Касцёл бернардзінцаў у Будславе

Кожны год вялікая колькасць вернікаў з розных куткоў свету 2 ліпеня з'язджаюцца ў невялікую вёсачку пад назвай Будслаў. Яны прыязджаюць у гэты край для таго, каб дакрануцца да цудадзейнага вобразу Божай Маці Будслаўскай і пабываць у святыні Узнясення Найсвяцейшай Панны Марыі.

Непасрэдна гісторыя гэтага храма пачалася ў 1504 г. Вялікі князь літоўскі Аляксандр аддаў у валоданне віленскім пустэльнікам-бернардынцам долю ляснога масіву паблізу рэчкі Сверач. Якія, у сваю чаргу, пачалі рассяляцца на гэтай тэрыторыі. Жылі манахі ў старожках, так званых будах (ад бел. «будан»). У тым жа годзе тут была ўзведзена драўляная капліца ў гонар яўлення найсвяцейшай панны Марыі. Менавіта тады землі гэтыя і праславіліся святынямі, якія тут знаходзяцца, а гэтую вёсачку называлі як Буда Слаўная, а пасля — Будслаў. Храм гэты шануецца вернікамі дзякуючы цудам, якія не раз здараліся ў святыні.

У 1588 г. для Будслава здарылася знакавая з'ява, якая і зрабіла яго адной з найбольш ушанаваных святыняў у Рэспубліцы Беларусь. Дзіва гэта было апісана бернардынскім гісторыкам Томашам Дыгонем, таксама дзясяткі вернікаў запэўнівалі аб тым, што адбылося. «Пасля ранішняга набажэнства вернікі ўбачылі ў небе воблака, якое ліло яркае святло на скіт і капліцу. У воблаку тым падалася Найсвяцейшая Дзева Марыя з немаўлятам на руках, якая была акружана анёламі», — так апісвае з'яўленне Божай Маці гэты летапісец. Далей парафіяне пачулі такія абяцанні: «З гэтага часу слава Бога нашага і Сына майго, і мая абарона будуць дадзены вам навечна». У 1591 г. храм асвяцілі ў імя Найсвяцейшай Панны Марыі.

Святыня рабілася ўсё больш славутай сярод шматлікіх праваслаўных, ад таго і істотна ўзрасла колькасць вернікаў. Таму для іх быў узведзены новы касцёл, тэрыторыя якога была значна больш ранейшага.

У 1783 г. касцёл асвяцілі ў пашану Ушэсця Маці Божай. Ранейшую ж пабудову пераўтварылі ў капліцу імя найсвяцейшай Варвары, дзе па гэты дзень размешчаны той антычны алтар.

Храм быў узведзены ў манеры позняга барока. Багата ўпрыгожаны паўкалонамі фасад, планіроўка ўнутры храма вельмі арыгінальная: неф вельмі падоўжаны, арыгінальным для будынкаў дадзенага тыпу лічыцца месцазнаходжанне трансэпта, які размяшчаецца паблізу ад уваходу, алтар жа размяшчаецца ў глыбіні нефа, а апсіда і зусім адсутнічае.

У храме маецца старадаўні арган XVIII ст., які быў выкананы ў манеры ракако, з дзіўнай прыгажосці драўлянай разьбой, абсыпаны пазалотай.

Таксама варта адзначыць, што ў Будслаўскім храме маецца святы вобраз Найсвяцейшай Панны Марыі, які лічыцца цудадзейным.

Гэты святы вобраз быў паднесены Папам Рымскім у ХVII ст., у дар Яну Пацу, дзяржаўнаму дзеячу ВКЛ. Пасля смерці Я. Паца вобраз святой апынуўся ў валоданні яго падданага, прэсвітара Ісаака Салакая. У 1693 г. гэтая ікона была паднесена ім у Будслаўскі храм.

У часы Другой сусветнай вайны, прама праз Будслаў тройчы праходзіла лінія фронту, аднак ні адзін снарад ні разу не трапіў у святыню.

Кожны год, у пачатку ліпеня ў царкве праходзіць святкаванне дня Маці Божай Будслаўскай. Да гэтай святыні з розных канцоў свету з'язджаюцца вернікі, якія здзяйсняюць паломніцтва ў Будслаў, для таго каб прыпасці да цудадзейнай святыні. Касцёл бернардзінцаў у Будславе названы аб’ектам архітэктуры рэспубліканскай значнасці, а таксама ўвайшоў у спіс сямі цудаў Рэспублікі Беларусь.