Касцёл Cэрца Iсуса ў вёсцы Ілля

Мястэчка Ілля ў Вілейскім раёне Мінскай вобласці хоць і займае вельмі невялікую тэрыторыю, затое ўваходзіць у склад папулярных турыстычных маршрутаў. Сяло размяшчаецца на рацэ Ілля ўсяго ў 40 кіламетрах ад горада Вілейкі.

У гістарычных дакументах можна знайсці цікавыя звесткі аб гэтай вёсцы. На працягу чатырох стагоддзяў тут пражывала пераважна габрэйскае насельніцтва. Габрэі, у асноўным, займаліся разнастайнай рамеснай дзейнасцю, развівалі гандаль, арандавалі млыны і працавалі на фруктовых садах. Яны актыўна займаліся мясцовай прамысловасцю. У пачатку 19 стагоддзя група з пяці габрэяў адкрыла ў Іллі шкляны завод. Да 1847 году габрэяў тут пражывала больш за палову ад усёй колькасці мясцовых жыхароў.

Сярод жыхароў вёскі было мноства таленавітых і праслаўленых людзей. Напрыклад, тут нарадзіўся і вырас талмудыст і навуковец Менашэ бэн Іосіф Іліер. Акрамя актыўнага гістарычнага развіцця і пладавітай на выбітных асоб зямлі, вёска Ілля знакамітая не толькі на ўсю Мінскую вобласць, але і на ўсю Беларусь сваім унікальным касцёлам Сэрца Icуса.

Гэтая каталіцкая святыня лічыцца вельмі лёгкадаступнай для турыстаў і жыхароў усёй рэспублікі, паколькі знаходзіцца зусім побач з ажыўленай трасай Мінск-Мядзель. Як паведамляюць архіўныя дакументы, касцёл быў узведзены ў 1907 годзе.

Аднак ёсць звесткі, што першы касцёл у Іллі быў пабудаваны значна раней - яшчэ ў 1669 годзе на месцы панскага «маёнтка». Праз амаль трыццаць гадоў лоўчы Вялікага Княства Літоўскага М. Савіцкі вырашыў перанесці храм у іншае месца. Новы касцёл асвятлілі ў гонар святога Міхаіла Архангела. У 1864 годзе ў выніку падаўлення знакамітага польскага паўстання Кастуся Каліноўскага храм быў перададзены ў валоданне праваслаўным вернікам. 1907 год стаў спрыяльным для каталікоў - дзякуючы абнародаванню царскага маніфеста аб свабодзе сумлення быў узведзены новы касцёл, названы ў гонар Сэрца Iсуса.

У часы праўлення савецкай улады касцёл заставаўся манастыром для вернікаў, хоць многія іншыя рэлігійныя будынкі на тэрыторыі Беларусі падвяргаліся закрыццю. Праўда, у гады Другой Сусветнай вайны касцёлу нанеслі вялікую шкоду, а ўжо ў другой палове 20 стагоддзя будынак касцёла пераабсталявалі ў малочны цэх. Толькі ў 1990 годзе храм зноў вярнулі каталікам. На дадзены момант ён з'яўляецца дзеючым.

І вось так, па гэты дзень касцёл сэрца Icуса лічыцца яркім упрыгожваннем невялікага сяла Ілля і ўвасабляе ў сабе рысы неараманскага стылю. Такому архітэктурнаму стылю ўласцівыя строгія формы пабудовы, адсутнасць асаблівых упрыгожванняў на будынку і арнаменту, вокны ў выглядзе паўкруглых вузкіх арак і, вядома ж, досыць тоўстыя сцены. Касцёл упрыгожвае вялікая вежа, якая бачная з любой кропкі вёскі. Невялікі па сваіх памерах каталіцкі храм, лічыцца самым сапраўдным увасабленнем гісторыі Беларусі і галоўным упрыгожваннем вёскі Ілля. Менавіта таму акрамя пастаянных прыхаджан тут часта можна сустрэць і турыстаў.