Касцёл Панны Марыі ў вёсцы Параф’янава

Вёска Параф’янава – невялікае паселішча ў Докшыцкім раёне Віцебскай вобласці. Яна стала вядомай дзякуючы сваёй галоўнай выбітнасці – вытанчанаму касцёлу Дзевы Марыі, пабудаванаму ў стылі неабарока ў пачатку XX стагоддзя. Помнік уключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь, а таму ўяўляе сабою сапраўдны шэдэўр беларускай архітэктуры.

Гісторыя ўзнікнення храма ў вёсцы Параф’янава

Першае згадванне пра вёску адносіцца да XV стагоддзя, і ўжо праз стагоддзе ў Параф’янава пабудавалі першы касцёл. Тады ён яшчэ быў драўляным і праіснаваў нядоўга. Нездарма ў пазнейшыя стагоддзі свяцілішчы будавалі пераважна з каменя: драўляная царква не перажыла Руска-польскай вайны 1654—1667 гадоў, паколькі яе знішчылі рускія войскі.
Архітэктурны шэдэўр мог бы знікнуць з твару зямлі, аднак яго малюнак захаваўся ў выглядзе гравюры, размешчанай у кнізе святара Эляўтэра Зялевіча «Задыяк на зямлі». Таму касцёл быў паспяхова адрэстаўраваны ў 1675 годзе і неўзабаве зноў адчыніў дзверы сваім вернікам.

У канцы XIX стагоддзя будынак струхлеў, таму было вырашана новы храм пабудаваць з каменя. У 1900 году быў асвячоны краевугольны камень. Затым звесткі пра з'яўленне ў Параф’янава каменнага касцёла разыходзяцца: паводле адных крыніц, ён быў пабудаваны ў 1904 годзе, іншыя ж сцвярджаюць, што каменнае свяцілішча з'явілася ў вёсцы толькі ў 1908 годзе.
З касцёлам Дзевы Марыі звязана імя святара Мячыслава Багаткевіча. Ён з дзяцінства быў яе прыхаджанінам, тут жа здзейсніў сваю першую імшу пасля пасвячэння. Пасля растрэлу гестапа ён быў прылічаны да ліку 108 блажэнных пакутнікаў, беатыфікаваных Рымскім Папай Іяанам Паўлам II падчас яго наведвання Варшавы. 

Пасля вайны, у 1963 годзе ў будынку касцёла размясціўся склад спіртзавода. Храм вярнуўся да вернікаў толькі ў 1988 годзе. Царква была ў жудасным стане, і рэканструкцыя зацягнулася на доўгія 11 гадоў.

Архітэктурнае аблічча касцёла Панны Марыі ў Параф’янава

Цяпер каталіцкі храм у Параф’янава ўяўляе з сябе вытанчаны беласнежны храм, які з’яўляецца помнікам неабарока. Асаблівасцямі яго архітэктуры з'яўляюцца:

• будынак у форме базілікі з невялікім трансептам,
• тры нефы (прастора падзяляецца на нефы з дапамогай васьмі калон),
• дзве вежы,
• алтарная частка храма завяршаецца паўцыркулярнай апсідай з дэамбулаторыем (абыходнай галерэяй) і дзвюма рызніцамі,
• прафіляваныя карнізы і пілястры, якімі ўпрыгожаны фасады будынка,
• гіпсавыя барэльефы, на якіх намаляваны стаянні Хроснага шляху (з'явіліся ў храме ў 1927 годзе).

Храм з'яўляецца дзейсным, таму любы ахвотнік можа наведаць касцёл Дзевы Марыі ў Парафўянава. Тут жыве гісторыя, тут памятаюць пра сваіх герояў і асцярожна захоўваюць архітэктурную спадчыну Беларусі.