Касцёл Святога Юзафа ў Оршы

Поўная назва - Касцёл дамініканцаў Юзафа (Абручніка). У гэтай назве адгалоскі гісторыі гэтага храма. Калісьці ён належаў манастыру дамініканаў. Слова «Абручнік» пазначае чалавека, заручанага з кімсьці, у дадзеным выпадку - заручоны муж Дзевы Марыі.

Гісторыя храма

 Згодна адных крыніц, касцёл быў пабудаваны ў XVII стагоддзі і ў 1649 годзе даў прытулак дамініканцам, які прыбылi на зямлю Вялікага Княства Літоўскага і заснавалі затым манастыр. Князі - уладальнікі земляў - тады практыкавалі дарэнне зямляў манаству.

Паводле іншых крыніц, касцёл быў пабудаваны толькі ў 1809 годзе. Прычым будаваўся доўга, пачынаючы з 1780 года. У нашы дні месца яго размяшчэння - самы цэнтр Оршы, вуліца Савецкая. Аршыца, Дняпро - рэкі, якія знаходзяцца непадалёк.

Як вядома, пасля серыі паўстанняў у 1840 гадоў, дзейнасць многіх манастыроў была спыненая на тэрыторыі Расійскай Імперыі. Іх храмы, калі яны не былі разбураны, перадаваліся парафіям, часам - іншым канфесіям, часта іх асвячалі пад іншым імем.

Пасля скасавання кляштара дамініканаў касцёл быў перададзены каталіцкай парафіі. У гады Савецкай улады будынак касцёла быў адабраны у царквы, тут размешчаліся ўстановы культуры. З 1990 года касцёл Святога Юзафа быў вернуты вернікам, з тых часоў адрэстаўраваны, i зараз з'яўляецца дзеючым.

Архітэктура касцёла

Кінем погляд на старыя фатаграфіі касцёла. На на гэтых фатаздымках будынак храма адрозніваецца ад сучаснага: пабудова вытанчана ўпрыгожана вазамі на прамавугольнай частцы франтона, а вянчае гэтую частку трохкутны франтон, дадаючы ўсяму комплексу скончаны выгляд. З гадамі касцёл шмат змяняўся, да тыповога будынка стылю барока дадаваліся рысы лаканічнай строгай класікі, адкідаліся нейкія дэталі. Так, з цягам часу былі пазбавіліся ад ваз, некалькіх невялікіх калон, ліквідавалі трохкутную частку франтона. Цяпер будынак строгi з лаканічным фасадам. Чатырохвугольны франтон як быццам існуе асобна ад даху. На самай справе, гэта адметная рыса барочных храмаў: вылучаючыся, як бы падаўжаючы фасад ўверх, такі франтон стварае высокую плоскасць своеасаблівых «кулісаў». Там, за гэтымі «кулісамі», унутры будынка вяршыцца сакрамэнт літургіі.

 Унутры яго дзяленне на памяшканні з'яўляецца традыцыйным для каталіцкай царквы. У інтэр’еры, як і знадворку, пануе манахромная шэра-белая гама, нішто не адцягвае ўвагу ад чыстай малітвы, набожных думак, спасціжэння веры.

Дарэчы, адна яркая, жывапісная пляма ёсць - у цэнтры над алтаром ўяўленне Апошняй Вячэры - Збавіцель з вучнямі-апосталамі. І ў гэтым ўсё: асноўная дактрына рэлігіі, увасабленне выратавання і малітвы, сімвал асабістай прысутнасці Божага Сына.

  Цэрквы і іх прыхаджане, як і выпадковыя наведвальнікі храмаў і гістарычных помнікаў, бываюць розныя. Але, прыйшоўшы сюды адзін раз, абавязкова вернешся: занадта ўжо прывабная гэтая прастата, незабыўны і сам храм.