Усё, што вы жадалі ведаць пра Бярэзінскі біясферны запаведнік

Беларусь — край блакітных азёр і сініх рэк, дрымучых лясоў і сакавітых сенажацяў, багатага жывёльнага і расліннага свету. Усё таму, што на заканадаўчым узроўні шмат увагі надаецца захаванасці прыроднага багацця. Адной з такіх асабліва ахоўных тэрыторый з'яўляецца Бярэзінскі біясферны запаведнік, які займае важнае месца на карце Беларусі. Тут жывуць зубры, пракладзены адмысловыя экасцежкі і надаецца самая пільная ўвага ахове краявіднай шматстатнасці раслін і жывёл. Усё, што вы жадалі ведаць пра Бярэзінскі біясферны запаведнік — у артыкуле VETLIVA.

Бярэзінскі біясферны запаведнік

• Гісторыя запаведніка
• Краявідная разнастайнасць флоры і фауны
• Інфраструктура: гасцініцы, кафэ, заапарк, музеі
• Забаўкі: паляванне, рыбалка, экатурызм
• Дзе знаходзіцца запаведнік і як дабрацца?

Гісторыя

Гісторыя Бярэзінскага запаведніка ў Беларусі пачалася яшчэ ў мінулым стагоддзі. Першая сусветная вайна пакінула незагойныя раны на целе беларускай зямлі: загінулі лясы, імкліва скарачалася пагалоўе лася, аленя, казулі, мядзведзя, дзіка, нават цецярук і глушэц апынуліся пад пагрозай знікнення. Калі была знойдзена калонія рачных баброў, якія лічыліся цалкам знішчанымі ў дадзенай мясцовасці, пытанне пра іх абарону стала рабром. 30 студзеня 1925 года пастановай Рады Народных Камісараў БССР быў заснаваны першы ў БССР Дзяржаўны паляўнічы запаведнік. Яго галоўнай мэтай стала ахова і размнажэнне каштоўных дзікіх жывёл і птушынай дзічыны, у прыватнасці, абарона пагалоўя рачных баброў. 

Дадзеная пастанова забараняла:

• паляванне на жывёл (за выключэннем рэдкіх выпадкаў, калі было неабходна правесці даследаванні);
• рубку лесу (дазвалялася толькі прыбіраць мёртвыя дрэвы);
• сплаў лесу па рэках;
• рассяленне людзей у межах запаведніка.

Першапачаткова плошча запаведніка складала 60 тысяч гектараў. З увядзеннем ахоўнага рэжыму, стварэннем бабровай фермы і ласінага гадавальніка, высяленнем людзей з сяліб і з'яўленнем новых лясных угоддзяў прырода расквітала. А бярэзінскі бабёр, дзеля якога ўсё першапачаткова і задумалі, быў паспяхова расселены па ўсёй Беларусі.

Поспехі цалкам перакрэсліла Другая сусветная вайна. Яна смерчам пранеслася па запаведніку, вокамгненна знішчыўшы ўсе дасягненні: бабровую ферму, ласіны гадавальнік, усе калекцыі і навуковыя працы…

Цікавы факт ад VETLIVA: падчас вайны тэрыторыя Бярэзінскага запаведніка стала базай партызан.

У 1944 годзе былі прыкладзены ўзмоцненыя меры па аднаўленні дзейнасці запаведніка. Тым не менш, ужо ў 1951 годзе ён быў скасаваны і пераўтвораны ў паляўнічыя ўгоддзі, што прывяло да адчувальнага зніжэння колькасці жывёл. Праз сем гадоў, у 1958 годзе, запаведнік быў адноўлены ў ранейшых межах. З тых часоў тэрыторыя Бярэзінскага біясфернага запаведніка пашырэла і зараз увесь час вядуцца паспяховыя даследаванні.

Краявідная разнастайнасць флоры і фауны

У Бярэзінскім біясферным запаведніку прадстаўлены адразу некалькі відаў экасістэм:

• балоты (нізінныя, аб'яднаныя з азёрамі, ляснымі ручаямі і рэкамі ў адзіную водна-балотную сістэму);

• лясы (барэальныя іглічныя, шырокалісцевыя, лісцяныя балотныя і лісцяныя другасныя);

• сенажаці (поймы рэк Бярэзіна, Сергуч і пазапойменныя травяныя балоты);

• вадаёмы (поймавыя азёры, рака Бярэзіна з прытокамі і старыцамі).

