Брэсцкая вобласць вельмі багатая помнікамі архітэктуры, асабліва старымі каталіцкімі саборамі і касцёламі. Не стаў выключэннем і гарадскі пасёлак Гарадзішча, што размясціўся ў акваторыі ракі Сервеч у Брэсцкай вобласці. Вам павінна быць цікава, што гэта адно з найбольш старажытных паселішчаў і адзін з самых буйных населеных пунктаў у Баранавіцкім раёне.

Гарадзішча - пасёлак, дзе знойдзены адзін з нешматлікіх па-сапраўднаму каштоўных помнікаў археалогіі на тэрыторыі нашай краіны. Гэта курган, дзе выяўленыя рэшткі старажытных цывілізацый, а менавіта гарадзішча, дата ўзнікнення якога звязана з культурай штрыхаванай керамікі. Акрамя гэтага, у пасёлку Гарадзішча маюцца дзве царквы, прыдарожная капліца, яўрэйскія і каталіцкія могілкі (на апошніх, дарэчы, усталяваны памятны крыж удзельнікам паўстання 1863-1864 гадоў), і іншыя старыя пабудовы. Але цяпер нас цікавіць царква Найсвяцейшай Панны Марыі. А вам вядома, што поўная назва гэтага прыходу гучыць як Царква Найсвяцейшай Панны Марыі — Каралевы Святога Ружанца і ставіцца да каталіцкай канфесіі? 

Гісторыя гэтага храма пачалася ў 1640 годзе, калі пры манастыры грэка-каталіцкага ордэна базіліян, заснаваным па загадзе полацкага ваяводы Яна Камінскага, быў пабудаваны драўляны храм. Пазней, у канцы XVIII стагоддзя, ён быў перабудаваны ў каменны.

Многія ведаюць, што тэрыторыя цяперашняй Заходняй Беларусі калісьці ўваходзіла ў склад Рэчы Паспалітай, цяперашняй Польшчы. Пазней, у выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай у 1793 годзе, гэтая тэрыторыя адышла да Расійскай імперыі. Вядомым фактам з'яўляецца і тое, што ў 1863 годзе тут адбылося паўстанне палякаў, якое было жорстка задушана. Наступствы гэтага не прымусілі сябе доўга чакаць, бо ўлады на гэтай тэрыторыі зачынілі ўсе грэка-каталіцкія манастыры і перадалі іх пад праваслаўныя храмы. Не мінула гэтая доля і касцёл у Гарадзішчы. У 1867 годзе ён быў зачынены, а ў 1868 годзе яго перахрысцілі ў Свята-Траецкую царкву праваслаўнай епархіі.

Змена канфесіі адбілася на знешнім выглядзе касцёла. У 1873 годзе распрацавалі праект па перабудове храма пад каноны праваслаўнага будаўніцтва. Работы па мадэрнізацыі праводзіліся з 1874 па 1876 гады. Змены ў канструкцыі закранулі толькі тое, што да асноўнага будынка прыбудавалі званіцу і пяць купалаў. Да заканчэння Першай сусветнай вайны, калі тэрыторыя Заходняй Беларусі была перададзена Польшчы, касцёл заставаўся праваслаўнай царквой. У 1919 годзе адбылася перадача будынка касцёла ва ўлонне каталіцкай царквы. Пасля гэтага касцёл Найсвяцейшай Панны Марыі быў прыведзены ў свой першапачатковы выгляд.

У часы, калі Беларусь уваходзіла ў склад СССР, пасля заканчэння Вялікай Айчыннай вайны, касцёл быў экспрапрыяваны ў каталіцкай царквы. Як звычайна рабілася ў такіх выпадках, усё ўнутранае ўбранне знішчылі, а сам будынак адвялі пад мэблевы склад. У пачатку 90-х гадоў касцёл Найсвяцейшай Панны Марыі быў вернуты каталіцкай царкве, адрэстаўраваны, і цяпер у ім праходзяць службы.

Вонкава дадзены касцёл пабудаваны ў стылі барока і з'яўляецца адным з яго яркіх прадстаўнікоў. Асабліва вылучаецца ў экстэр'еры храма паўкруглая апсіда з канічным дахам, а таксама прыбудаваная да яе званіца.