У 190 кіламетрах ад Віцебску размясцілася невялікая вёска Новы Пагост. У ёй пражывае ўсяго каля тысячы жыхароў. Аднак, нягледзячы на маленькія памеры, у населенага пункта багатая гісторыя і свой гонар — Храм Свяціцеля Мікалая. Ён выглядае вельмі незвычайна: блакітны дах і сцены з бутавага каменя, падобныя на крэпасныя сцены якога-небудзь замка. У нашым артыкуле мы раскажам, як з'явілася вёска і колькі гадоў славутасці, якая прыцягвае сюды турыстаў з усіх куткоў Беларусі.

Гісторыя вёскі Новы Пагост: месца для адпачынку вандроўцаў

Вёска Новы Пагост упершыню згадваецца ў пісьмовых крыніцах яшчэ ў 1386 годзе. Спачатку яна служыла пунктам адпачынку для вандроўцаў і канёў, паколькі размяшчалася на скрыжаванні дарог Друя-Мінск і Полацк-Браслаў. Дзякуючы свайму месцазнаходжанню, вёска паступова развівалася. У 1499 годзе Вялікі Князь Літоўскі Аляксандр падарыў Новы Пагост свайму сакратару — Яну Сапегу, які таксама спрыяў развіццю сваіх валадарстваў. Першым тут узвялі касцёл, яшчэ ў далёкім 1593 годзе. Паколькі будынак быў узведзены з дрэва, ён неаднаразова знішчаўся, але ўвесь час адбудоўваўся зноў. Касцёл, размешчаны ў вёсцы і дагэтуль, з'явіўся тут у 1766 годзе (больш, чым за сто гадоў перад будаўніцтвам праваслаўнай царквы Свяціцеля Мікалая). Ён лічыцца найстарэйшай драўлянай пабудовай, якая існуе на Міёршчыне, і выглядае таксама даволі незвычайна. Так што ў вас ёсць як мінімум дзве прычыны наведаць вёску Новы Пагост, падарожнічаючы па Віцебскай вобласці.

У дваццатым стагоддзі вёска пабывала ў складзе Польшчы, з 1939 года — у складзе БССР. Потым, як і вялікая частка Беларусі, у 1944 годзе апынулася пад нямецкай акупацыяй. Цяпер Новы Пагост — гэта невялікі населены пункт, які з'яўляецца адміністрацыйным цэнтрам сельскага Савета і вядомы дзякуючы свайму галоўнаму праваслаўнаму храму.

Храм Свяціцеля Мікалая: гісторыя ўзнікнення славутасці

Як ужо згадвалася вышэй, каталіцкі прыход у Новым Пагосце існуе ўжо на працягу амаль пяцісот гадоў. З цягам часу мясцовыя жыхары сталі мець патрэбу ва ўзвядзенні праваслаўнага храма. Таму ў канцы XIX стагоддзя ў вёсцы з'явіўся свой прыход. Грошы на будаўніцтва сабралі самі прыхаджане, і ў 1880 годзе храм расчыніў для іх свае дзверы.

Цікавы факт: ні ў савецкія атэістычныя часы, ні падчас нямецкай акупацыі храм не зачыняўся. Паводле сведчанняў мясцовых жыхароў, тут увесь час праводзіліся службы нягледзячы ні на што. Яго не спасцігла доля большасці цэркваў Беларусі, пераабсталяваных пад склады і збожжасховішчы, ён не быў разбураны і дайшоў да нашага часу ў выдатным стане.

Архітэктурныя асаблівасці храма Свяціцеля Мікалая ў вёсцы Новы Пагост

Храм Свяціцеля Мікалая пабудаваны ў рэтраспектыўна-рускім стылі. Архітэктурнае аблічча царквы характэрна для дадзенага кірунку дойлідства.

Храм мае аб'ёмна-прасторавую кампазіцыю, якая складаецца з наступных структурных элементаў:

• трох'яруснай шатровай званіцы, над якой узвышаецца шатровы барабан (падстава для купала, якое мае восем граняў) і цыбулепадобны купал,

• нізкай трапезнай,

• малітоўнай залы, што мае кубападобны аб'ём,

• паўкруглай апсіды (выступу будынка, які прылягае да царквы з усходняга боку).

1. скульптура «Распяцце» XVII-XVIII стагоддзяў (драўляная),

2. абразы, вырабленыя ў XIX стагоддзі: «Матка Божая Адзігітрыя», «Архангел Гаўрыіл», «Архангел Міхаіл».

Міёршчына — край, дзе кожны знойдзе штосьці сабе па душы. Не выключэнне і невялікая вёсачка Новы Пагост з яе храмамі і старажытнай гісторыяй.