Віцебск

История Витебска
История города Витебск
Где в Витебске отдохнуть
Достопримечательности города Витебск
Достопримечательности Витебска
Где в Витебске посмотреть достопримечательности
Вокзал города Витебск
История Витебска
История города Витебск
Где в Витебске отдохнуть
Достопримечательности города Витебск
Достопримечательности Витебска
Где в Витебске посмотреть достопримечательности
Вокзал города Витебск

Гісторыя горада Віцебск 

Як селішча Віцебск вядомы з 10 стагоддзя. Тады ў аснове горада ляжала старажытнае гарадзішча, пасля тут быў пабудаваны замак. Напачатку 12 стагоддзя горад ужо можна назваць буйным гандлёвым цэнтрам і ўдзельным княствам. У 13-14 стагоддзях будуюцца новыя ўмацаванні – Верхні і Ніжні замкі. У гэты час Віцебск тэрытарыяльна далучыўся да ВКЛ. У 1410 годзе харугва з Віцебска прымала ўдзел у бітве пад Грунвальдам.

У пачатку 16 стагоддзя ўтварылася Віцебскае ваяводства, праз паўстагоддзя яго падзялілі на Віцебскі і Аршанскі павет, крыху пазней з далучэннем Веліжскай воласці тэрыторыя ваяводства пашырылася. Напрыканцы стагоддзя каралём Жыгімонтам III Віцебску была падаравана грамата на Магдэбургскае права і першы герб.

У 1623 годзе мясцовыя жыхары паднялі паўстанне, патрабуючы вольнага веравызнання, у той час, калі ўладары навязвалі ўніяцтва. Быў забіты ўніяцкі архібіскуп Іасафат Кунцэвіч, за гэта горад атрымаў жорсткае пакаранне. Віцебск пазбавіўся Магдэбургскага права, 19 чалавек былі пакараны смерцю, сярод іх – 2 бурмістра. Горад быў абавязаны выплаціць больш за 3 тысячы злотых.

Павярнуць права на самакіраванне горад здолеў у 1654 годзе. Аднак спакойнае жыццё Віцебска доўжылася нядоўга: у 1708 войска шведаў спаліла горад падчас Паўночнай вайны.

План горада ў сярэдзіне XVII стагоддзя

Праз Віцьбу быў пабудаваны мост, які злучыў пасад з Ніжнім замкам. Недалёка ад яго знаходзіўся цэнтр гандлю і грамадскага жыцця горада – гасціны двор і ратуша. Побач – гандлёвая плошча з мноствам крамаў. У цэнтры знаходзіліся цэрквы і манастыры. У 1676 годзе пабудаваны манастыр бернардынаў і касцёл святога Антонія Падуанскага. Тут праходзіла на той момант галоўная вуліца – Вялікая. У гэтым жа стагоддзі ўтварылася яшчэ некалькі значных вуліц. Яны пасля сталі асновай, на якой развіваўся і будаваўся цэнтр Віцебска. У 18-м стагоддзі горад быў другім пасля Гомеля самым магутным горадам на тэрыторыі сучаснай Рэспублікі Беларусь.

Гісторыя Віцебска ў складзе Расіі

Тэрыторыяй Расійскай імперыі Віцебск і ваяводства стала пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай, які адбыўся ў 1772 годзе. Тады тут пражывала каля 3 тысяч чалавек. Да 1785 года лічба павялічылася да 10,5 тысяч жыхароў.

Землямі знішчанай дзяржавы заставалася толькі нязначная частка Аршанскага павета, ён далучыўся да Расіі пасля 1795 года, калі польскае канчаткова распалася.

У 77-м скончана будаўніцтва першага віцебскага прадпрыемства – гарбарнага завода Гарноўскага. Пазней у горадзе развіваюцца рамёствы па метала- і дрэваапрацоўцы, адкрываецца невялікая бібліятэка. Да пачатку 19 стагоддзя адчыняюцца дзверы першай гімназіі і духоўнага вучылішча, пачынае працаваць станцыя метэаралогіі.

Вялікімі надзеламі зямлі ў Віцебскім ваяводстве валодалі прадстаўнікі славутага рода Сапегаў.

У Віцебску Напалеон адзначыў свой 43-ці Дзень нараджэння

З ліпеня па кастрычнік 1812 года Віцебск быў захоплены французскай арміяй. Далей развіццё горада пайшло хутчэй – адбывалася адкрыццё новых прадпрыемстваў, устаноў адукацыі, ішоў актыўны гандаль. У 1866 годзе горад злучыўся са сталіцамі Расіі і Украіны праз Рыга-Арлоўскую чыгунку, якая праходзіла праз Віцебск.

У 1898 у Віцебску запусцілі трамвай – першы ў сучаснай Беларусі. У 1905 пачало працаваць кіно, у 1926 – тэатр.

У ліпені 41-га ў горад увайшлі фашысцкія войскі

Ужо да восені на тэрыторыі Віцебскага гета было знішчана 20 тысяч вязняў. Вызваленне прыйшло ў Віцебск у чэрвені 44-га. Баявымі дзеяннямі ў горадзе было знішчана больш за 90% жылога фонда. Яшчэ менш у горадзе Віцебску засталося жыхароў – усяго 118 чалавек.

Пра Віцебск пісалі Роберт Раждзественскі і Іван Бунін

Віцебск – радзіма беларускага мастака Марка Шагала. У абласным цэнтры сёння жыве больш 376 000 чалавек, адкрыта парадку 300 прадпрыемстваў, найболей вядомыя - «Марка», «Белвест», «Віцязь».  З 1992-го гады ў Віцебску праводзіцца міжнародны фэст мастацтваў «Славянскі кірмаш».

Славутасці горада Віцебск

І першае, што ўражвае, гэта - архітэктура. Мінулае і сучаснае ствараюць непаўторны сімбіёз: Губернатарскі палац і Ратуша XVI стагоддзя супрацьпастаўляюцца палацу Лядоваму і пірамідам ТЦ «Марка-Сіці». Ці варта казаць пра будынак чыгуначнага вакзала, Ветэрынарную акадэмію, Саляныя склады? Калі ж завесці гаворку пра культавыя пабудовы, то яны дзівяць яшчэ больш. Тут праваслаўная традыцыя суседнічае з каталіцкай, а традыцыйны “рускі стыль” - з класіцызмам і эклектыкай:

І гэта толькі малая частка ўсёй архітэктурнай спадчыны ў храмабудаванні.

Віцебск – горад мастацтва

Менавіта адсюль родам знакаміты сюррэаліст і кубіст Марк Шагал. Яго хата, дзе ён рос і фарміраваўся як творчая асоба, цяпер стала музеем, а ў аднайменным Арт-цэнтры не спыняюцца выставы мастака. Мастацкі фонд гэтага горада сапраўды вялікі: Выставачны музей сучаснага мастацтва, музеі Мастацкі, Літаратурны і Краязнаўчы, Музей Прыватных калекцый і нават Музей гісторыі віцебскага трамвая – на вывучэнне ўсёй гэтай разнастайнасці можна патраціць не адзін дзень. А яшчэ:

 Культурнае багацце Віцебска складана пераацаніць.

Карта месцазнаходжаньня


Вярнуцца да спісу