Касцёл Ушэсця Панны Марыі ў Пінску

Гэта сапраўдны кавалачак гісторыі на вуліцах сучаснага горада. Пінску ўдалося захаваць сваю самабытнасць, нават ідучы ў нагу з часам, менавіта за кошт такіх старадаўніх збудаванняў, за захаванасцю і станам якіх старанна сочаць улады горада.

Частка пейзажу, гісторыі і жыцця горада

Драўляны папярэднік сучаснага каталіцкага храма быў пабудаваны яшчэ ў 1396 годзе, гэта быў касцёл францысканцаў. Цікава, што і сёння рэлігійны будынак мае другую назву «Францысканскі касцёл». Справа ў тым, што першапачаткова ён належаў гэтаму ордэну, бо яго заснавальнік і ініцыятар пабудовы вялікі князь Зыгмунт Кейстутавіч (гаспадар тэрыторыяй Пінска, Старадуба і Турава) у юнацкія гады сам быў выхаванцам і вучнем манаха-францысканца. 

У 1510 годзе было прынята рашэнне аб замене драўлянай канструкцыі на больш надзейную і бяспечную каменную. Ідэю пераўтварылі ў жыцце з выкарыстаннем фрагментаў ад жылых і грамадскіх будынкаў, што прыйшлі у непрыдатнасць і больш не выкарыстоўваліся. Так што з упэўненасцю можна сказаць, што сучасны касцёл Ушэсця Панны Марыі з'яўляецца сапраўдным фрагментам шматгадовай гісторыі Пінска.

Стратэгічна і эканамічна выгаднае становішча Пінска, а таксама блізкасць да ракі Піны прыводзілі да частых набегаў ворагаў. І, вядома, каталіцкі храм адчуваў на сабе ўсе тыя ж цяжкасці, што і ўвесь горад. Нядзіўна, што да пачатку XVIII стагоддзя ён ужо перанёс некалькі рамонтна-аднаўленчых работ.

Карэнная рэканструкцыя мела месца ў перыяд з 1712 па 1730 гады. Менавіта тады касцёл набыў знаёмае кожнаму жыхару і госцю Пінска аблічча. Характэрнымі яго рысамі з'яўляюцца перавага стылю барока, а таксама невялікая сігнатурка, якая ўзвышаецца над дахам, пакрытым насычанага колеру бура-чырвонай чарапіцай. 

Паступовае ўпрыгожванне храма

XX стагоддзе прынесла ў аблічча пінскага касцёла Ушэсця Панны Марыі мноства цікавых і характэрных дэталяў.

Гаворачы аб знешнім выглядзе, нельга абысці ўвагай вялікі купал, які з'явіўся над адбудаваным чацвёртым паверхам будынка. У якасці дэкаратыўных элементаў вылучаюцца каваныя краты балкону, шматлікія, але гарманічныя пілястры і карнізы.

Унутры храма змешчаны найстарэйшы на тэрыторыі ўсёй Беларусі арган стварэння 30-х гадоў XIX стагоддзя. Аўтарам гэтак дзівоснага твора выступае майстар А. Гродніцкі, а рэканструкцыяй у 1936 годзе заняўся Ст. Вярнадскі.

Не менш характэрны мастацкі складнік каталіцкага храма. На яго сценах можна ўбачыць сапраўдны ўзор царкоўнага мастацтва – карціну мастака А. Ромера «Пінская Мадонна». Яна незвычайная тым, што правобразам маці Божай выступіла самая звычайная жыхарка Пінска. Пра «святасць» жанчыны сведчыць толькі тонкі німб і прамень святла.

У 80-я гады мінулага стагоддзя касцёл рэканструіравалі на сродкі Казіміра Свёнтка. Пазней менавіта ён стаў першым беларускім кардыналам найноўшага часу, прабыўшы да гэтага на пасадзе Мітрапаліта і Апостальскага адміністратара. У крыпце касцёла Ушэсця Панны Марыі ў Пінску і па гэты дзень знаходзяцца яго мошчы.