6 снежня – асаблівы дзень у царкоўным календары. Уся праваслаўная канфесія ўспамінае ў гэты дзень знакамітага цудатворцу Аляксандра Неўскага, якога кананізавалі яшчэ ў 1547 годзе. Аляксандр Яраславіч Неўскі – не проста легендарная гістарычная асоба, але і агульнавядомы праваслаўны святы і цудатворца. Яго імем асвячона незлічоная колькасць храмаў па ўсёй зямлі, аднак мы хочам падрабязней спыніцца на віцебскім свяцілішчы, што носіць імя гэтага ўслаўленага чалавека.

Узнікненне храма

Царкву, што носіць імя вялікага палкаводца і святога, нельга назваць гістарычна значным збудаваннем, бо ўзведзена яна была крыху больш за дваццаць гадоў таму. Аднак архітэктурна і духоўна каштоўным – можна і нават патрэбна.

Гісторыя ўзнікнення царквы непасрэдна связана з іншым храмам. У 1992 годзе, калі вялося будашніцтва Свята-Благавешчанскай царквы, вернікам няма дзе было маліцца. Таму і сталі яны прасіць пра вылучэнне якога-небудзь памяшкання, дзе можна было б часова спраўляць набажэнствы. Духавенства пайшло насустрач веруючым і прыняло рашэнне пра ўзвядзенне просценькага драўлянага будынка, які павінен быў стаць заменай асноўнага храма да завяршэння яго будавання.

Неўзабаве кіруючы архірэй асвяціў плошчу пад забудову, і ўжо ў 1993 годзе храм адкрыў свае дзверы для вернікаў. Ён стаў часткай Віцебскай епархіі Беларускай Праваслаўнай царквы. Пабудаваны будынак свяціў сам Найсвяты Патрыярх Маскоўскі і ўсёй Русі Алексій II.

Асаблівасці храма святога Аляксандра Неўскага ў Віцебску

Паколькі храм задумваўся як часовы прытулак для вернікаў, узвялі яго зусім непадалёк ад Свята-Благавешчанскай царквы. Аднак арыгінальнае архітэктурнае аблічча і папулярнасць у вернікаў дазволілі ўжо ў 2010 годзе зняць з яго статус часовага.

Царква запамінаецца адразу ж. Яна – як быццам госць з мінулага: ад выгляду ўтульнай драўлянай цэркаўкі вее старадаўнасцю і надзейнасцю. Пабудаваная пад кіраўніцтвам таленавітага архітэктара Е. Калбовіча, яна з'яўляецца цікавым узорам рэтраспектыўнага стылю з рысамі паўночнага і беларускага драўлянага дойлідства. Будынак уяўляе сабою два прамавугольныя зрубы. Яны пакрыты двухсхільным дахам і завяршаюцца шатром з цыбуліна-падобнай часткай. Агульны план будынка ўяўляе сабою трохкантовую апсіду. Унутры цэркаўка такая ж утульная і хатняя, як і знешне.

Дарэчы, паводле планаў забудовы Віцебска, у хуткім часе тут будзе ўсталяваны яшчэ і помнік Аляксандру Неўскаму. Разам з драўляным храмам, яны будуць паказваць сабой цудоўны мемарыял, што існуе для таго, каб нашчадкі помнілі пра вялікага чалавека.

Храм, асвячоны ў гонар Аляксандра Вялікага, прыйдзецца па душы не толькі веруючым людзям, але і тым, хто любіць цікавую архітэктуру. Акрамя таго, непадалёк ад яго размяшчаецца яшчэ некалькі славутасцяў, якія таксама варта паглядзець. Да прыкладу, тая самая Благавешчанская царква, часовай заменай якой калісьці быў храм.