Габрэйскія могілкі ў вёсцы Індура

Вёска Індура знаходзіцца на тэрыторыі Гродзенскай вобласці. Населены пункт размяшчаецца ў 25 км ад абласнога цэнтра.

Гістарычныя звесткі 

Упершыню пра вёску Індура ў летапісах гаворыцца як аб валоданні маршалка Яна Давойнавіча. Пазней сярод уладальнікаў гэтых тэрыторый значыліся такія шляхетныя дынастыі, як Радзівілы, Валовічы, Агінскія. Трэці падзел Рэчы Паспалітай далучыў Індуру да тэрыторыі Расійскай Імперыі, Рыжскі дагавор 1921 года – да Польшчы. У 1939 годзе Індура стала часткай БССР.

У цяперашні час у Індуры жыве каля паўтары тысячы чалавек.

Нягледзячы на невялікія памеры вёскі, славутасцяў у ёй дастаткова. Гаворка ідзе і аб каталіцкім храме XIX стагоддзя, і аб праваслаўнай царкве таго ж часу. Вялікай папулярнасцю сярод турыстаў карыстаюцца яўрэйскія могілкі.

Яўрэі складалі значную частку насельніцтва Беларусі. Жыццё адасобленымі суполкамі не замінала ім весці бізнес, прымаць актыўны ўдзел у жыцці свайго мястэчка і займацца дабрачыннасцю.

Вядома, што ў Індуры яўрэі жылі ўжо ў XVI стагоддзі. Паводле перапісу, праведзенаму ў 1766 годзе, у гэтым населеным пункце жыло больш за паўсотні яўрэяў. Праз стагоддзе колькасць жыхароў вёскі яўрэйскай нацыянальнасці павялічылася больш, чым удвая.

У другой палове XVIII стагоддзя вёска становіцца другім пасля Пінска цэнтрам хасідызму ў Вялікім княстве Літоўскім. Кіраўніком суполкі ў тыя часы быў рабі Хаім Хайкл бэн Шмуэль, да якога за парадай і благаславеннем прыязджалі хасіды з усёй Літвы. Цадзік (праведнік) строга асуджаў вульгарызацыю хасідызму, што назіралася ў некаторых супольнасцях.

Існуе легенда, згодна з якой рабі Хаім Хайкл ў маладосці вёў вельмі аскетычнае жыццё: рэдка бываў у сінагозе, не меў настаўніка. Аднак аднойчы ён пачуў словы аднаго рабіна, які прыехаў у Індуру шукаць вучняў: «Калі чалавек не становіцца лепш, ён становіцца горш». Рабі Хаім быў уражаны сказаным і маліў рабіна аб дазволе далучыцца да вучняў Магіда. Праз некаторы час ён стаў адным з найвялікшых рабінаў свайго часу.

Памёр рабі Хаім Хайкл ў 1787 годзе. Пасля яго кіраўніком хасідаў стаў яго сын Шмуэль.

Яўрэйскія могілкі ў Індуры размешчана па вуліцы Гагарына, што з'яўляецца паўднёва-заходняй часткай вёскі. Месца пахавання размяшчаецца такім чынам, што нагадваюць лацінскую літару L. На тэрыторыі некропаля маецца падоўжаная ўзвышша вышынёй да 5 м. Старажытныя яўрэйскія могілкі прыцягваюць цікавасць мноствам добра захаваных помнікаў, зробленых з граніту. Некаторыя даследчыкі выказваюць здагадку, што менавіта тут знаходзіцца найстаражытнае надмагілле на тэрыторыі Беларусі, якое адносіцца да XIV стагоддзя. Агароджа могілак мае металічныя элементы ў выглядзе Зоркі Давіда. На сённяшні момант могілкі зараслі травой, аднак яны не перастаюць прадстаўляць вялікую цікавасць для гісторыкаў, этнографаў і проста турыстаў.

Туры па Беларусі нярэдка ўключаюць у сябе наведванне вёскі Індуры. Асаблівую ўвагу старадаўнім яўрэйскім могілкам надаюць эмігранты з СССР, чые карані так ці інакш звязаны з Гродзеншчынай.