Цэнтральны батанічны сад - гэта не толькі ідэальнае месца для правядзення спакойнага і прыемнага вольнага часу, але і сур'ёзнае навуковая ўстанова, якая адыгрывае прыкметную ролю ў выкарыстанні рэсурсаў і падтрыманні экалагічнай бяспечнай абстаноўкі ў краіне.

Ключавыя моманты ў гісторыі функцыянавання батанічнага саду

Афіцыйнае адкрыццё Цэнтральнага батанічнага саду ў Мінску адбылося 17 красавіка 1932 года. Першапачатковы маштаб праекта адбіваўся ў 106 гектарах зямель, пакрытых нізкарослым хваёвым лесам і адведзеных пад яго ўладкаванне. Месцам размяшчэння саду была абраная прылеглая да цяперашняга парку імя Чэлюскінцаў тэрыторыя.

У наступныя гады праходзіла планіроўка падзелу зямель і іх асваення, збор і сістэматызацыя прадстаўнікоў флоры для фарміравання саду. Набліжаная да сучаснай планіроўка батанічнага саду была створана ў 1936 годзе, адрозніваючыся ад цяперашняй толькі колькасцю алей і прадстаўленымі ўзорамі раслін. Да прыкладу, на многіх участках замест сённяшніх кветнікаў красаваліся драўняна-хмызняковыя расліны. Меліся таксама спецыяльныя цяпліцы для вырошчвання экзатычных і цеплалюбівых раслін.

Да пачатку Вялікай Айчыннай вайны дзякуючы падтрымцы дзяржавы былі праведзены сур'ёзныя работы, практычна завершана ўладкаванне лесапарку і дэндрарыя. Аднак пасля гэтага для саду наступіў даволі змрочны перыяд, пасля якога яго, перш азелянёная і дагледжаная, тэрыторыя ўяўляла сабой выкарчаваныя і разараныя пад гародніну землі.

Такім чынам, у 1945 годзе прыйшлося наладжваць працу саду практычна з нуля. Сітуацыя ўскладнялася яшчэ і тым, што ў пасляваенныя гады Батанічны сад выконваў таксама ролю адзінай у Беларусі навуковай установы батаніка-біялагічнага профілю. Для гэтага былі адкрыты лабараторыі гібрыдызацыі і фізіялогіі раслін.

У сярэдзіне 50-х гадоў пад кіраўніцтвам Н. В. Смольскага батанічны сад у Мінску быў прызнаны адным з лепшых на тэрыторыі СССР. Былі сфармаваныя асноўныя калекцыйныя фонды раслін, праведзены буйнамаштабныя даследаванні ў галіне акліматызацыі, селекцыі, аховы і абароны навакольнага асяроддзя, а таксама ўзнаўлення прыродных рэсурсаў.

Ва ўмовах зніжэння фінансавання ў постсавецкі перыяд батанічны сад стаў уключацца ў выкананне розных заказных работ, якія істотна пашырылі сферу яго дзейнасці. Да прыкладу, сталі вырошчвацца не зусім тыповыя для Беларусі ягады - брусніца, жэньшэнь, з'явіліся і дадатковыя, але дапаўняюць асноўную сферы дзейнасці - вытворчасць сталовых вінаў, фіточая, сіропаў, джэмаў і інш.

Напрамкі дзейнасці

Сёння шматпрофільная праца батанічнага саду нацэлена на ажыццяўленне адразу некалькіх найважнейшых планаў:

•  правядзенне навукова-даследчых работ, уключаючы пошук і выяўленне заканамернасцей пры фарміраванні прадуктыўнасці розных тыпаў раслін, маніторынг стану навакольнага асяроддзя і экалогіі, укараненне найноўшых распрацовак геннай інжынерыі і біятэхналогіі. Вынікі такіх даследаванняў прадстаўлены больш чым у 70-ці апублікаваных супрацоўнікамі кніг, а таксама ў велізарным мностве навуковых артыкулаў;
• аднаўленне і ахова прыродных рэсурсаў;
  
• максімальна эфектыўнае і рацыянальнае выкарыстанне прадстаўнікоў флоры ў прамысловасці, медыцыне, сельскай гаспадарцы і іншых галінах;
  
• фіта- і ландшафтны дызайн.
  

І, вядома, для жыхароў і гасцей сталіцы батанічны сад уяўляе вялікую цікавасць з эстэтычнага пункту гледжання, з'яўляючыся паўнавартасным рэкрэацыйным рэсурсам.