У Беларусі ёсць велізарнае мноства музеяў на любы густ, пачынаючы ад вузка спецыялізаваных і заканчваючы больш буйнамаштабнымі праектамі. Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту ахоплівае ўсю гісторыю існавання і развіцця культуры Беларусі на розных яе этапах і па ўсіх рэгіёнах. Пры гэтым ён мае некалькі даволі цікавых асаблівасцяў і пераваг.

Гісторыя фарміравання

Музеі пад адкрытым небам, або скансэн, атрымалі распаўсюджванне ў Беларусі адносна нядаўна, аднак адразу ж знайшлі мноства прыхільнікаў. Дзякуючы ім з'яўляецца ўнікальная магчымасць не толькі ўбачыць тыя ці іншыя экспанаты мінулых гадоў, але і адчуць усю атмасферу таго ці іншага перыяду.

Першым, хто загаварыў аб стварэнні такога музея, які змог бы максімальна поўна адлюстраваць побыт і культуру беларусаў, быў мастак Фердынанд Рушыц у 1908 годзе. І магчыма, калі б не рушылі за гэтым Першая і Другая сусветныя войны, мы б ужо даўно любаваліся дадзенай гістарычнай экспазіцыяй.

Калі ў сярэдзіне XX стагоддзя праводзіўся аналіз мэтазгоднасці захавання тых ці іншых старых беларускіх паселішчаў, было прынята рашэнне аб неабходнасці стварэння музея пад адкрытым месцам, каб у адным месцы сабраць усё, што ўяўляе цікавасць для знатакоў гісторыі. У выніку, дома і іншыя будынкі з усёй Беларусі былі акуратна разабраны і перавезены пад Мінск, непадалёк ад вёскі Строчыцы. Тут, пад кіраўніцтвам вопытных спецыялістаў і гісторыкаў, усе фрагменты былі сабраныя ў адзіную карціну.

Беларускі дзяржаўны музей архітэктуры і побыту складаецца з шасці секцый: Паазер'е, Падняпроўе, Панямонне, Заходняе і Усходняе Палессе, Цэнтральны рэгіён. Кожны мае сваю асаблівую атмасферу і асаблівасці дойлідства і культуры. У вас створыцца ўражанне, што вы патрапілі ў мінулае, бо кожнаму наведвальніку прапануецца магчымасць увайсці ўнутр жылых дамоў ці старажытных цэркваў, дзе ў натуральным выглядзе прадстаўлены ўсе атрыбуты жыцця сялян таго ці іншага часу.

Адасоблена стаіць гарадзішча на рацэ Менцы, якое па шматлікіх параметрах лічыцца «прабацькам» горада Мінска. Таксама вы зможаце ўбачыць старажытныя курганы, якія адносяцца да перыяду IX-XI стагоддзяў.

Калекцыі музея

Нароўні з рэальнымі ўзорамі архітэктуры і дойлідства, у Беларускім дзяржаўным музеі народнай архітэктуры і побыту прадстаўлены цэлы спектр разнастайных атрыбутаў традыцыйнага жыцця сялян, усяго больш за 30-ці калекцый. Усе яны гарманічна размешчаны ў дамах і школах, імітуючы рэальнае становішча рэчаў. А для зручнасці і нагляднасці кожны элемент змяшчаецца ў спецыяльную інвентарную кнігу.

Так, у калекцыі «Адзенне» прадстаўлена парадку 1600 найменняў, пачынаючы ад кашуль, сукенак і спадніц і канчаючы рэдкімі экспанатамі царкоўнага ўбору.

Калекцыя кніг уключае больш за 700 пісьмовых і рукапісных матэрыялаў: газеты і часопісы, агітацыйныя брашуры і плакаты, паштоўкі і паштовыя карткі, планы гарадоў і будынкаў, мастацкая і рэлігійная літаратура і многае іншае.

У беларускіх дамах вы сустрэнеце прадметы хатняга ўжытку з дрэва і іншых даступных на той час матэрыялаў, якія доўга і цярпліва апрацоўваліся выключна ўручную. Хупавыя ўпрыгажэнні для дома або масіўныя карыта і лесвіцы, шкатулкі, царкоўныя падсвечнікі ... Цікава, што некаторыя атрыбуты маюць больш сучасныя аналагі. Да прыкладу, можна знайсці падабенства паміж старадаўняй калатоўкай і сучасным міксерам.

Штогод музей пад адкрытым небам становіцца месцам правядзення фестываляў і іншых культурна-масавых мерапрыемстваў.