Жывых сведак Першай Айчыннай вайны ўжо не засталося, аднак у памяці людзей ніколі не сатрэцца адвага рускіх салдат, якія стаялі за сваю радзіму, пераадольваючы страх і рызыкуючы сваім жыццём.

Пачатак баявых дзеянняў у гэтай кровапралітнай вайне быў пакладзены 24 чэрвеня 1812 года. Менавіта ў гэты дзень Напалеон Банапарт - найбуйнейшы ў гісторыі палітычны дзеяч - разам са сваёй 600 000-ай арміяй пачаў сваю спланаваную кампанію супраць Расійскай імперыі. Першыя баявыя дзеянні пачаліся з уварвання на рацэ Нёман.

Ужо ў верасні адбываецца адна з найбуйнейшых баявых бітваў - «Барадзінская бітва», пра якую пісаў знакаміты рускі паэт Міхаіл Юр'евіч Лермантаў. На жаль, перамогу ў гэтай бітве ўдалося атрымаць французскай арміі, аднак страты салдат у абодвух праціўнікаў былі каласальныя. Ужо праз тыдзень Напалеон захоплівае Маскву, тут французскія салдаты адчуваюць сябе «царамі»: кожны вечар уладкоўваюць банкетаванні, спустошваюць рускія дамы і ўсяляк святкуюць заваяванне Масквы. Праўда, як потым аказалася, перамога была часовай. Нядоўга яны змаглі руйнаваць і рабаваць Першапрастольную.

Масква гарыць, сотні дамоў пагружаныя ў попел. Напалеон вырашае разам са сваім шматтысячным войскам пакінуць спаленую Маскву. Дарога будзе нялёгкая: адзіны шлях у Францыю ляжыць па спустошанай, старой Смаленскай дарозе. У гэты час у Расіі наступаюць самыя сапраўдныя зімовыя халады, хоць на календары яшчэ сярэдзіна кастрычніка. Армія Напалеона зусім не была гатовая да гэтага: салдаты страшна замярзаюць, рухацца ўсё складаней і складаней.

І ў гэты момант адбываецца адзін з галоўных паваротаў у ходзе ўсёй вайны: бітва на рацэ Бярэзіна паблізу вёскі Студзёнка. Менавіта тут французская армія пацярпела поўнае паражэнне. Большая частка некалі магутнай арміі гіне, праціўнікам нічога не застаецца, акрамя як бегчы з поля бою. З гэтых часоў, вось ужо на працягу двух стагоддзяў, Бярэзінскае бітва лічыцца адной з самых сумных і змрочных старонак у ходзе ўсёй напалеонаўскай вайны.

З тых часоў вёска Студзёнка, паблізу якой і адбыўся канчатковы разгром французскай арміі, лічыцца месцам апошняга спачынку салдат Напалеона Банапарта. Зараз гэты мемарыяльны комплекс з’яўляецца адным з самых значных на тэрыторыі Беларусі.

Дарэчы, брацкую магілу пачалі ўладкоўваць не так даўно - у 2005 годзе. Адзін з пошукавых батальёнаў Узброеных сіл адшукаў астанкі 224 французскіх салдат недалёка ад вёскі Сілішчы. Пасол Францыі ў Беларусі Мірэй Мюсо настаяў на тым, каб рэшткі былі пахаваныя менавіта ў вёсцы Студзёнка. Адбылася дадзенае падзея ў 2007 годзе. Асобу ўсіх салдат, акрамя аднаго, атрымалася ўсталяваць. Адзінага невядомага француза пахавалі на Брылёўскім полі ў 2008 годзе. Праз некалькі гадоў у Лагойскім раёне выпадкова знайшлі рэшткі салдат Банапарта, якія таксама пахавалі ў вёсцы Студзёнка некалькі гадоў таму.

Экскурсія ў мемарыяльны комплекс у Студзёнку - гэта самае сапраўднае вяртанне ў тыя часы, магчымасць бачыць гераічнае мінулае невялікіх, але знакамітых беларускіх мястэчак. Няхай і прайшло ўжо столькі гадоў, а ў французаў да гэтага часу Бярэзіна асацыюецца з катастрофай і трагедыяй.

Пры ўездзе ў вёску вы ўбачыце помнік салдатам - скульптуру ў выглядзе воіна без мундзіра. Увесь комплекс складаецца з трох магіл і размяшчаецца на тэрыторыі магільніка. Тут жа можна ўбачыць гранітны крыж і імянныя таблічкі. Страшна і жудасна становіцца на гэтым месцы ... Толькі ўявіць, колькі  людзей загінула ў той страшнай вайне ... Аднак і расіяне, і беларусы, і французы штогод прыязджаюць на магілу, арганізоўваюць ускладанне вянкоў і шануюць хвілінамі маўчання загінуўшых воінаў.