На тэрыторыі запаведніка сустракаецца больш за две тысяч раслін. З іх: сасудзістых — 822, мохападобных — 216, грыбоў — 464, водарасцяў — 317, лішайнікаў — 261. З іх 88 відаў адносяцца да рэдкіх і знікаючых. Яны занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі.

У Бярэзінскім запаведніку сустракаюцца самыя розныя віды пазваночных жывёл:

• амфібіі і рэптыліі (2 віды змей, 3 віды яшчарак, 2 віды хвастатых і 9 відаў (5 відаў лягушак, 3 віды жаб і 1 від часнычніц) бясхвостых амфібій);

• рыбы і кругларотыя (1 від кругларотых і 33 віды касцістых рыб);

• птушкі (234 віды птушак з 17 атрадаў, у тым ліку 177 тых, што гняздуюцца, 36 пралётных, 14 залётных і 7 зімовых);

• млекакормячыя (56 відаў).

Бесхрыбтовых налічваецца 3662 віды.

У Чырвоную кнігу занесены 108 відаў жывёл: 39 відаў бесхрыбтовых, 2 віды земнаводных, 1 від рэптылій, 57 відаў птушак і 10 відаў млекакормячых.

Цікавы факт ад VETLIVA: балотная чарапаха з'яўляецца адзіным прадстаўніком чарапах у Беларусі. У Бярэзінскім біясферным запаведніку знаходзілі прадстаўнікоў гэтага віду толькі аднойчы — у 2004 годзе на возеры Плаўна.

Інфраструктура: гасцініцы, кафэ, музеі

Бярэзінскі біясферны запаведнік — гэта не толькі край некранутай прыроды, але і месца, дзе можна выдатна правесці некалькі дзён. Прычым кожны знойдзе для сябе занятак па душы, няхай гэта будуць экскурсіі па найпрыгажэйшых месцах, паляванне і рыбалка ці дэгустацыя смачных страў нацыянальнай кухні, якія сервіруюць у мясцовых рэстаранах і кафэ.

Цікавы факт ад VETLIVA: памятаеце наш гастратур па Беларусі? Дык вось, Бярэзінскі біясферны запаведнік цалкам можа стаць адным з пунктаў маршруту. Тут гатуюць стравы з дзічыны і дарункаў лесу, які акаляе запаведнік, гэта значыць больш свежыя прадукты і ўявіць сабе складана!

Такім чынам, адказваем на ўсе пытанні, якія вас хвалююць, па пунктах.

Дзе спыніцца:

• Гасцінічны комплекс «Плаўна» — гэта замак у мініяцюры на беразе аднайменнага возера. Інтэр'еры аформлены ў нацыянальным стылі, з вокнаў адкрываецца захапляльны від, у нумарах ёсць усё неабходнае для камфортнага адпачынку.

• Гасцінічны комплекс «Сергуч» знаходзіцца прама ў мястэчку Дамжэрыцы. Так што пачаць знаёмства з нацыянальным паркам, спыніўшыся тут, не складзе працы.

Дзе падсілкавацца:

1. У абодвух гасцінічных комплексах ёсць рэстараны, і там гатуюць нацыянальныя стравы беларускай кухні. Немагчыма ўявіць сабе адпачынак без духмянага мяса, свежай гародніны, наварыстых супаў, падрумяненых дранікаў і мноства іншых страў, якімі вас гатовыя тут пачаставаць. Дарэчы, кошты вельмі дэмакратычныя, а час працы (у «Плаўна» з 9:00 да 21:00 і ў «Сергуча» з 10:00 да 21:00) не дазволіць вам застацца галоднымі.

2. Кафэ «Лясная карчма», час працы якога з панядзелку па чацвер і ў нядзелю 9.00-20.00, у пятніцу і суботу 9.00-22.00, таксама цешыць наведвальнікаў смачнай беларускай кухняй. Інтэр'ер вытрыманы ў нацыянальным стылі, а зала, разлічаная на 30-40 персон, дазволіць адсвяткаваць тут сціплае свята ці карпаратыў.

Дзе пабываць:

• Музей прыроды, які знаёміць наведвальнікаў з усёй біялагічнай разнастайнасцю, што сустракаецца ў запаведніку. Калі экскурсія па яго тэрыторыі можа стаць няўдачай і вам не сустрэнуцца прадстаўнікі фауны, то тут вы зможаце ўбачыць парадку 170 відаў птушак і 20 відаў млекакормячых. Кошт уваходных квіткоў: дзіцячы 2 BYN, дарослы 3 BYN.

