У Беларусі захавалася не так шмат палацаў (асноўныя з іх мы ўжо згадвалі ў нашым гайдзе). Сядзібаў, якія некалі належылі шляхцічам, значна больш, аднак не ўсе яны могуць пахваліцца добрай захаванасцю. Мы нездарма згадвалі палац Рдултоўскіх у матэрыяле пра закінутыя славутасці: ён хоць і нядрэнна захаваўся, аднак у дадзены час не эксплуатуецца. Шэдэўр архітэктуры знаходзіцца ў мястэчку Сноў, і сёння VETLIVA раскажа вам гісторыю яго ўзнікнення.

Старонкі гісторыі: як з'явіўся палацава-паркавы ансамбль у Снове

Мястэчка Сноў згадваецца ў летапісах з 1478 года. Па традыцыі, яго цэнтрам была кірмашовая плошча, дзе вёўся ажыўлены гандаль. Сноў, як і любы іншы населены пункт Беларусі, увесь час пераходзіў з рук у рукі, і ўвайшоў у гісторыю як месца бітвы паміж атрадам капітана Ракасоўскага (польская дывізія генерала Я. Г. Дамброўскага з вялікага войска Напалеона) і расійскімі казакамі.

Сродкі на будаўніцтва вылучыў сам уладальнік Снова Казімір Рдултоўскі.

Адзін з найбуйнейшых палацава-паркавых ансамбляў Беларусі ўзводзіўся тут з 1825 па 1827 гады. За два гады на беразе рэчкі Сноўкі вырас вялікі комплекс: лічыцца, што ў ім было не менш за 100 пакояў! 

Цікавы факт ад VETLIVA: пра шматлікія рэзідэнцыі шляхецкіх дынастый ходзяць розныя чуткі. Напрыклад, лічыцца, што ў Косаўскім замку па начах выпускалі льва, каб ён адпужваў зламыснікаў. А рэзідэнцыі Радзівілаў  у Міры і Нясвіжы, маўляў, былі аб'яднаны з дапамогай тунэля (які, дарэчы, шукаюць дагэтуль). Усе гэта вы знойдзеце ў падборцы містычных фактаў пра Беларусь.

Палац у стылі класіцызму быў пабудаваны пад кіраўніцтвам архітэктара Б. Тычэцкага. Унутраная планоўка неаднаразова змянялася, а вось знешняе аблічча будынка засталося без змен. Працягласць сядзібнага дому складае парадку 140 м, аднак даўжыня прыглушваецца за кошт выкарыстання прыёму аб'ёмаў рознай вышыні: цэнтральная частка палаца і фланкуючыя рызаліты маюць вышыню ў два паверхі, правае і левае крылы пры гэтым аднапавярховыя. 

Цікавы факт ад VETLIVA: такая кампазіцыя знешне вельмі падобная на палац Пацёмкіна, размешчаны ў Днепрапятроўску. Аднак пры гэтым сноўская славутасць лічыцца больш вытанчанай і прыгожай пабудовай. 

Некалі ўнутры палаца на першым паверсе размяшчаўся вестыбюль, злева ад якога знаходзілася галоўная парадная зала. Яе ўпрыгожвала прыгожая кафляная печ, а таксама карніз, размешчаны на верхняй частцы сцяны. Бакавыя крылы будынка і павільёны былі адведзены пад службовыя і гаспадарчыя памяшканні, другі паверх — пад жылыя і спальныя пакоі для спадароў.

Палац Рдултоўскіх у Снове быў спустошаны падчас першай сусветнай вайны. У 1925 годзе апошні ўладальнік маёнтка Генрых Гарцінг прадаў яго польскаму Корпусу аховы мяжы. Пасля гэтага ўнутры помніка архітэктуры размясцілася канцылярыя, жылыя пакоі польскіх афіцэраў і нават казіно! 

Сучасны стан палаца Рдултоўскіх у аграгарадку Сноў

Сноўскі палацава-паркавы ансамбль Рдултоўскіх нездарма ўваходзіць у спіс месцаў, якія неабходна наведаць турысту: нават цяпер, у закінутым стане, ён прыкоўвае погляд і дзівіць сваімі маштабамі. Вакол яго распасціраецца пейзажны парк, які на здзіўленне добра захаваўся. Ён раскінуўся на 10 га землі, на яго тэрыторыі ўсталяваны лаўкі, масткі, альтанкі і г.д. Захавалася і маляўнічая штучная сажалка, злучаная з рэчкай Сноўкай каналамі.

Да 2014 года ў яго сценах размяшчаўся штаб ваеннага шпіталя пагранічных войскаў. У наш час для захавання гісторыка-культурнай спадчыны Беларусі палацу шукаюць новага гаспадара, які зоймецца рэканструкцыяй помніка архітэктуры. І тады, магчыма, ён стане новай турыстычнай Мекай Беларусі. Галоўнае, каб ён не папоўніў спіс згубленай спадчыны: было б вельмі шкада, калі такі выдатны будынак проста ператворыцца ў руіны...

Рада ад VETLIVA: калі вам цікава, якія яшчэ сядзібы Беларусі маюць статус закінутых, чытайце наш артыкул пра іх.