Касцёл Узвышэння Святога Крыжа ў вёсцы Першамайская

Сусветная гісторыя помніць нямала выпадкаў, калі паміж праваслаўнай і каталіцкай царквой ішло пастаяннае змаганне. Часам перавагай валодала праваслаўе, а парой лідарам рабіўся каталіцызм. Беларусь у гэтым сэнсе не стала выняткам. На працягу стагоддзяў католікі і праваслаўныя змагаліся за безумоўную ўладу ва ўсіх беларускіх гарадах. Аднак нешматлікія месца могуць пахваліцца тым, што на адной тэрыторыі мірна суіснуюць адначасна каталіцкая і праваслаўная царква. Вёска Першамайская Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці ў гэтым сэнсе заслугоўвае асаблівай увагі, а яе жыхароў можна адважна ахарактарызаваць як талерантных і бясконца веруючых. Тут блізка адзін ад аднаго дзейнічаюць праваслаўны і каталіцкі прыходы – храм у гонар Пакрова Найсвятой Багародзіцы і касцёл Узвышэння Святога Крыжа.

У вёскі настолькі цікавая гісторыя пераназвання, што гэта можа адбіцца ў кнізе рэкордаў. За пяць стагоддзяў існавання назва змянялася шэсць разоў – ад Забалацце, якое характарызавала мясцовую багністую мясцовасць тых часоў, пазней - Сабакінцы (ад прозвішча гаспадара вёскі) і да сучаснай назвы Першамайская (па рашэнню савецкіх улад). Касцёл Узвышэння Святога Крыжа сталі будаваць адразу пасля Першай сусветнай вайны, як толькі нямецкія захопнікі пакінулі тэрыторыю Беларусі. Дзве вежы, што ўпрыгожваюць будынак касцёла, пабудавалі крыху пазней – у 1934 годзе. Аднак скончыць будаванне храма да пачатку Вялікай Айчыннай вайны не атрымалася.

Пасля заканчэння вайсковых дзеянняў касцёл стаў служыць мясцовым жыхарам клубам, пасля - тут размяшчаўся склад. І толькі ў 1990-іх гадах касцёл адрэстаўравалі і зноў асвяцілі. Гэта была вельмі радасная падзея для мясцовых жыхароў, бо ў вёсцы каталіцкага прыходу не было вельмі доўгі час. Напачатку XX стагоддзі ў храма змянілася некалькі настаяцеляў.

Цяпер мясцовыя жыхары, якія, дарэчы, практычна ўсе кажуць на беларускай мове, не абыходзяць бокам будынак храма. Сюды часта прыходзяць пажылыя людзі за парадай, супакаеннем і ўціхамірваннем. Памаліцца і паставіць свечку за здароўе ці спачын родных і любімых людзей прыходзіць і маладзейшае пакаленне. Турысты і госці вёскі таксама абавязкова наведваюць гэта месца.

У некаторых месцах касцёл ужо не ў самым лепшым стане: дзесьці можна заўважыць падрапаны тынк, які абсыпаўся, паступова разбураюцца і сцены будынка. Аднак гэта ніколькі не прыніжае ўсёй велічнасці будынка, яго ўнікальнасці і манументальнасці. Можна сказаць, што так адлюстроўваецца ход часу і падзей, які наносяць незабыўны адбітак на вонкавы будынак касцёла Узвышэння Святога Крыжа.