Дуга Струве – гэта сапраўды цікавая і далёка не кожнаму вядомая славутасць, адна з частак якой размешчана ў беларускім горадзе Івацэвічы. Сама дуга – гэта маштабны праект, які распачаў рускі астраном Фрыдрых Георг Вільгельм Струве. Ён прадстаўляў сабой сістэму з двухсот шасцідзесяці пяці трыянгуляцыйных частак – двухметровых каменных кубоў, закапаных у зямлю. Дуга была створана з мэтай вызначыць ключавыя параметры Зямлі як планеты: яе форму і памер.

Будаўніцтва дугі было распачата ў 1816 годзе і працягвалася на працягу сарака гадоў. Працы па яе вымярэнні вяліся самім Струве з дапамогай падначаленых яму супрацоўнікаў Дзерптскай і Пулкаўскай абсерваторый (ён быў дырэктарам абодвух). Працягласць атрыманай сеткі склала 2820 кіламетраў! Яна пачынаецца ля берагоў Чорнага мора і заканчваецца ў Паўночнага Ледавітага акіяна. Кожны пункт дугі Струве мог выглядаць па-рознаму: закапаны ў камяні куб з граніту, пустота якога залівалася свінцом; каменная піраміда; ніша ў скале; жалезны крыж.

Атрыманыя ў выніку пабудовы вымярэнні сталі сапраўдным прарывам у астраноміі. Дзякуючы дузе Струве, былі атрыманы абсалютна дакладныя дадзеныя аб памеры і форме нашай планеты. Лічыцца, што праект астранома – адно з найвялікшых дасягненняў не толькі астраноміі, але геадэзіі і геаграфіі. Дзякуючы ёй, адчувальны штуршок у развіцці атрымала картаграфія. Лічыцца, што і дагэтуль вынікі, атрыманыя Струве, маюць хібнасць усяго ў некалькі сантыметраў! Гэта сапраўды дзіўна, калі прыняць ва ўвагу той факт, што за дзьвесце гадоў рэльефы змяніліся даволі заўважна.

Не так даўно ў нашай краіне пачаліся актыўныя пошукі частак дугі Струве. Да жаль, многія з іх ужо незваротна страчаны або разбурыліся з цягам часу. Менавіта таму яна прызнана адным з самых уплывовых помнікаў дасягненняў навукі. Немалаважным фактарам з'яўляецца і тое, што наша краіна лідзіруе па колькасці знойдзеных і захаваных пунктах дугі, пяць з якіх уключаны ў спіс Сусветнай гісторыка-культурнай спадчыны і абараняюцца арганізацыяй ЮНЕСКА.

Усяго на тэрыторыі нашай рэспублікі размяшчаўся трыццаць адзін пункт дугі Струве. На дадзены момант іх засталося ўсяго 19, і тры з іх знаходзяцца ў Івацэвіцкім раёне. Яны размешчаны ў вёсках Вялікая Гаць, Доўгі і ў самім горадзе Івацэвічы. Да стагоддзя з дня будаўніцтва Івацэвіцкага пункта тут быў узведзены мемарыяльны знак, які мы раім абавязкова паглядзець пры візіце Івацэвічаў. Бо дуга – гэта ўрачыстасць чалавечага розуму, урачыстасць навукі і навуковых дасягненняў, дзякуючы якім мы зараз жывем і квітнеем у хуткіх тэмпах развіцця свету.