Касцёл святых Пятра і Паўла ў Шклове

Некаторыя беларускія гарады адрозніваюцца ад іншых сваёй найбагацейшай гісторыяй і мноствам захаваных архітэктурных помнікаў, а некаторыя з іх знакамітыя старадаўнімі рамёствамі і вырошчваннем багатага ўраджаю. Але толькі нешматлікія могуць пахваліцца і тым, і тым адначасова. Да такіх гарадоў адносіцца горад Шклоў у Магілёўскай вобласці.

Шклоў вядомы на ўсю Беларусь вытворчасцю найпрыгажэйшага шкла, з якога робяць вытанчаны посуд і незвычайныя шкляныя фігуркі. Гэта прадукцыя валодае высокай якасцю, якая цэніцца далёка за межамі краіны. Акрамя гэтага, жыхары Шклова ведаюць унікальны сакрэт гатавання агуркоў, ад якіх проста-такі немагчыма адарвацца! З гэтым звязана нават мясцовая легенда, якая абвяшчае, што сакрэт вырошчвання самай смачнай гародніны з'явіўся яшчэ ў XVI стагоддзі. І зараз, на працягу вось ужо пяці стагоддзяў, ён перадаецца ад гаспадыні да гаспадыні і ўтрымліваецца ў найстражэйшым сакрэце. Акрамя сакрэтаў майстэрства хатняй кулінарыі, мясцовыя жыхары вельмі ганарацца старадаўнімі архітэктурнымі помнікамі, якія былі галоўнымі ўпрыгожваннямі горада яшчэ некалькі стагоддзяў назад.

Практычна ўсе экскурсіі па Магілёўскай вобласці складаюцца з абавязковага наведвання Шклова. І гэта цалкам зразумела, паколькі менавіта ў гэтым горадзе можна ўбачыць адразу некалькі дзейных старадаўніх рэлігійных устаноў. Гаворка ідзе, вядома ж, пра будынкі сінагогі (пабудова XVII стагоддзя), мясцовай ратушы (пабудова XVIII стагоддзя), Спаса–Праабражэнскага праваслаўнага храма (пабудова XIX стагоддзя) і касцёла святых Пятра і Паўла (пабудова XIX стагоддзя). Асаблівай увагі заслугоўвае апошні помнік каталіцкай архітэктуры.

Петрапаўлаўскі храм быў пабудаваны ў 1849 годзе. Тады гэта каталіцкая святыня адносілася да Мінска–Магілёўскай епархіі. І тады, і цяпер гэты будынак з'яўляецца найважнейшай хрысціянскай святыняй рэгіёна. Каменная пабудова была ўзведзена на месцы ранейшага драўлянага будынка. Дарэчы, такое можна было досыць часта сустрэць на тэрыторыі Беларусі. З-за недахопу сродкаў многія хрысціянскія ўстановы будаваліся з вельмі недаўгавечнага матэрыялу – дрэва, і пры пажары практычна ўвесь храм згараў да падмурка. А пажары ў той час былі досыць частымі. Такі ж лёс спасціг і стары драўляны будынак касцёла Пятра і Паўла.

Праўда, адзін з даследчыкаў гэтага рэгіёна А. Лукашэвіч схіляецца да версіі, што касцёл быў пабудаваны не на месцы былога касцёла, а на падмурку старога тэатра, які быў узведзены тут яшчэ ў 1780 годзе таленавітым архітэктарам Зорычам. Калі ж на тэрыторыю Беларусі прыйшла савецкая ўлада і ўсе рэлігійныя ўстановы сталі зачыняць і руйнаваць, касцёл Пятра і Паўла ў Шклове выкарысталі як кінатэатр. Крыху пазней будынак пераабсталявалі ў складскія памяшканні. І толькі ў самым канцы XX стагоддзі будынак зноў вярнулі каталіцкім вернікам. Урачыстае асвячэнне касцёла ажыццявіў кардынал і мітрапаліт Менска–Магілёўскі Казімір Свёнтак у 1999 годзе.

Варта адзначыць, што сёння храм зусім не падобны на тыповыя каталіцкія будынкі. Яго вонкавае ўбранне вельмі сціплае, затое памеры храма досыць вялікія. Аднак каталіцкая святыня здолела захаваць у сабе водгаласы эпохі савецкай улады і выстаяла ў гэтых гістарычных перыпетыях трагічных падзей і сталых ператварэнняў.