Касцёл святых Пятра і Паўла ў Каменцы

У Рэспубліцы Беларусь існуюць мноства маленькіх гарадоў, якія могуць пахваліцца сваёй багатай гісторыяй. І не толькі сваёй гісторыяй, але і захаванымі на іх тэрыторыі помнікамі архітэктуры. Сярод такіх населеных пунктаў лічыцца і Каменец — невялікі горад на беразе ракі Лясная, што непадалёк ад горада Брэст. Думаю, што вам будзе цікава пазнаць пра тое, што старая назва гэтага мястэчка — Каменец-Літоўскі, і што за ўсю гісторыю свайго існавання яно неаднаразова разбуралася. Прычынай гэтаму былі, вядома ж, разнастайныя воіны і канфлікты, якія неаднаразова пракатваліся па землях нашай краіны.

Вядома, што Каменец быў заснаваны ў 1276 годзе горадабудаўніком Алексай па ўказанні валынскага князя Васілька Раманавіча. Як кажуць гістарычныя запісы, Алекса быў пасланы на поўнач валынскіх зямель для пабудовы крэпасці, якая б бараніла княства ад набегаў паўночных суседзяў. І горад быў пабудаваны, а потым, у 1289 годзе - разбураны. У 1366 годзе горад усё ж увайшоў у склад Вялікага княства Літоўскага, і, тады ж, 1976 году, у выніку сутыкненняў з крыжакамі зноў падпаў пад разбурэння. Пасля, з-за свайго геаграфічнага размяшчэння таксама неаднаразова знаходзіўся ў цэнтры вайсковых канфліктаў. З 1795 па 1940 гады горад насіў назву Каменец-Літоўскі. Зроблена гэта было з мэтай адрознення гэтага горада ад горада Каменец-Падольскі, што размешчаны на Украіне.

У Каменцы ёсць мноства будынкаў, па якіх можна вывучыць гісторыю. Адно з такіх збудаванняў — касцёл Святых Пятра і Паўла. Вядома, што гэта царкоўнае збудаванне было пабудавана ў 1501 годзе дзякуючы ахвяраванням вялікага князя Літоўскага і караля польскага Аляксандра Казіміра. Як і ў большасці храмаў у нашай краіне, у касцёла Святых Пятра і Паўла нялёгкі лёс. Усё пачалося з таго, што ў 1619 годзе касцёл перадалі бацькам-варфаламістам, якія ў 1723 годзе перабудавалі яго. Пасля гэтага, нягледзячы на шматлікія воіны, храм прастаяў да 1924 года. І нават рэпрэсіі ўлад Расійскай Імперыі, што праехаліся па землях Беларусі пасля Польскага паўстання, не закранулі яго. Але ўлетку 1924 гады касцёл цалкам згарэў. Прычынай гэтага стала маланка, якая ўдарыла ў яго. Засталася некранутай толькі званіца, пабудаваная ў 1794 годзе. Да яе прыбудавалі памяшканне для правядзення службаў. Далейшае аднаўленне касцёла пачалося ў 1935 годзе, але не закончылася ў тым выглядзе, у якім было запланавана. Бо ў 1939 годзе на тэрыторыю Польшчы ўступілі войска Чырвонай арміі, і, адпаведна, Каменец апынуўся ў складзе СССР. А вы ведаеце, што савецкія ўлады не вельмі любілі рэлігію. Таму з амаль дабудаванага сабора зрабілі чайную, разабраўшы частку касцёла. Цалкам разбурылі касцёл Святых Пятра і Паўла ў 1961 годзе, калі знеслі пахавальную капліцу. Зразумела, што многія рэчы, якія знаходзіліся ў касцёле, былі згублены.

Новая гісторыя касцёла Святых Пятра і Паўла пачала свой адлік з 1992 года. Тады ў судовым парадку ксёндз Ян Васілеўскі вярнуў вернікам будынак храма. І тады ж пачалося яго аднаўленне. Праект новага будынка касцёла распрацавалі ў Баранавічах, многія рэчы, што належаць касцёлу, вярнулі.