• Лясны заапарк. Ва ўмовах, набліжаных да натуральных, вы зможаце паглядзець на вялікую пяцёрку еўрапейскіх млекакормячых — лася, зубра, мядзведзя, ваўка і рысь, а таксама шматлікіх іншых жыхароў запаведніка. Час працы: штодня без выходных і перапынку на абед з 9.00 да 18.00 у летні перыяд (май — верасень) і з 9.00 да 17.00 у зімовы перыяд (кастрычнік — красавік). Кошт уваходных квіткоў: дзіцячы 2 BYN, дарослы 3 BYN.

• Музей міфалогіі. Яшчэ адзін цікавы музей Бярэзінскага запаведніка. Міфалогія Беларусі — дзіўная, таямнічая і багатая. Нашы продкі адухаўлялі практычна кожную прыродную з'яву і складалі пра іх займальныя легенды і паданні. Менавіта пра гэта вы і даведаецеся падчас экскурсіі па дзіўным музеі. Беларусь поўная містыцызму, таямніц і загадак — чытайце наш артыкул пра незвычайныя месцы краіны. Кошт уваходных квіткоў (пры наяўнасці арганізаванай групы): дзіцячы 2 BYN, дарослы 3 BYN.

Увага! Экскурсійнае абслугоўванне аплочваецца асобна, існуюць зніжкі для груп і сем'яў з дзецьмі.

Як правесці час

• Заняцца экатурызмам. Адміністрацыя запаведніка распрацавала некалькі цікавых маршрутаў для аматараў лясных прагулак. Можна адправіцца на экскурсію па Бярэзінскім запаведніку пешшу, на веласіпедах, па вадзе і нават на канях! Таксама вы можаце адправіцца на знаёмства з запаведнікам разам з гідам: на аглядную экскурсію ці ў тур «Мядзведжы кут».

• Парыбачыць. Трохі цярпення, крыху поспеху і падрыхтаваныя снасці — вось ідэальны рэцэпт выдатнай рыбалкі ў Бярэзінскім запаведніку!

• Папаляваць. Нягледзячы на тое, што Бярэзінскі запаведнік з'яўляецца ахоўнай тэрыторыяй, дзе паляванне забаронена, тут існуюць спецыяльныя паляўнічыя ўгоддзі. Лось, алень, казуля, глушэц, цецярук, воўк, бабёр, дзік — адсюль можна з'ехаць з сапраўды багатымі трафеямі!

Дзе знаходзіцца запаведнік і як дабрацца?

Запаведнік знаходзіцца на адлегласці ў 140 км ад Віцебску і 125 км ад Мінска. Бліжэйшы горад у 37 км — Лепель.

Дабрацца да Бярэзінскага біясфернага запаведніка не складзе працы. 

Ёсць некалькі правераных спосабаў:

1. На асабістым аўта (каардынаты 54.741000, 28.320018).

2. На маршрутным таксі Мінск-Дамжэрыцы.

3. На аўтобусе (да КПП Дамжэрыцы):

• ад Мінска — Мінск-Віцебск, Мінск-Наваполацк, Мінск-Віцебск, Мінск-Наваполацк, Мінск-Полацк, Мінск-Лепель;

• ад Віцебску — Віцебск-Мінск, Віцебск-Докшыцы, Віцебск-Мінск, Віцебск-Докшыцы, Віцебск-Мінск.

4. На індывідуальным трансферы.

5. У складзе тура па Беларусі.

Які б шлях вы ні абралі — прыгажосці Бярэзінскага біясфернага запаведніка застануцца ў вашым сэрцы. Чытайце наш гайд па прыродзе Беларусі, не забывайце ставіць лайкі новым матэрыялам Блога і падарожнічайце — бо з новых уражанняў і складаецца жыццё!

Чытайце таксама

Калі Вашыя суседзі – зубры: гасцініцы ў нацыянальных парках Беларусі

Топ санаторыяў Беларусі ў 2019: лячэнне і адпачынак

Паркі і зоны адпачынку: гайд па «зялёным» Мінску

Бюджэтны адпачынак: спіс недарагіх месцаў для адпачынку, калі курорт не па кішэні

Агурок, згушчонка, Ў і Воўк з мультыка: незвычайныя помнікі Беларусі