Стоўбцы

Раённы цэнтр пад назвай Стаўбцы знаходзіцца ў Мінскай вобласці і размяшчаецца ў вельмі маляўнічым і прыгожым месцы – на правым беразе паўнаводнай ракі Нёман. Цяпер, згодна з дадзенымі, атрыманымі ў пачатку 2016 года, у ім жыве ледзь больш за шаснаццаць тысяч чалавек.

На думку навукоўцаў, сваёй цікавай назвай горад абавязаны рацэ, на якой стаіць. Лічыцца, што ў старажытныя часы, калі людзі плылі па суднаходных водах, яны прывязвалі свае караблі да драўляных набярэжных слупоў – якія так і зваліся па-руску «столбцы».

Аднак існуе і іншая, легендарная версія. Паводле яе, даўным-даўно мясцовы памешчык заснаваў на гэтых землях манастыр. У ім пасяліліся манахі-пустэльнікі, якія рэдка пакідалі свой прыстанак і ўсё патрэбнае для жыцця атрымоўвалі ад мясцовых сялян. Калі ж на землі Стаўбцоў прыйшла чума, некаму стала клапаціцца пра аскетаў. Пасля таго, як з хваробай было пакончана, сяляне вырашылі наведаць манахаў і высветлілі, што нікога не засталося ў жывых: страшная хвароба выкасіла ўсіх. Тады і былі, у памяць пра манахаў, пастаўлены на тэрыторыі манастыра памятныя слупы.

Гістарычная хроніка Стоўбцаў

Мястэчка было заснавана жанчынай Гальшкай Кміцянкай, удавой крычаўскага старасты Мікалая Слушкі. Адбылася гэта падзея ў далёкім 1593 годзе. Род Слушак валодаў землямі да сярэдзіны XVIII стагоддзя, потым яны належалі Дэнгофам, услед за якімі ў Стаўбцах усталявалася ўлада знакамітага роду Чартарыйскіх. Яны нядоўга валодалі паселішчам: за дапамогу і ўдзел у паўстанні 1830 года расійскія ўлады канфіскавалі гэтыя землі.

Горад увесь час пакутаваў ад разбурэнняў і падвяргаўся спусташэнням. Руска-польская вайна адчувальна падкасіла эканоміку мястэчка, так, што яму на некаторы час было падаравана выключнае права не плаціць падаткі і праводзіць на сваёй тэрыторыі кірмашы. Потым разбуральнай хваляй па Стаўбцах прайшлася Айчынная вайна з Напалеонам. Пацярпеў горад і ад вялікіх войн дваццатага стагоддзя.

Вылатныя мясціны горада

Галоўная архітэктурная славутасць Стаўбцоў – царква Святой Ганны. Яна з'яўляецца самай старажытнай пабудовай у межах горада (датуецца 1825 годам). Спачатку гэта быў касцёл, аднак неўзабаве яго перадалі праваслаўным, якія адкрылі тут свой прыход. Храм мае вельмі ўдалае размяшчэнне: ён знаходзіцца на невялікім узгорку, з-за чаго яго добра бачна адусюль. Ён мае адну асаблівасць: не падвяргаўся разбурэнням падчас войн, не спыніў набажэнствы ў атэістычныя савецкія гады. Больш таго, у ім сабралася багатая калекцыя старажытных абразоў і праваслаўных рэліквій.

Візітная картка горада – вёска Акінчыцы, якая ў 1977 годзе стала часткай Стаўбцоў. Менавіта тут нарадзіўся адзін з двух легендарных беларускіх песняроў – Якуб Колас. На месцы роднай хаты паэта адкрыты музей, у якім размясцілася ўнікальная і вельмі цікавая экспазіцыя: да драбнюткіх падрабязнасцяў узноўлены побыт беларускіх сялян дзевятнаццатага стагоддзя.

Разнапланавасць славутасцяў Стаўбцоў спадабаецца і турыстам ва ўзросце, і дзецям, якія адчыняюць для сябе свет гістарычнай і культурнай спадчыны Беларусі.