Касцёл Святога Міхаіла Арханёла ў в. Міхалішкі

Вёсачка пад назвай Міхалішкі, што ў Астравецкім раёне, размешчана прыблізна ў 30 км ад раённага цэнтра. Самым важным здабыткам гэтай вёсачкі з'яўляецца касцёл Святога Міхаіла Архангела, які быў узведзены аўгустынцамi ў канцы XVII стагоддзя ў стылі «сармацкага барока». Гэты храм размешчаны ў каларытным мястэчку на левым беразе ракі Віліі, зусім недалёка ад ажыўленай аўтамагістралі, так што доўга шукаць яго не давядзецца.

 Варта адзначыць, што грашовыя сродкі на пабудову гэтага касцёла былі ахвяраваны рэферэндарыем каронным Янам Цыпрыянам Бжастоўскім у 1662 г. У якасці творцы гэтага папулярнага манумента рэлігійнай архітэктуры згадваецца дойлід з Бельгіі - Крыштаф Пенс. Касцёл быў асвячоны ў 1700 годзе ў славу Найсвяцейшага Міхаіла Архангела віленскім мітрапалітам Кіпрыянам Бжастоўскім. У тыя гады Беззаганнага Міхала Архангела шанавалі як найважнейшага заступніка і апекуна ўсяго Вялікага Княства.

Як ужо было раней узгадана, храм пабудаваны ў арыгінальным стылі «сармацкага» барока. Акрамя таго, ён стаў першым будынкам у вялікай гісторыі беларускага дойлідства, пабудаваным у дадзеным стылі. Мастацтвазнаўцы і знаўцы архітэктуры часта памылкова называюць касцёл «гатычным», што зусім не адпавядае рэчаіснасці і перыяду яго збудавання.

Да архітэктурных асаблівасцяў дадзенага храма можна аднесці лаканічнасць, рацыяналізм ліній і своеасаблівую тэатралізацыю эстэтычнага аблічча. Гэта ўсё, безумоўна, з'яўляецца тыповымі рысамі барока. Можна сказаць, што сам будынак храма толькі імітуе вобраз ваяўнічага сярэднявечнага замка, пры гэтым абарончых сістэм і канструкцый тыпу амбразур і байніц будынак не мае. На знешніх фасадах храма адсутнічаюць уласцівыя для касцельнай готыкі асновы. Пры гэтым суровае і, можна сказаць, аскетычнае знешняе аблічча храма, вельмі кантрастуе з раскошным інтэр'ерам ўнутранага духоўнага строя. Нескладана заўважыць, што гэта робіць станоўчае ўражанне на вернікаў.

Дзіўнай прыгажосці маляўнічае аздабленне касцёла было выканана камандай замежных дэкаратараў-жывапісцаў ў 1684-1700 гг. - Дж. М. Галі, А. Капонэ, Я. Пэнсам. Іх праца ажыццяўлялася пад кіраўніцтвам прыдворнага жывапісца Я. Сапегі - Пятра Перцi. Таксама варта адзначыць, што гэтая ж група майстроў-мастакоў незадоўга да гэтага займалася маляўнічым роспісам храма Найсвяцейшых Пятра і Паўла ў Вільні. Дасканала зразумела, якога ўзроўню майстры былі запрошаны ў вёску Міхалішкі для добраўпарадкавання дадзенага касцёла.

У гады Першай Сусветнай вайны касцёлу Міхаіла Архангела былі нанесены значныя пашкоджанні, у выніку якіх храм прыйшлося рэстаўрыраваць.

На сёняшні дзень вандроўка ў вёсачку Міхалішкі ўваходзіць у вялікую колькасць займальных экскурсій для тых, каго цікавіць архітэктурная спадчына Рэспублікі Беларусь.