Мінск

Горад Мінск - сталіца Рэспублікі Беларусь

Горад Мінск - не толькі высокаразвітая сталіца, але і старажытны горад з багатай гісторыяй, якая мае і свае загадкі. Адна з іх тычыцца непасрэдна назвы. Дакладна вядома толькі тое, што першапачаткова горад называўся як Менск (Менеск, Меньск). І тут існуе цэлае мноства здагадак. Хтосьці з навукоўцаў спасылаецца на імя Менеск, які пабудаваў непадалёк, на берагах Свіслачы, млын і быў ці то знахаром і волатам, ці то ведзьмаком, ці то князем. Іншыя знаходзяць у назве падабенства са словам «мена», бо выгаднае размяшчэнне горада спрыяла наладжванню гандлёвых адносін. Нарэшце, маецца версія і пра тое, што вытокі ідуць да працякалай тут калісьці рацэ Менцы. Як бы там ні было, але ўжо ў канцы XVII стагоддзя пад уплывам польскай мовы назва трансфармавалася ў звыклае нам слова Менск.

Старонкі гісторыі Мінска

Няма дакладных дадзеных і пра дату і прычынах узнікнення горада. Як і ў выпадках з многімі іншымі селішчамі, годам нараджэння горада прынята лічыць яго першую згадку ў летапісах. У дачыненні да Менску гэта адбылося ў 1067 годзе, і датычылася адных з самых жорсткіх бітваў на тэрыторыі селішча. Гэта была бітва на Нямізе паміж войскамі полацкага князя Усяслава Чарадзея і спадкаемцамі кіеўскага князя Яраслава Мудрага. На той момант найбуйнейшы цяпер горад уяўляў сабой размешчанае на поўдзень ад Замчышча (абкружанага ровам замка непадалёк ад месца зліцця Нямігі ў Свіслач) паселішча на пяць кварталаў з царквой і галоўнай плошчай.

Далейшаму развіццю Мінска спрыяла праходжанне галоўных дарог: паўночнай (праз Лагойск, Воршу і Барысаў) і паўднёва-усходняй (Слуцк-Валынь). Пазней, ужо ў XIX стагоддзі, калі распаўсюджанне атрымалі чыгуначныя шляхі, у Мінск вялі Маскоўска-Брэсцкая і Лібава-Роменская дарогі. Нядзіўна, што ўжо ў XV ст горад упэўнена заняў пазіцыі аднаго з 15-ці найбуйнейшых у Вялікім княстве Літоўскім.

Зрэшты, зручнае размяшчэнне на скрыжаванні дарог мела і свае недахопы - Мінск рэгулярна падвяргаўся нашэсцям і станавіўся «прынадным кавалачкам» падчас шматлікіх бітваў. Асабліва прыкметна гэта было ў перыяд вайны з Напалеонам і, вядома, двух Сусветных войнаў.

Пасля Вялікай Айчыннай вайны горад прыйшлося літаральна аднаўляць з руін, аднак гэта ніколькі не аслабіла яго моц і ўплыў. Ужо ў 1952 годзе тут пачалі хадзіць першыя тралейбусы.

Сучасны Мінск сёння

З улікам таго факту, што пасля Другой Сусветнай вайны Мінск быў практычна разбураны, чакаць вялікай колькасці захаваных гістарычных помнікаў не варта. Тым не менш, славутасцяў Мінска дастаткова шмат. Іх можна паглядзець як самастойна, так і ў складзе агляднай экскурсіі.

Сярод дзеючых храмаў вылучаецца пабудаваны яшчэ ў 1642 годзе Свята-Духаў кафедральны сабор, архітэктура якога з'яўляецца ўзорам стылю барока. Акрамя таго, знаўцам гісторыі будуць цікавыя Петрапаўлаўскі сабор (1622 год) і Кафедральны каталіцкі сабор (1710 год).

Адным з нязменных сімвалам сталіцы з'яўляецца размешчаны ў цэнтры горада, на плошчы Незалежнасці, Чырвоны касцёл, ці храм Святых Сымона і Алены. Яго адметная рыса - арыгінальнае спалучэнне стылю неаготыкі з мадэрнізмам.

Прайшоўшыся па галоўнай вуліцы сталіцы - праспекце Незалежнасці, можна на свае вочы ацаніць усё хараство горадабудаўніцтва перыяду Савецкага Саюза. Архітэктары зрабілі ўсё, каб надаць праспекту максімальную цэласнасць, і нават сёння яго цэнтральная частка мала змянілася, будучы пад абаронай дзяржавы як гісторыка-культурная каштоўнасць.

Нарэшце, можна прасачыць гісторыю існавання і развіцця горада, наведаўшы адзін з шматлікіх музеяў Мінска.