{{text}}
21.12.2020 Ліда
Галоўным упрыгажэннем і гонарам Ліды з'яўляецца замак. Яго архітэктуру нельга назваць вытанчанай, як у Нясвіжскага палаца, ён не такі велічны, як Мірскі замак. Але, па сутнасці, у Лідзе знаходзіцца найстарэйшы з замкаў Беларусі, ён суровы і самадастатковы ў сваёй архітэктуры - яго місія была максімальна практычнай: аберагаць мясцовых жыхароў ад нападаў чужынцаў.
Лідскі замак пабудаваў князь Гедымін у 1323 годзе. У той час мясцовыя землі цярпелі ад пастаянных набегаў крыжакоў, таму замкі ў Лідзе, Наваградку, Крэве, Медніках і Троках утваралі агульную лінію абароны. Дасталася замку за гэтыя стагоддзі нямала - ён не раз падвяргаўся спусташэнню. Зрэшты, скарыць яго ўдалося толькі раз - вялікаму князю Вітаўту. А ў 1891 годзе, калі Ліду практычна знішчыў пажар, улады вырашылі разабраць замак і пабудаваць з яго цэглы жыллё для насельнікаў. Доўгі час замак стаяў у руінах, пакуль ў 1982 годзе яго не пачалі аднаўляць. Адбудавалі дзве вежы і сцяну, але ва ўнутраным дворыку работы яшчэ працягваюцца.
Цікава, што ў паўднёва-заходняй вежы ад часу пабудовы і да 1533 года размяшчалася праваслаўная царква. А цяпер у ёй знаходзіцца экспазіцыя, якая распавядае пра змрочныя часы сярэднявечча. У адной зале выстаўленыя прылады для катаванняў, у іншай - сярэднявечныя даспехі і копіі мячоў. Пад кіраўніцтвам аніматараў можна выпрабаваць сваю трапнасць у стральбе з лука, прымерыць даспехі і паспрабаваць памахаць мячом. Калі пашанцуе, вас нават могуць пасвяціць ў рыцары.
Для гасцей тут паказваюць тэатральную пастаноўку «Вяселле Ягайлы». Легенда такая: польскі кароль Ягайла са сваім братам Вітаўтам прыехалі ў госці да князя Сімяона Дзмітрыевіча. Манарх, пабачыўшы гаспадарову дачку, закахаўся і ўзяў яе ў жонкі. Маладых не надта бянтэжыла розніца ў веку - Соф'і Гальшанскай было 17 гадоў, а Ягайлу - 71. А ў Лідскі замак вясельны паязд заехаў на баль па дарозе з Наваградка, дзе праходзіла цырымонія, на Кракаў. Гасцей пасля спектакля запрашаюць за стол - там можна пакаштаваць сярэднявечную ежу: гарохавую кашу, каўбаскі і квас.
У кожнай легендзе ёсць доля праўды – Соф'я Гальшанская і Ягайла сапраўды пабраліся шлюбам у 1421 годзе, яна стала чацвёртай жонкай польскага караля, першых трох ён перажыў. Але ў гісторыі Лідскага замка былі яшчэ прыкметныя вехі - яго сцены пабачылі амаль усіх каралёў, князёў і гістарычных постацяў 14-18 стст. Такіх, як Карл XII, Павел I, Аляксандр I, Мікалай II, Адам Міцкевіч, Ігнат Дамейка, і нават больш сучасных - Фелікса Дзяржынскага, Льва Троцкага, Юзафа Пілсудскага. З 1396 па 1399 гады ў Лідскім замку жыў знакаміты хан Тахтамыш. Яго выгналі з Залатой Арды, але князь Вітаўт даў прытулак басурману, спадзеючыся, што той дапаможа яму ў вайне з Маскоўскім княствам. Зрэшты, гэты разлік не спраўдзіўся.
Але не толькі замкам славіцца Ліда. Калі зазірнуць у Лідскі гісторыка-мастацкі музей, можна пабачыць экспанаты, знойдзеныя падчас раскопак у замку. У Лідзе таксама ёсць два прыгожых храма - Кафедральны сабор Святога Міхала Арханёла 1863 года і Крыжаўзвіжанскі касцёл, які ад самага часу пабудовы ў 1770 г. ніколі не закрываўся. Адна з рэліквій касцёла - абраз «Маці Божая з дзіцем», якую прывезлі ў 1376 годзе першыя місіянеры-францішканцы з Вінзы, што ў Беластоцкім ваяводстве.
Пабываць у Лідзе варта і дзеля душэўнай атмасферы, якой літаральна прасякнуты гэты невялічкі беларускі горад з вельмі багатай гісторыяй.
ПАДАРОЖНІЧАЦЬ - ЗНАЧЫЦЬ ЖЫЦЬ!
Падпішыся на рассылку!
Цікавыя падарожжы па Беларусі, гайды па гарадах, парады па санаторыях, гастратуры,
навіны і акцыі з лепшымі коштамі на адпачынак.
Палацава-паркавы комплекс XVI-XIX стст. у Нясвіжы
Мірскі замак: цікавыя факты аб легендарным месцы
Гісторыя і легенды Гальшанскага замка
1
2...
517