Паставы

Паставы - калыска беларускай народнай музыкі

У невялікім мястэчку ў Віцебскай вобласці, размешчаным на рацэ Мядзелка, у разгар летняга сезону, штогод з усіх куткоў вуліц і завулкаў даносяцца гукі народных інструментаў. Тут можна пачуць і гармонік, і цымбалы, і народныя песні, а асабліва смелыя з лёгкасцю могуць прыняць удзел у карагодах, і навучыцца сакрэтаў мясцовых танцаў. І ўсё гэта адгалоскі міжнароднага фестывалю народнай музыкі - «Звіняць цымбалы і гармонік», які праходзіць у Паставах ужо на працягу 14 гадоў.

Кожны чэрвеня горад прымае ў сябе гасцей з усяго свету. Тут арганізоўваюць тэатралізаваныя паказы, танцавальна-забаўляльныя праграмы, канцэрты, касцюміраваныя балі і многія іншыя масавыя мерапрыемствы. Акунуцца ў атмасферу свята і пазнаёміцца ​​з самабытнай культурай беларускага народа можна менавіта ў Паставах.

Але не толькі гэтым знакаміты гэта беларускае мястэчка. На тэрыторыі Пастаўскага раёна знаходзяцца горы - Маяк, Баяраўшчына і Лысая, знакамітыя на ўсю рэспубліку валуны - Лодоскі і Чортаў камень. Тут жа можна адпачыць на возеры Задэўскае, паназіраць за цішынёй некалькіх мясцовых сажалак з прэснай вадой і выкупацца ў прахалоднай рачной вадзе.

Азірнемся ў гісторыю

Паставы ўпершыню сустракаюцца ў дакументах у 1409 годзе. Праз дзвесце з лішнім гадоў, мястэчка Паставы было спалена царскімі войскамі баярына і дзяржаўнага дзеяча Васіля Шарамецева. Таму яшчэ на працягу стагоддзя, гэта месца лічылася невялікім паселішчам з гандлёвай плошчай у цэнтры. Аднак, у параўнанні з аналагічнымі невялікімі беларускімі гарадамі, у Паставах ужо да 18 стагоддзю было тры велічных пабудовы:

1. Драўляны рымска-каталіцкі храм,

2. Грэка-каталіцкая царква,

3. Драўляны францысканскі манастыр.

На жаль, час не захаваў гэтыя пабудовы ў арыгінале - у пачатку 20 стагоддзя яны былі ўзведзены ў выглядзе каменных копій.

Характэрна, што мястэчка Паставы было не толькі цэнтрам гандлю, але і мануфактурнай вытворчасці. А ўсё дзякуючы ўладальніку Паставаў, які валодаў мястэчкам у 18 стагоддзі, Антонію Тызенгаўзу, які ўсімі сіламі імкнуўся зрабіць з свайго радавога маёнтка самы сапраўдны прамысловы, духоўны і культурны цэнтр. Варта адзначыць, што яму гэта ўдалося. Городненскому старасту атрымалася нават адкрыць арніталагічны музей, заснаваць карцінную галерэю і стварыць бібліятэку! У пачатку 20 стагоддзя, у Паставах функцыянаваў нават уласны завод па вырабе піва.

Пазней горад Паставы належаў Расійскай Імперыі, Польшчы і БССР.

Паставы сёння

Частка горада Паставы, і ўсяго Пастаўскага раёна, знаходзяцца на тэрыторыі Нацыянальнага парку Нарачанскі, таму лясістая мясцовасць займае каля 40% усёй тэрыторыі. Гэта, варта сказаць, адыгрывае вельмі важную ролю, паколькі ў летні час на зялёных лугах каля прахалоднай рачной вады можна схавацца ад пякучай спёкі і атрымаць асалоду ад спеваў птушак.

Тут жа, вельмі спрыяльны адпачынак з дзецьмі: у парках і зонах адпачынку абсталяваны лаўкі, дзіцячыя пляцоўкі з ахоўным пакрыццём, і пешаходныя алеі ўздоўж цяністых велічных дубоў і соснаў.

Дзякуючы лясістай мясцовасці, у Паставы часта прыязджаюць жыхары іншых раёнаў, і нават абласцей: урадлівая пошта багатая на ўраджаі грыбоў і ягад. Не раз колькасць сабраных мясцовых грыбоў біла ўсе рэспубліканскія рэкорды!

Аматары архітэктурных помнікаў, абавязкова павінны наведаць касцёл Святога Антонія (пабудова канца 19 стагоддзя), Свята-Мікалаеўскую царкву і ўнікальны палаца-паркавы комплекс дваранскага роду Тызенгаўзаў.