Паставы на рацэ Мядзелка – невялікі жывапісны гарадок у Віцебскай вобласці, сапраўдную славу якому прынёс знакаміты род Тызенгаўзаў. Тут адчуваецца асаблівая энергетыка. Будучы праездам або на экскурсіі ў Паставах, варта абавязкова наведаць грандыёзны палац Тызенгаўза, якім славіцца гарадок. Архітэктурны помнік поўнасцю вытрыманы ў модным тады стылі класіцызма, а ініцыііраваў яго будаўніцтва Антоній Тызенгаўз, які валодаў у той час горадам. Будаўніцтва манументальнага палаца пачалося ў XVIII стагоддзі, а працягнулася значна пазней: унучаты пляменнік Антонія Канстанцін Тызенгаўз дабудоўваў палац, які небеспадстаўна дапаўняе скарбніцу культурных помнікаў Беларусі.

Канстанцін Тызенгаўз славіўся асобай мудрай і неардынарнай. Ён быў дасведчаным арнітолагам і большую частку жыцця прысвяціў дбайнаму вывучэнню рэдкіх відаў птушак. Канстанцін склаў падрабязную класіфікацыю, якой і па сённяшні дзень карыстаюцца беларускія вучоныя  і іх калегі з іншых краін. Дзякуючы Канстанціну Тызенгаўзу, у палацы з’явіўся арыгінальны арніталагічны музей, які па праву лічыцца адным з найпрыгожых і найбагацейшых ва Усходняй Еўропе. Пудзілы птушак, выстаўленыя на агляд, налічаліся тысячамі. Нават па цяперашніх мерках гэта лічба ўражвае! Усе экспанаты былі сабраныя Канстанцінам Тызенгаўзам за 40 гадоў плённай дзейнасці ў якасці арнітолага.

Другім захапленнем усеагульна развітага Канстанціна быў жывапіс. У палацы Тызенгаўза ў Паставах ім была адчынена карцінная галерэя, у якой былі сабраныя арыгінальныя палотны вялікіх мастакоў, пачынаючы з Леанарда да Вінчы і заканчваючы Рубенсам. Мелася ў палацы і ўражлівая бібліятэка, дзе знаходзілася вялікая колькасць рарытэтных кніжных выданняў, якія на працягу доўгага жыцця калекцыяніраваў Канстанцін Тызенгаўз. Аднак шматлікія войны не змаглі прайсці бясследна: багацейшая бібліятэка была разрабаваная, і многія рэдкія выданні былі вывезеныя, як мяркуецца, на тэрыторыю Расіі  і Польшчы.

Палац Тызенгаўза  ў Паставах наведвалі вядомыя гістарычная асобы. Маюцца дакладныя звесткі, што ў палацы гасціў апошні расійскі імператар Мікалай II, а таксама для сваіх любімых заняткаў Канстанцін адводзіў самыя добрыя апартаменты. Сам жа гаспадар з сям’ёй займаў дастаткова сціплыя пакоі. Шырокая тэрыторыя палаца была ўпрыгожана арыгінальнымі скульптурамі вялікіх італьянскіх майстроў, якія захаваліся і па сённяшні дзень. На тэрыторыі палаца таксама раскінуліся жывапісныя паркі, алеі, вадаёмы і сады з экзатычнымі раслінамі.

Зараз у палацы Тызенгаўза ў Паставах размяшчаецца бальніца. Не так даўно перад будынкам быў устаноўлены помнік вялікаму чалавеку і вучонаму Канстанціну Тызенгаўзу, на правай руцэ якога сядзяць дзве птушкі, а каля правай нагі прымасцілася мудрая сава.

Палац Тызенгаўза ў Паставах знаходзіцца пад аховай дзяржавы, а таксама на яго рэстаўрацыю атрыманы грант ЮНЭСКА. Палац з’яўляецца сапраўднай жамчужынай горада, якую нельга абыйсці бокам тым, каму неабыякава гісторыя і культура роднага края.