Касцёл езуітаў (фарны) у Нясвіжы

Горад Нясвіж Мінскай вобласці вядомы на ўвесь свет сваімі славутасцямі і архітэктурнымі помнікамі. Адным з іх з'яўляецца касцёл езуітаў, або касцёл Найсвяцейшага Божага Цела. Гэта першы помнік на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, які пабудаваны ў стылі ранняга барока. Тут знаходзіцца самая буйная фамільная пахавальня роду Радзівілаў, якая захоўвае памяць аб іх вядомасці і магутнасці.

Гістарычны агляд

Будаўніцтва фарнага касцёла адбывалася ў 1578-1593 гг. Будынак створаны па праекце знакамітага архітэктара Дж. М. Бернардоні, які прыбыў з Італіі па персанальным запрашэнні Мікалая Радзівіла Сіроткі. Сваю назву касцёл атрымаў у 1601 г. у час асвятлення. Першапачаткова храм быў уласнасцю езуітаў, якія жылі ў Нясвіжы, і ўжо тады стаў пахавальняй роду Радзівілаў. Пасля 1773 г., калі скасавалі ордэн езуітаў, касцёл стаў галоўным каталіцкім храмаў у парафіі.

Касцёл езуітаў стаў знакаміты на ўсю Еўропу не толькі дзякуючы сваёй архітэктуры, але і дзякуючы цудоўнаму жывапісу XVIII ст. Роспіс храма адбываўся пасля яго перабудовы ў 1750-1753 гг. Унікальныя фрэскавыя роспісы адлюстроўвалі ідэю Эўхарыстыі - адну з найважнейшых манументальных ідэй хрысціянскай царквы. Большая частка кампазіцый выканана па ўзорах гравюр знакамітага нідэрландскага жывапісца П. Рубенса.

Архітэктура і адметныя асаблівасці

Галоўны фасад Фарнага касцёла ў Нясвіжы мае два ўзроўні, акцэнт ідзе на вертыкальныя і гарызантальныя падзелы. Вертыкальныя падзелы выкананы пілястрамі, а гарызантальныя - шырокімі развітымі карнізамі. Для верхняга ўзроўню характэрныя крывалінейныя формы, якія з'яўляюцца адметнай асаблівасцю барока, а таксама багацце раскраповак, складаныя профілі і разнастайныя нішы, упрыгожаныя скульптурай.

Дзіўныя біблейскія кампазіцыі і фігурныя малюнка Святых упрыгожваюць купал і скляпенні храма. Ілюзорная архітэктура ў сукупнасці з геніяльна выкананым жывапісам вырабляюць неверагодны панарамны эфект і дэманструюць увесь комплекс магчымасцяў мастацтва XVIII ст. У касцёле езуітаў захаваўся сапраўдны дзеючы орган. Увекавечаны скульптурнымі надмагіллямі заснавальнікі касцёла - князь Радзівіл Сіротка і два яго сына.

У падземнай частцы касцёла Найсвяцейшага Божага Цела размешчана пахавальня Радзівілаў. У ёй спачывае 71 саркафаг, а таксама шэраг пахаванняў у сцянных нішах. Апошняе пахаванне тут было выраблена ў 2000 г. Урна з прахам Антонія Радзівіла, які памёр у Лондане ў 1999 г., была дастаўлена ў фамільную пахавальню згодна пакінутым ім завяшчанні. Недалёка ад касцёла знаходзіцца званіца, якая абсталявана ў вежы Замкавых варот. Калісьці гэта найстаражытнае збудаванне стаяла на шляху з горада ў рэзідэнцыю замка.

Памятнае месца

Касцёл Найсвяцейшага Божага Цела, як помнік архітэктуры, мае велізарную культурна-гістарычную каштоўнасць. Храм знакаміты на ўвесь свет, пра што кажа ўсталяваны тут у красавіку 2007 г. памятны знак ЮНЭСКА. Турысты з усяго свету наведваюць фарны касцёл, таму як ён пакідае неверагодныя ўражанні і застаецца ў памяці на ўсё жыццё.