Слуцк

На Слуцкай раўніне, у 105 км ад сталіцы Беларусі, на рацэ Случ размешчаны горад з 900-гадовай гісторыяй - Слуцк. У перыяд з 1918 па 1944 гэты горад называлі Паўлаўскім, і ён уваходзіў у склад Санкт-Пецярбурга.

Афіцыйна прынята лічыць, што ўпершыню Слуцк згадваўся ў летапісах у 1116 годзе. З 1395 г. вядомы як Слуцкае ўдзельнае княства ў складзе ВКЛ. Горад быў уласнасцю Уладзіміра Альгердавіча, пазней - роду Алелькавічаў, пры кіраванні якіх атрымаў Магдэбурскае права (1441 год), і Радзівілаў.

У 16-м стагоддзі Слуцк - горад-сямітысячнік. У гэтым стагоддзі яго неаднаразова спусташалі крымскія татары, аднак замак захоплены так і не быў. У гэтым жа стагоддзі ён адбіў атакі з боку рускіх мяцежнікаў, аднак быў узяты польскімі паўстанцамі.

У 17-м стагоддзі Радзівілы перабудоўваюць Верхні і Ніжні замкі ў палацавыя комплексы; у горадзе будуецца некалькі вуліц, вакол яго - абарончая крэпасць.

У 19 стагоддзі ў складзе Расійскай імперыі горад перабудоўваецца і адаптуецца да новых умоў

Пад канец стагоддзя тут жыве амаль 15 000 чалавек. У 1915 г. адсюль на цягніку можна дабрацца да Асіповіч.

З 19-га па 20-ы гады некалькі разоў быў акупаваны арміяй Польшчы. Сыходзячы, польскія войскі пакінулі за сабой разрабаваны горад і спаленыя хаты і будынкі. Да канца 20-га года тут падымаецца яшчэ і паўстанне гараджан, якія патрабуюць аднаўлення БНР. Незадоўга да Другой Сусветнай вайны тут пражывала каля 22 тысяч чалавек, з якіх большасць - габрэі. Вайна практычна цалкам разбурыла горад, габрэйскае насельніцтва Слуцка загінула.

Ужо да 50-60-м у горадзе часткова аднавіў працу прамысловы сектар: працавалі лесапільны, ліцейна-механічны і маторарамонтны заводы, наладжана вытворчасць масла і сыру, лёну.

Знакамітыя Слуцкія паясы

У 1736-м Міхаіл Казімір Радзівіл адкрывае ў горадзе мануфактуру, якая вырабляе паясы з тонкіх шаўковых, залатых і срэбных нітак. Тут жа выпускалі і падвязкі, стужкі, габелены і дываны, аднак на слыху да нашых дзён застаецца менавіта слуцкі пояс. Даўжынёй 2-4,5 метра і шырынёй 30-50 см, ён не меў сподняга боку. Самым дарагім па мерках тых гадоў быў чатырохбаковы пояс - бакі дзялілася на 2 часткі, і кожная з частак мела свой колер.

Першапачаткова, пры стварэнні мануфактуры, у Слуцк былі запрошаны майстры з Асманскай імперыі і Турцыі. У канцы 18 стагоддзя на 28 станках тут працавала 40 майстроў. Вытворчасць спынілася ў 1844-м. Сёння Слуцкія паясы захоўваюцца ў калекцыях па ўсім свеце.

Цікавыя факты:

•        У Слуцкай друкарні (1672 г.) было надрукаваны каля 3400 копій кнігі «Буквар»

•        Горад наведвалі Пётр першы і Карл дванаццаты

•        У Слуцкім балеце (1856 г.) выступалі высакакласныя танцоры з Вены і Парыжа

•        Менавіта тут з'явілася першая на тэрыторыі сучаснай Беларусі аптэка

•        На слуцкай зямлі стаіць найстарэйшае ў Беларусі навучальная ўстанова - слуцкая гімназія

•         Першым паспяховым вопытам работы аўтобуснага транспарту межах цяперашняй Беларусі быў Слуцкі аўтобус (1909-1915 гг.)