Касцёл Нараджэння Панны Марыі ў Барысаве

У самым цэнтры Барысава размясціўся велічны храм. Помнік архітэктуры ўзводзіўся у пачатку XIX ст. Выкананы касцёл у стылі класіцызму позняга перыяду, што можна вызначыць па вонкавым абліччы пабудовы. У канцы мінулага стагоддзя быў уключаны ў спіс гісторыка-культурных каштоўнасцях нашай краіны.

Гісторыя будаўніцтва

Да пачатку XIX ст. у Барысаве знаходзіўся драўляны храм, але ён згарэў падчас аднаго з пажараў. Кіраўніком горада было прынята рашэнне прыбраць рэшткі пабудовы і на яе месцы пабудаваць мураваны касцёл. Першыя цагліны храма былі закладзены ў 1806 г. Будаўніцтва зацягнулася на доўгія 17 гадоў, але і пасля гэтага святы будынак не раз перабудоўваўся і змяняўся.

У 1863 г., згодна з указам расійскіх уладаў, храм быў зачынены. Але яго праца аднавілася бліжэй да канца XIX ст. Алтарную частку на працягу доўгага часу ўпрыгожвала мясцовая святыня – ікона Божай Маці, на руках у якой быў Ісус.

Алтар быў багата аздоблены: яго ўпрыгожвала разьба і пазалочаныя дэталі. Унутры на сценах храма, яго зводах і калонах быў нанесены мастацкі роспіс. Дзе-нідзе размяшчаліся тэракотавыя пано з малюнкамі на біблейскую тэматыку. Своеасаблівае месца адводзілася харалу, дзе размяшчаўся арган. Падземныя пакойчыкі былі склепамі.

Незадоўга да Другой Сусветнай вайны касцёл зачынілі. Ён не працаваў у часы ваенных дзеянняў, устойліва перажыўшы напад нямецкіх захопнікаў. У 1988 г. Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Панны Марыі вярнулі Каталіцкай царкве. Службы ў сценах храма аднавіліся ў 1990 г.

Архітэктура барысаўскага храма

Будаўніцтва храма вялося ў адпаведнасці з канонамі позняга класіцызму. У першапачатковым варыянце касцёл упрыгожвалі па баках дзве вежы, але ў сярэдзіне XIX ст. іх знеслі. Цяпер у самым цэнтры фасада з'явілася пяціярусная вежа-званіца. Яна даволі масіўная, мае высокі гранёны шпіль і ажурны каваны крыж.

У пасляваенныя гады вежу прыйшлося часткова разабраць. Яе рэканструкцыя адбылася толькі ў 90-х гг. мінулага стагоддзя. Касцёл некалькі адрозніваецца ад класічных уяўленняў аб каталіцкіх пабудовах: ён выкананы з белай цэглы, тут адсутнічаюць востраканцовыя фасады і стральчатыя вокны. Фасад будынка ўпрыгожваюць палотны, з малюнкамі на біблейскую тэматыку.

Цікавыя факты аб храме

Закрыццё храма ў 1937 г. звязаны са шпіёнскім скандалам. У той час настаяцелем у парафіі быў Адольф Кшевіцкі, якога абвінавацілі ў здрадзе і шпіёнскай дзейнасці. Яго арыштавалі і пасадзілі пад варту. За настаяцелем у сцены НКВД адправіліся ўсе служкі, уключаючы прыбіральшчыцу. Разам з людзьмі знікла і царкоўнае начынне, а на месцы былога прыходу ўтварыўся склад, дзе захоўвалася мноства рэчаў.

Пасля вайны ў 1945 г. у сценах храма ўладкаваўся кінатэатр. Званіцу і крыж знеслі, зрабілі касметычны рамонт унутры касцёла: сцерлі мастацкую роспіс, затынкавалі фрэскі, паздымалі палотна. У пасляваенны час усім хацелася адпачынку і весялосці, таму храм ператварыўся ў забаўляльную ўстанову.

На працягу доўгіх 20-ці гадоў у храме стаяла разгульнае жыццё, але ў 1965 г. гэтаму прыйшоў канец. У Барысаве пабудаваўся новы кінатэатр, а непатрэбны будынак касцёла перадалі ў рукі медыцынскага вучылішча. Тут стала размяшчацца спартыўная зала, дзе будучыя медсёстры займаліся фізічным выхаваннем.

Што толькі не хацелі зрабіць з пустуючым будынкам: і ператварыць у масіўны склад, і зладзіць унутры выставачную залу, і адкрыць у яго сценах адукацыйныя ўстановы. Але ў 1988 г. яго, нарэшце, перадалі яго законным уласнікам – каталіцкай царкве.