Дом купца Анташкевіча ў Магілёве

Гісторыя цудоўнага Магілёва цікавая і сапраўды шматгранная. Лічыцца, што беларускі Магілёў маладзейшы за расійскую сталіцу ўсяго на адну сотню гадоў. Дакладна вядома, што ва ўсіх гістарычных хроніках Магілёў узгадваецца бліжэй да канца XIII стагоддзя. Аднак многія гісторыкі сцвярджаюць, што пасяленні да дадзенай тэрыторыі адносяцца да больш ранняга перыяду. Так ужо склалася, што Магілёў быў задзейнічаны ў многіх галоўных гістарычных падзеях, дзе прымалі ўдзел магутныя дзяржавы тых гадоў. Менавіта ў ваколіцах Магілёва адбылася адна з ключавых бітваў вайны з Напалеонам Банапартам – бітва пад Салтанаўкай, якая зараз многімі гісторыкамі разглядаецца як пераломны і ключавы бой у той вайне. Таксама вядома, што Магілёў некалькі гадоў быў стаўкай апошняга расійскага імператара Мікалая II. Цікава, што ў перыяд Савецкага Саюза Магілёў некаторы час разглядаўся як верагодная сталіца БССР, але гэтым планам не наканавана было здзейсніцца.

За сваю доўгую і разнастайную гісторыю Магілёў уваходзіў у склад некалі буйнейшых сусветных дзяржаў, пачынаючы з Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай і заканчваючы Расійскай імперыі  і БССР, што адбілася на яго разнапланавай архітэктуры. Другая сусветная вайна ўнесла негатыўныя карэктывы ў аблічча Магілёва, таму мноства цудоўных гістарычных будынкаў былі нішчаны з твару горада варожымі бомбамі і снарадамі. Гэта істотна адлюстравалася на далейшым лёсе гістарычных будынкаў, пабудаваных шмат стагоддзяў таму. Дарэчы, архітэктурную спадчыну і ў пасляваенны час чакаў падобны лёс, але толькі звязаны не з варожымі бамбардзіроўкамі, а з непрадуманым савецкім будаўніцтвам. Гістарычныя дамы зносіліся, а на іх месцы будаваліся тыповыя савецкі, нічым непрыкметныя збудаванні.

Менавіта таму сярэднявечных помнікаў у горадзе засталася не так шмат, як было першапачаткова. Адзін з цудоўных прыкладаў, які захаваўся па сённяшні дзень, - дом купца Анташкевіча ў Магілёве, пабудаваны ў далёкім XVII стагоддзі. Зараз помнік адрэстаўрыраваны і функцыянуе як музей Бялыніцкага-Бірулі – папулярнага жывапісца. Вітольд Каэтанавіч нарадзіўся ў памесці Крынкі на Магілёўшчыне і на працягу доўгай кар’еры лічыў сябе беларусам і беларускім мастаком. З беларускімі мясцінамі неверагоднай прыгажосці звязаны амаль усе яго палотны. Да гэтых часоў Вітольд Каэтанавіч лічыцца вядомым майстрам веснавых пейзажаў.

Помнік архітэктуры эпохі Сярэднявечча знаходзіцца на Ленінскай вуліцы і заўсёды рады шматлікім гасцям: сюды не памяншаецца паток турыстаў. Гэта будынак на два паверхі з класічнай планіроўкай, унутры якога размяшчаецца лесвіца з прылягаючымі да яе пакоямі. Частка фасада дэкарыравана арыгінальнымі элементамі барочнага стылю.

Дом купца Анташкевіча ў Магілёве цікавіць шматлікіх турыстаў. Па-першае, як незвычайны помнік архітэктуры, які захаваўся з былых часоў. А па-другое, як месца, дзе адчыніў свае дзверы музей папулярнага мастака Бялыніцкага-Бірулі, дзе ёсць што паглядзець прыхільнікам палатна «Старая беларуская вёска».