Касцёл Святога Язэпа ў Мінску

Верхні горад у Мінску, уваходзіць у спіс самых наведвальных і цікавых беларускіх славутасцях, размешчаны ў самым цэнтры сталіцы. Будучы тут, турыстам прапануецца наведаць найпрыгажэйшае месца, духоўную і рэлігійную святыню – касцёл Святога Язэпа, які знаходзіцца каля плошчы Свабоды.

Праўда, сучасная назва храма – касцёл Святога Язэпа – не вельмі распаўсюджана сярод мясцовых жыхароў. Гэты будынак больш вядомы як манастыр бернардынцаў. Раней, гэты манастыр уваходзіў у склад самых значных каталіцкіх пабудоў.

Манастырскую абіцель заснавалі два браты – Андрэй (Краснасельскі стараста) і Ян Кенсоўскія яшчэ ў 1624 годзе. Першы будынак манастыра быў пабудаваны з дрэва і падчас пажару ў 1644 годзе згарэў. Праз некалькі гадоў на гэтым месцы ўзвялі храм Святога Язэпа, Абранніка Найсвяцейшай Панны Марыі, і кляштар пры касцёле. І зноў корпус некалькі разоў разбураўся ў пажарах, але разам з гэтым пасля кожнага здарэння яго рэстаўравалі і аднаўлялі. Самая маштабная перабудова была праведзена ў 1752 годзе: тады рэлігійныя будынкі сталі набываць рысы барока.

Калі першапачаткова гэтыя пабудовы займалі ўсяго некалькі будынкаў, то ў канцы 18 стагоддзя, манастыр бернардынцаў і храм размяшчаліся на цэлым квартале. Да іх таксама прыбудавалі брацкі корпус, і іншыя каменныя і драўляныя будынкі. Тут знаходзіліся школа, трапезная, шпіталь, канюшня і нават бровар. Манастыр акружала вялікая агароджа з камянёў, і некалькі брам, галоўная брама знаходзілася роўна перад храмам.

У 1864 годзе, шматлікія вернікі беларусы ўдзельнічалі ў польскім нацыянальна–вызваленчым паўстанні. Па гэтай прычыне, улады канфіскавалі будынак у царквы, і манастыр скасавалі. Пасля гэтага, царква яшчэ раз падвяргалася рэстаўрацыі ў 1983 годзе, аднак набажэнству там ужо не было. Цяпер тут знаходзіцца архіў навукова–тэхнічных дакументаў, і дакументы, якія тычацца літаратуры і мастацтва Беларусі. Корпус кляштару да нядаўняга часу быў прызначаны для ваеннай камендатуры і пракуратуры.

Аднак, нягледзячы на гэта, прыгажосць будынка прыемна здзіўляе не толькі практычна ўсіх мясцовых жыхароў, але і турыстаў з іншых краін. Зараз касцёл уяўляе сабой трохнефны тып пабудовы, з адсутнасцю вежавай базілікі. Самы высокі – цэнтральны неф – накрываецца двухсхільным дахам і мае завяршальны элемент у выглядзе выступаючай трохсценнай апсіды. Бакавыя нефы трохі ніжэй цэнтральнага, пакрываюцца аднасхільным дахам і выглядаюць асобнымі капліцамі.

Асноўныя дэкаратыўныя элементы размяшчаюцца на заходняй частцы фасада, які, у сваю чаргу, мае некаторую выпукласць. Бакавыя часткі фасада абсталяваны двума нішамі, дзе раней была ўстаноўлена скульптурная кампазіцыя. Галоўны ўваход сустракае гасцей шырокім парталам з вялікім трохпялёсткавым акном.

Манастыр бернардынцаў размешчаны ў самым цэнтры сталіцы, аднак набажэнствы ў ім цяпер не праводзяцца. Праўда, варта агаварыць, што на працягу некалькіх стагоддзяў існавання, касцёл пастаянна рэстаўравалі, і ўсяляк спрабавалі захаваць. Зараз ёсць інфармацыя, што касцёл Святога Язэпа хочуць перабудаваць у гатэльны комплекс.