Капліца-пахавальня Святаполк-Мірск у Міры

Мястэчка Мір на Гродзеншчыне цікавае не толькі тым, што тут велічна ўзвышаецца сапраўдны гігант беларускага турызму, без якога не абыходзіцца ні адзін айчынны турыстычны маршрут. Гаворка ідзе пра манументальны Мірскі замак, які на працягу доўгіх гадоў па праву лічыцца візітнай карткай Беларусі. Ёсць у гэтых багатых на культурныя славутасці краях яшчэ адзін помнік архітэктуры, які мае вялікую каштоўнасць, дзеля якога проста неабходна наведаць невялікае мястэчка Гродзенскага краю. Гэта капліца-пахавальня Святаполк-Мірскіх у Міры – сапраўдны цуд архітэктурнай думкі, які нібыта знаходзіцца пад покрывам звышнатуральных сіл, бо за перыяд ваенных ліхалеццяў будынак ні разу не знічтажаўся варожымі налётамі. Дадзены будынак цікавы тым, што выкарыстоўваўся як пахавальня прадстаўнікоў шляхецкіх родаў праваслаўнага веравызнання, таму што, згодна з традыцыяй, на тэрыторыі Беларусі ў капліцах звычайна знаходзілі свой апошні прытулак каталікі.

Капліца-усыпальніца Святаполк-Мірскіх у Міры ўяўляе сабой мініяцюрную цэркаўку са званіцай, упрыгожаную мазаічным палатном з абразам Спаса Ўседзяржыцеля. Нягледзячы на тое, што капліца з’явілася ў пачатку мінулага стагоддзя, яна па праву ўваходзіць у пабудаваны ў былыя часы Мірскі замкавы ансамбль. Тут знайшоў вечны спакой род Святаполк-Мірскіх, якія належалі да ліку апошніх уладароў гэтых зямель. Шмат дзесяцігоддзяў таму Мікалай Святаполк-Мірскі выкупіў памесце ў Міры, якое знаходзілася ў руінах і каласальным запусценні. Пасля таго, як сямейства новаспечаных уладароў перабралася ў невялікае мястэчка, на тэрыторыі замка распачаліся маштабныя аднаўленчыя работы, калі быў адбудаваны цудоўны палац, побач з якім быў разбіты храм, займаўшы вялікую тэрыторыю.

Пасля скону Мікалая за справу ўзялася яго жонка з арыгінальным імем Клеапатра, якая выступіла ініцыятарам узвядзення пахавальні для кожнага члена сям’і. Гэтая высакародная місія была ўскладзена на папулярнага архітэктара Марфельда, якому ўдалося пабудаваць будынак, што арганічна ўпісаўся ў замкавую тэматыку маленькага гарадка Гродзеншчыны. Узведзенае на невялікім узгорку збудаванне атрымалася дастаткова манументальным і велічным і змяшчала ўсе прыкметы архітэктурнай стылістыкі мадэрн з некаторымі рысамі рэтраспектыўна-рускага накірунку. Але галоўным упрыгожваннем радавой пахавальніцы стала неверагоднай прыгажосці мазаічнае палатно, побач з якім размясціўся прысвечаны Святому Мікалаю масіўны герб. Унутраная частка будынка была распісаная прыгожымі фрэскамі. Абагравалася яна, дарэчы, пры дапамозе печаў з кафлі. У падземных залах ляжала з мірам дынастыя Святаполк-Мірскіх, у тым ліку ўладар маёнтка Мікалай і яго дарагая Клеапатра. На ўзвядзенне капліцы спатрэбіўся не адзін год, а з цягам часу ў яе ваколіцах раскінуўся пейзажны парк. За гады кровапралітных ваенных дзеянняў і гістарычнай неразбярыхі маёмасць капліцы была ўкрадзеная, а сам будынак стаў мець непрывабны выгляд.

На так даўно капліца-пахавальніца Святаполк-Мірскіх ізноў узрадзілася і працягвае радаваць шматлікіх наведвальнікаў, што прыязджаюць у гэтыя месцы для сузірання велічнага ансамбля Мірскага замка, папаўняе які і дзівосная пахавальніца.