Касцёл Узнясення Дзевы Марыі ў гарадскім мястэчку Жалудок

У гарадскім мястэчку Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці пад назвай Жалудок размешчаны храм, які ўваходзіць у спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў краіны. Гэта касцёл Узнясення Дзевы Марыі.

Сама вёска носіць цікавую незвычайную назву. Гісторыя яе паходжання мае некалькі версій. Па адной з іх, назва адбылася ад рэчкі Жалудзянцы. У сярэднявеччы ўздоўж яе раслі вялікія дубровы, таму берагі рачулкі былі абсыпаны жалудамі. Іншая легенда расказвае цікавую гісторыю пра князёў, якія неяк раз адпачывалі пад кронамі дубоў пасля стомнага і доўгага палявання. Раптам пачаўся моцны дождж, аднак нейкім незразумелым чынам ніводная кропля вады не трапіла на адзенне мужчын. Тады аднаму з паляўнічых прыйшла думку пабудаваць на гэтым месцы паляўнічы домік, дзе можна было б спыняцца з сябрамі пасля палявання. У выніку вакол доміка паступова стала ўтварацца вёсачка, а мясцовыя жыхары вельмі хутка ахрысцілі яе Жалудок. Як з аднаго жолуда можа вырасці магутнае дрэва, так і адзін маленькі домік можа з часам ператварыцца ў вялікі населены пункт.

Унікальная архітэктурная славутасць, касцёл Узнясення Дзевы Марыі, быў збудаваны ў 1854 годзе з выкарыстаннем бутавага каменя. Па тых часах гэта пабудова была невымоўнай раскошай – фасад і прылеглая тэрыторыя храма ўпрыгожваліся мноствам скульптурных кампазіцый і ляпнінай.

Некаторыя абвыклі зваць гэты каталіцкі храм Успенскім, бо ў католікаў Успення Багародзіцы і Яе Узнясення адносяццаа да частак аднаго і таго ж свята.

Каталіцкі прыход у Жалудку быў утвораны яшчэ ў канцы XV стагоддзя. Тады ж па ініцыятыве Казіміра IV тут пабудавалі першы касцёл, які, на жаль, не змог ацалець да нашых дзён. Тая пабудова, якую мы можам бачыць сёння, спецыяльна спраектавана таленавітым архітэктарам Каралём Падчашынскім у другой палове XIX стагоддзя. Храм выкананы ў стылі позняга класіцызму. Гэта пацвярджаюць класічныя рысы гэтага архітэктурнага кірунку: прастакутнае планаванне з наяўнасцю паўкруглай апсіды, дзве бакавыя рызніцы і трансэпт. Укрывае каталіцкую святыню двухсхільны дах. Галоўны фасад прыцягвае ўвагу вернікаў з першага позірку: немагчыма не заўважыць трохкутны франтон і масіўны чатырохкалонны порцік дарычнага ордара. Стагоддзе назад галоўны фасад упрыгожвала яшчэ і васьмікантовая шатровая званіца з сувымернай вежай, размешчанай прама над алтарнай часткай.

Пад алтаром усярэдзіне царквы размяшчаецца крыпта з пахаваннямі. Адным з самых знакамітых асоб, пахаваных у гэтым месцы, - Антоній Тызенгаўз, знакаміты гродзенскі мецэнат, палітычны дзеяч Вялікага княства Літоўскага.

Да ўсяго іншага, улетку ў Жалудку ўладкоўваецца фестываль колераў, які чымсьці аддалена напамінае карнавал колераў у Галандыі. Падчас беларускага фестывалю абіраюць караля і каралеву колераў, а па вуліцах мястэчка ўрачыста праходзяць маляўнічыя шэсці людзей.