Дом Манюшкі ў Мінску

Дом Манюшкі, размешчаны на скрыжаванні вуліц Энгельса і Інтэрнацыянальнай у Мінску, - збудаванне, у якім на працягу 1830-31 гадоў жыў у будучым знакаміты беларускі, а таксама польскі кампазітар.

Заснавальнік беларускай і польскай нацыянальных опер, аўтар шматлікіх музычных твораў, класік вакальнай лірыкі - усё гэта Станіслаў Манюшка, які нарадзіўся ў 1819 годзе ў фальварку Убель, які знаходзіўся ў Ігуменскім павеце Мінскай губерні.

Будынак, які сёння вядомы жыхарам і гасцям Мінска, як дом Манюшкі, быў пабудаваны ў 1797 годзе. Першапачаткова ён меў два паверха. Такім жа дом быў і падчас пражывання тут сям'і Манюшкі, якая кватаравала на верхнім паверсе. Трэці паверх збудаванне набыло толькі ў пачатку ХХ стагоддзя.

Захаваліся звесткі аб тым, што ў 20-е гады XIX стагоддзя будынак знаходзіўся ў валоданні нейкага Клімкевіча. У самым пачатку 1830-х тут стаў кватаравацца Чэслаў Манюшка - кіраўнік сям'і, бацька будучага кампазітара.

Пражываючы тут, Станіслаў Манюшка пачаў навучацца ў мужчынскай урадавай гімназіі, адкрытай у 1803 годзе, якая месцілася ў будынку на Саборнай плошчы (пазней была перанесена ў новы двухпавярховы будынак па адрасе Губэрнатарская, 21).

У Мінску на працягу 1830-37 гадоў Станіслаў Манюшка навучаўся ў Дамініка Стэфановіча, дзякуючы чаму ўдасканальвалася музычная адукацыя ў будучым знакамітага кампазітара.

У сярэдзіне XIX стагоддзя ў доме Манюшкі кватараваў Аляксандр Валіцкі - даследчык творчасці Манюшкі, якому належыць напісанне першай манаграфіі аб вялікім беларускім кампазітары. Характэрна, што ён таксама быў адным з такіх знакамітых дзеячаў беларускай культуры, як Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч і Янка Лучына.

Тут жа ў 1850-х гадах Валіцкім быў адкрыты нотны магазін, які дзейнічаў да 1863 года. Пасля падзей, якія адбыліся ў тым годзе, у якіх Валіцкі прымаў удзел, уладальнік крамы быў сасланы ў Тамбоў, а маёмасць, якая яму належала, падверглася канфіскацыі.

У пачатку новага ХХ стагоддзя збудаванне стала ўласнасцю М. Фрэнкеля, адкуль і пайшла яшчэ адна назва дома Манюшкі ў Мінску - дом Фрэнкеля. Існуе версія, паводле якой ён мог быць апошнім уладальнікам гэтага дома.

Што тычыцца архітэктуры будынка, то тут можна вылучыць наяўнасць досыць магутных кантрафорсаў, размешчаных у паўночна-ўсходняй частцы збудавання, а таксама карнізны пояс, якім падзелены ніжні і другі паверхі.

Сёння ў памяць аб вялікім дзеячы культуры, чые дзіцячыя і юнацкія гады прайшлі ў Мінску, на доме Манюшкі, а таксама будынку былой Мінскай гімназіі ўстаноўлены мемарыяльныя дошкі.

У верасні 2016 года ў скверы мінскай плошчы Свабоды з'явілася скульптурная кампазіцыя «Жыхары Мінска XIX стагоддзя: кампазітар Станіслаў Манюшка і драматург Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч — стваральнікі беларускай нацыянальнай класічнай оперы» - помнік выдатным дзеячам беларускай культуры пазамінулага стагоддзя.

У нашы дні дом Манюшкі, размешчаны па вуліцы Энгельса, 3 - аб'ект, уключаны ў шэраг аглядных і тэматычных экскурсій па сталіцы Беларусі.