасцяў. Адна з іх размясцілася ў невялікім горадзе ў Брэсцкай вобласці, які знаходзіцца на берагах ракі Мухавец. Мы гаворым зараз пра горад з нялёгкай гісторыяй, а менавіта пра Пружаны і пра размешчаны ў ім касцёл.

На жаль, у гэтым невялікім горадзе не так ужо шмат славутасцяў. Магчыма, гэта вынікі студзеньскага паўстання 1863 года, двух сусветных войнаў і іншых ваенных канфліктаў, якія ў розныя часы спусташалі гэтыя землі. Але з тых, што засталіся, можна вылучыць касцёл Ушэсця Панны Марыі, пра які і пойдзе гаворка, а таксама сабор Аляксандра Неўскага, капліцу і гарадскую сядзібу.

Царква Ушэсця Панны Марыі адносіцца да каталіцкай канфесіі, і таму ў многіх крыніцах яна называецца як «касцёл». Як высветлілася, першае згадванне аб касцёле ў Пружанах адносіцца да 1522 годза. Тады пра яго было вядома зусім мала: касцёл быў невялікі па памеры і узведзены з дрэва. Пасля, да сярэдзіны XIX стагоддзя, было запланавана пашырэнне памяшкання шляхам узвядзення новага будынка, паколькі колькасць вернікаў значна вырасла. Для гэтага быў запрошаны вядомы на той момант архітэктар італьянскага паходжання па імені Генрык Марконі, які працаваў у Польшчы. Але з-за паўстання, што выбухнула ў 1863 годзе і яшчэ больш узмацніла негатыўнае стаўленне Царскай Расіі да каталіцкай веры, недабудаваны касцёл у Пружанах, як і многія іншыя каталіцкія парафіі, спасцігла чаканая доля: ён быў перададзены пад пратэкцыю праваслаўнай царквы. Гэты будынак не перажыў наступстваў Вялікай Айчыннай вайны і быў знішчаны. Адноўлены ён не быў. Старое памяшканне таксама было знішчана падчас паўстання, і пружанскія каталікі засталіся без свайго рэлігійнага месца. Аднак у 1877 годзе мясцовыя вернікі ўсё ж дабіліся таго, каб у горадзе Пружаны быў пабудаваны каталіцкі прыход.

Будаўніцтва пачалося ў 1878 годзе і працягвалася да 1883 года. Цікавы той факт, што для таго, каб пабудаваць гэты храм, прыйшлося трымацца некаторых абмежаванняў, устаноўленых тады ўладамі, паколькі ў адваротным выпадку горад і прыхаджане-каталікі засталіся б без парафіі. Менавіта таму, нягледзячы на той факт, што касцёл Ушэсця Панны Марыі быў пабудаваны ў архітэктурным стылі, названым неакласіцызмам, ён не мае ні адной вежы, бо ён не павінен быў узвышацца над іншымі будынкамі горада. З іншых архітэктурных асаблівасцяў дадзенага храма можна адзначыць яго галоўны фасад. Ён сіметрычны і складаецца з двух ярусаў. Уверсе, на прамавугольным атыку, архітэктары размясцілі трохкутны франтон.

Падчас Першай сусветнай вайны касцёл быў моцна пашкоджаны, але польскія ўлады яго аднавілі. І да 1948 года касцёл Ушэсця Панны Марыі ў Пружанах працягваў дзейнічаць. Пасля, у 1951 годзе, памяшканне касцёла было пераабсталявана пад патрэбы мясцовага Дома Культуры. На жаль, усё ўнутранае ўбранне было знішчана. Будынак вярнулі вернікам толькі ў 1991 годзе.

Канчатковы сучасны выгляд касцёл набыў у 1998 годзе пасля капітальнага рамонту.