За доўгую гісторыю існавання і развіцця горад Мінск неаднаразова мяняўся: нейкія будынкі зносіліся і на іх месцы ствараліся новыя, нейкія і па гэты дзень служаць гістарычнай славутасцю і ўзорам архітэктурнага мастацтва таго ці іншага перыяду. Асобна ў дадзеным спісе стаіць прыбытковы дом Кастравіцкі - ён быў цалкам разбураны і знесены, але пабудаваны на яго месцы новы будынак максімальна імітуе арыгінал. Такім чынам, гістарычнай славутасцю яго наўрад ці можна назваць, але, тым не менш, ён выклікае цікавасць з боку турыстаў і ўваходзіць у праграмы многіх сталічных экскурсій.
Кароткая біяграфія заснавальніцы
Ядвіга Адамаўна Кастравіцкая ў другой палове XIX - пачатку XX была свайго роду бізнес-лэдзі таго часу, займаючыся справамі горада і грамадства. Напрыклад, даволі шырако вядомымі былі арганізаваныя ёю палітычныя абеды, на якіх лічылі за гонар з'явіцца вядучыя грамадскія дзеячы тых часоў і дзе закранаўся цэлы спектр найважнейшых пытанняў.
Яна ж стала ініцыятарам будаўніцтва некалькіх даходных дамоў у Мінску. Адзін з іх размяшчаўся на скрыжаванні сучасных вуліц Кірава і Валадарскага. Частка яго здавалася пад жылыя кватэры, частка - пад кіраванне Лібава-Роменскай чыгункі. На жаль, любавацца арыгінальным збудаваннем сёння можна толькі на фотаздымках.
Сама Ядвіга Кастравіцкая жыла ў 8-пакаёвай кватэры на вуліцы Захар'еўскай (цяпер Савецкая), дзе таксама вырашыла заснаваць прыбытковы дом. Цікава, што яго другая назва сёння - дом Умінскага. Верагодней за ўсё, на месцы каменнага збудавання ў канцы XIX стагоддзя стаяў драўляны дом, дзе ў свой час і жыў Антон Вікенцьевіч Умінскі, якога высылалі за ўдзел у нацыянальна-вызваленчым паўстанні 1863-1864 гадоў у Сібір.
У Ядвізе быў не менш знакаміты брат, Эдвард Вайніловіч. Менавіта ён быў ініцыятарам будаўніцтва «візітнай карткі» сталіцы - Чырвонага касцёла. Сваю лепту ўнесла і Ядвіга, якая ўдзельнічала ў асвячэнні храма. Цікава, што праектам Чырвонага касцёла і прыбытковага дома займаўся адзін і той жа архітэктар, Генрых Гай. Таму на абодвух будынках можна ўбачыць фамільны герб Вайніловічаў.
Прыбытковы дом на Захар'еўскай
Па адных крыніцах датай стварэння прыбытковага дома Кастравіцкі з'яўляецца 1904 год, па іншых - перыяд 1911-1914 гг. На першым паверсе размяшчаліся розныя магазіны і крамы, на астатніх здаваліся кватэры.
У пачатку 20-х гадоў мінулага стагоддзя дом Кастравіцкі, як і большасць іншых, перайшоў ва ўласнасць дзяржавы і атрымаў назву «Дом металістаў» - тут жылі рабочыя заводаў Кастрычніцкай рэвалюцыі, «Энергія» і іншых металаапрацоўчых цэнтраў. З 1930 па 1960 гады на першым паверсе размяшчаўся адзін з найбуйнейшых у сталіцы ювелірных магазінаў.
На жаль, у 60-х гадах прыбытковы дом Кастравіцкі загадана было падарваць з прычыны таго, што ён нібыта не ўпісваўся ў агульны архітэктурны ансамбль плошчы Леніна. Аднак даволі хутка на яго месцы была ўзведзена яго копія, хай і не зусім дакладная, але якое дае агульнае ўяўленне аб збудаванні пачатку XX стагоддзя.
1
2...
515